10’uncu yargı paketi ile ceza süreleri ve meslek edindirme programlarında değişiklik

Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri’nde bulunan ‘hükümlü ve tutukluların’ meslek sahibi yapılarak ıslahı ve topluma kazandırılması gayesiyle kurulan işyurtlarının ve Adalet Mesleksel Eğitim Merkezleri’nin kapasitesi ve sayısı artırılarak, inşaat ve tarım başta olmak üzere emek ağır kesimlerin emekçi açığının kapatılmasında da rol alması planlanıyor. Meslek kazanan ve üretime katılan hükümlü ve tutukluların cezaevinden çıktıktan sonra daha az kabahat sürece eğiliminde olduğunun tespit edilmesi ve tarım, hayvancılık, inşaat üzere dallarda bulunan personel açığının yükselmesiyle harekete geçen Adalet Bakanlığı, hükümlülerin mesleki beceriler kazanıp/öğrenip/geliştirerek topluma geri dönmelerini sağlayacak.

İŞ VE İNŞAAT MAKİNELERİ İLE TARIM VE HAYVANCILIK ÖNCELİKLİ

Bu gayeyle geliştirilecek meslek edindirme programları ve programlara katılanların âlâ hali ile ceza indirimine katkısına 10. Yargı Paketi’nin detaylarında yer verilecek.

Mevcut işyurtlarının ve Adalet Mesleksel Eğitim Merkezleri’nin kapasitesi artırılırken, yenileri de kurulacak. İş ve inşaat makineleri, tarım ve hayvancılık üzere alanlarda makine kullanımı, tamiri, tamiratı, hayvan yetiştiriciliği, fidan ekim, dikim, hasat, aşılama, gübreleme, sulama üzere kısımlar eklenerek, mesleksel eğitimin kapsamı genişletilecek.

TOPLUM VE KAMU FAYDASINA ÇALIŞMA

Ayrıca mahkumların toplum ve kamu faydasına çalıştırılmasına yönelik uygulamalar artırılacak. Yanı sıra ceza infaz kurumlarındaki çocukların örgün eğitime dâhil edilmesi maksadıyla kapalı ceza infaz kurumlarında kurulan çok programlı liseler yaygınlaştırılacak.

İŞÇİ AÇIĞI OLAN DALLAR DİKKATE ALINACAK

Dünya’dan Ferit Parlak’ın haberine nazaran, nevcut işyurtlarında tarımdan hayvancılığa, dokumadan mobilyaya birçok alanda üretim yapılıyor. Adalet mesleksel eğitim merkezlerinde; besin teknolojisi, elektrik elektronik teknolojisi, hayvan yetiştiriciliği ve sıhhati, inşaat teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi, metal teknolojisi, tarım teknolojisi, mobilya ve iç yer tasarımı, yiyecek içecek hizmetleri, giysi üretim teknolojisi, hoşluk ve saç bakım hizmetleri, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme üzere birçok iş kolunda faaliyetler yürütülüyor. Bu yolla mahkumlar meslek edinip geliştirirken, işyurtlarındaki üretim iktisada de katkı sağlıyor.

Meslek edinip çalışanlara fiyat verilirken, elde edilen gelirler daha kaliteli hizmet alabilmeleri ve gereksinimlerin karşılanmasında kullanılıyor. Lakin mevcut yapı muhtaçlığı ve talebi karşılayamıyor. Bu nedenle kısımların çeşitliliği mevcut muhtaçlığa nazaran artırılacak, iş, inşaat makinelerinin kullanımı, inşaat ustalığı, hayvan ve bitki yetiştiriciliği üzere alanlara yük verilecek.

MESLEK ÖĞRENMEK ÂLÂ HALE YANSIYACAK

10’uncu Yargı Paketi ile ceza infaz sürecinde cezaevinde geçirilen mühletler, kapalı, açık ve kontrollü özgürlük mühletleri de değişiyor. Cezaevinde kalınan mühletlerin adalet hissine uygun hale getirilmesi ve infaz sisteminin rehabilitasyon fonksiyonunun artırılması amaçlanıyor. Bu kapsamda yapılacak mesleksel eğitim ve çalışma imkanı üzere ıslahatlarla hem hatalıların topluma kazandırılmasını hem de toplumun güvenliğinin sağlanması amaçlanıyor.

Yine bu kapsamda TCK 62. hususta düzenlenen âlâ hal indirimi tekrar düzenlenecek. Mahkumların yeterli hal indiriminden faydalanması için mevcutta uygulanan şartlar, 10. Yargı Paketi ile tekrar değerlendirildi. Yeni düzenleme ile suistimal riskleri ortadan kaldırılacak ve bu düzenlemenin ceza adalet sistemine olan inancı artırması sağlanacak. Yeniden bu düzenleme ile bilhassa kamu vicdanında adaletin tesis edildiği algısı güçlendirilecek.

Özellikle hafif hatalarda yahut birinci defa kabahat işleyen şahıslar için uygulanacak indirimlerde, ahenk, kendini geliştirmede muvaffakiyet üzere âlâ halin hissesi artırılacak. Terör kabahatleri, tekrarlanmış hatalar üzere ağır hatalarda indirime gidilmeyecek. Ceza indirimleri cezaevlerindeki mevcut yoğunluğun azaltılmasında da katkı sağlayacak.

SUÇ VE YAPTIRIM İSTİKRARI İÇİN…

TCK ve ceza içeren başka kanunlarda yer alan kabahat ve yaptırım istikrarı, başta adil yargılanma hakkı olmak üzere hak ve özgürlüklerin korunması unsurunun gözetilmesi suretiyle bütünüyle gözden geçirildi. Bu kapsamda hata, yaptırım ve infaz istikrarının toplumsal muhtaçlıklar çerçevesinde yine ele alındı, kanunlarda yer alan kimi fiillerin hata ve kabahat nitelikleri yine belirlendi, kısa periyodik mahpus cezasına seçenek yaptırımların faal bir biçimde uygulanması, bu yaptırımların genişletilmesi üzere birçok mevzu ele alındı.

ADLİ PARA CEZALARI ARTIYOR

Etkin bir ceza adaleti sisteminin caydırıcı yaptırımlar gerektirdiği fikrinden hareketle kabahat ve suçlulukla daha faal bir çaba maksadıyla isimli para cezalarının ölçülerinin artırılmasının ceza adaleti sistemine olumlu katkılar sağlayacağı öngörüldü. Bu kapsamda ceza mevzuatı cürüm, yaptırım ve infaz istikrarı; toplumsal muhtaçlıklar çerçevesinde tekrar ele alındı. Kanunlarda yer alan birtakım fiillerin kabahat ve kabahat nitelikleri tekrar belirlendi. Buna nazaran;

* Kısa müddetli mahpus cezasına seçenek yaptırımların faal bir formda uygulanması sağlanacak ve bu yaptırımların kapsamı genişletilecek.

* Cezaların caydırıcılığını sağlamak için isimli para cezalarının ölçüleri tekrar belirlenecek.

* Ceza adaleti sistemi hürriyeti bağlayıcı cezaya alternatif yeni yaptırım cinsleri ile zenginleştirilecek.

* Maktu oranlı kontrollü özgürlük uygulaması cezaların caydırıcılığı açısından tekrar pahalandırılacak.

* Mahkumun kontrollü özgürlük önlemi mühletince cürmün mahiyetine uygun yükümlülüklere tâbi tutulması sağlanacak.

* Kabahatten elde edilen gelirlerin tespitine, müsaderesine ve idaresine yönelik düzenlemeler yapılacak ve memleketler arası örneklerin de incelenmesi suretiyle buna ait kurumsal bir yapı oluşturulacak.

*Ayrıca mahpus cezasının üst hududu iki yıldan fazla olmayan ve tutuklama yasağına tabi olan hatalarda kişinin davranışlarının tekrar bir cürüm işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku oluşturması, cürmün işleniş formu, cürmün kamu sistemini ağır formda bozma tehlikesi gözetilerek tutuklama önlemine başvurulabilmesine yönelik düzenleme de geliyor.

10’UNCU YARGI PAKETİ NE GETİRECEK?

-Düzenlemeyle cezası iki yıldan az olan fakat kamuoyunun vicdanını yaralayan pek çok cürmün ceza alt limiti, iki yıldan aşağı olmayacak halde yine belirlenecek.

-10. Yargı Paketi’nin en kıymetli başlığı, “makul müddette yargılanma hakkının garantilerinin artırılması” ile ilgili olacak.

-Ceza infaz sisteminde yapılacak değişiklikler, kontrollü hürlük uygulamalarının daha faal hale getirilmesi, âlâ hal uygulamalarında yeni düzenlemeler yapılması ve toplumsal huzurun korunmasına yönelik tedbirler paketin ana ögelerini oluşturacak.

-Ceza infaz sisteminin de değiştirilmesi amaçlanan 10 Yargı Paketi ile yargılama tarzları sadeleştirilecek. Davaların görülme müddetleri kısaltılması ve uyuşmazlıkların makul müddette çözülmesi amaçlanıyor.

KALFALIK VE USTALIK EVRAKLARININ NİCELİĞİ DE NİTELİĞİ DE ARTACAK

Adalet Mesleksel Eğitim Merkezleri ve işyurtlarının kapasitesi ve sayısı artırılarak hayvan yetiştiriciliği ve sıhhati, inşaat ve iş makineleri kullanımı, teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi, metal teknolojisi, tarım teknolojisi, mobilya ve iç yer tasarımı, yiyecek içecek hizmetleri, giysi üretim teknolojisi, hoşluk ve saç bakım hizmetleri, tesisat teknolojisi ve besin teknolojisi, elektrik elektronik teknolojisi üzere birçok iş kolunda faaliyetler artırılacak ve mahkumlara verilen kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik evraklarının niceliği ve niteliği yükseltilecek.

MAHKUM SAYISI 400 BİN KİŞİYİ AŞTI

Cezaevlerinin mevcudu Mart ayı prestijiyle 340 bini hükümlü, 60 bini tutuklu olmak üzere toplamda 400 bini aştı. Bunların 30 bine yakınını üniversite mezunları oluşturuyor. Yıllık harcama ise Mart 2024 ile Mart 2025 ortasında 110 milyar liraya yaklaştı. Ayrıyeten mevcudun artış suratı son altı ayda yüzde 20’ye yaklaşıp kapasite aşılınca; Adalet Bakanlığı, 2027’de hizmete açmak üzere bu yıl çeşitli vilayetlerde 11 yeni cezaevinin inşaatına başlama kararı aldı.

patronlardunyasi.com