9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibi 34 gün süren yolculuklarının ardından Türkiye’ye döndü

İstanbul Havalimanı’ndan 6 Şubat’ta ayrıldıktan sonra Brezilya ve Şili üzerinden 60 saat süren uzun seyahatin akabinde Antarktika’ya ulaşan grup, tekrar tıpkı güzergahı kullanarak Türkiye’ye geldi.

Bilim heyeti, Horseshoe Adası’nda çalışmalarını tamamladıktan sonra Dismal Adası’nda Türkiye’nin sonları dışında kurulan birinci istasyonlarından birisi olan sabit Global Konumlama Uydu Sistemi (GNSS) istasyonunun bakım ve tavır çalışmalarını bitirdi.

Katılımcılar daha sonra fırtınalı, dalgalı ve kar yağışlı bir deniz seferiyle Adelaide Adası’ndan Grandidier Kanalı, Penola Boğazı ve Le marie kanallarını geçerek evvel Deception Adası’na daha sonra King George Adası’na ulaştı.

Bilim heyeti, hava muhalefeti sebebiyle uçuşların yapılamaması sonucu bir ay boyunca onlara ömür alanı olan Şili bayraklı Betanzos isimli gemide hava koşullarının olumluya dönmesini beklemek zorunda kaldı. Bekleme müddetince takım, projeleri için son hazırlıkların yapılması, örneklerinin korumasıyla ilgili işlerde yardımlaşarak ve sohbet ederek vakit geçirdi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın katıldığı merasimle Beyaz Kıta’ya uğurlanan 20 kişilik grup, dönüşte birinci olarak King George Adası’ndan Şili Punta Arenas’a uçuş gerçekleştirdi. Heyet, 14 bin 700 kilometrelik seyahat sonrası İstanbul’a vardı.

Sefere katılan bilim takımını İstanbul Havalimanı’nda İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Prof. Dr. Hasan Mandal, yetkililer ve yakınları karşıladı. Antarktika’dan dönen grup, yakınları ile uzun uzun hasret giderdi. Karşılama için birtakım ailelerin evcil hayvanları da getirildiği görüldü.

5 ANA BAŞLIKTA VE 19 PROJEDE ÇALIŞMALAR GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Bilim grubu, bu yıl “Ulusal Kutup Bilim Stratejisi” altında ulusal ve milletlerarası boyutta ehemmiyet arz eden ve öncelikli bilimsel temalar olarak önemsenen 5 ana başlık çerçevesinde çalışmalarını sürdürdü.

Strateji kapsamında, “2023-2035 yıllarında araştırma önceliklerinin, genel tematik ve orta husus seviyesinde tespit edilmesi ile kutup ekosistemindeki tüm paydaşların ve kamu faydasının en üst seviyeye ulaşması” amaçlanırken, “küresel iklim değişikliği”, “tehdit altındaki ekosistemler”, “antropojenik tesirler ve toplumsal sistemler”, “geçmişten geleceğe bakmak” ve “uzaya bakış” temaları altında 19 farklı proje gerçekleştirildi.

Türkiye’nin bilimsel araştırma kampının bulunduğu Horseshoe Adası üzerinde ortalarında 4 yabancı araştırmacının da olduğu takım, yeni batimetri haritalarının üretilmesi, yeni kurulan yakın uzay müşahede istasyonları ile jeodezik istasyonlarından dataların toplanması, uzay müşahedeleri, etraf, kirlilik ve canlı ömrünün araştırılması, meteorolojik ölçümler ve sucul ekosistemler hususlarında çalışmalar yaptı.

Bakan Kacır’dan “Çalışmalar, bilim dünyasına değerli bilgiler kazandırdı” paylaşımı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, X toplumsal medya hesabından mevzuya ait yaptığı paylaşımda, Beyaz Kıta’daki bilim seferinin tamamlandığını belirterek, şu açıklamalarda bulundu:

“Cumhurbaşkanlığımızın himayelerinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi muvaffakiyetle gerçekleşti. 34 gün boyunca Antarktika’nın kuvvetli şartlarında araştırmalarını sürdüren 20 kişilik bilim takımımız, 19 farklı projeyi hayata geçirdi. İklim değişikliği, kutup ekosistemi, yer bilimleri, ömür bilimleri ve yakın uzay-atmosfer bilimleri üzere kritik alanlarda yürütülen çalışmalar, bilim dünyasına kıymetli datalar kazandırdı. Bayrağımızı dünyanın en uzak coğrafyasında dalgalandıran takımımız, memleketler arası iş birlikleriyle bilim diplomasisine de katkı sunuyor.”

“DOLU DOLU GEÇEN BİR BİLİM SEFERİ OLDU”

Havalimanında açıklamalarda bulunan 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, dolu dolu geçen bir ayı aşkın mühletin bugün prestijiyle tamamlandığını belirterek, grubun yurda döndüğünü söyledi.

Sefere üç lise öğrencisinin de katıldığını lisana getiren Özsoy, “Bu öğrenciler TÜBİTAK’ın açtığı Kutup Araştırmaları Yarışında dereceye girip, sonra dört birinci ortasından Antarktika’ya gelme hakkı kazanan üç lise öğrencimizdi. TEKNOFEST’te de derecelerini almışlardı. En son Antarktika ile taçlandırdılar ve orada ekipmanlarını uçurdular.” dedi.

Özsoy, sefer takımının her zamanki üzere çok donanımlı olduğunu kaydederek, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ulusal Savunma Bakanlığına bağlı Harita Genel Müdürlüğü (HGM), Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı ile AFAD’dan iştirak olduğunu anlattı.

“ANTARKTİKA’DA ÇOK ÖNEMLİ ERİME KELAM KONUSU”

Prof. Dr. Burcu Özsoy, Antarktika’da yapılan bilimsel çalışmalara dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bunun yanı sıra birbirinden farklı, fizik, biyoloji ve kimya temeli olmak üzere tıpkı vakitte mühendislik çalışmalarımızla çok değerli projeleri hayata geçirdik. Burada gözlemlediğimiz şu ki, Antarktika’da çok önemli bir erime kelam konusu ve iklim değişikliğiyle daha evvelki buzul alanlarının şu an kaybolduğunu görüyoruz. Bilimsel çalışmalarımızda da bu sene 9’uncu yıl. Yersel bilgiler toplanmış oldu. Akademisyenlerimiz ve bilim insanlarımız bu getirdikleri örnekleri ve çalışmaları laboratuvarlarda işleyip, inceleyerek bunları bilimsel yayın haline dönüştürecek ve memleketler arası bilim topluluğunda yerimizi alacağız.”

Özsoy, gerçekleştirilen bilim seferinde birbirinden farklı projelerin olmasının kendileri için çok değerli olduğunu kaydederek, “Biyolojide, yer bilimlerinde, kimya ve fizik alanında olsun, kurulan istasyonlar olsun çok değerli datalar elde ettik.” diye konuştu.

“ÇALIŞMALARIMIZ MİLLETLERARASI LİTERATÜRE KATKI SUNUYOR”

9. Antarktika Bilim Seferi Başkanı Prof. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu da sefer kapsamında 19 projenin hayata geçirildiğini belirterek, şu açıklamalarda bulundu:

“Fizik, kimya ve biyoloji alanı temelinde olsa da yakın uzay müşahedeleri, GNSS uzay jeolojisi müşahedeleri, seyir hidrografi ve oşinografinin batimetri haritalarıyla zenginleşen bir sefer oldu. Seferde yeni bir yakın uzay müşahede istasyonu kurduk ve bu istasyonumuzla dünyadaki manyetik alanı dünyanın en güney istasyonundan izleyebilir hale geldik. Bu en kıymetli farklılıklardan biri. Bununla birlikte bölgede var olan protein, genom dizilimlerinin, gen havuzlarının, mikro ve makro organizmalarının incelendiği ve yeni çeşit keşifleri ve yeni yeni DNA barkodlarının bulunabileceği bir seferden bahsediyoruz. Bunların örneklerini aldık.”

“BU SEFERLER SAYESİNDE BUGÜNE KADAR 250’DEN FAZLA YAYIN ÜRETTİK”

Prof. Dr. Yavaşoğlu, burada yapılan 19 projenin tez, doktora ve yüksek lisansa bahis olacağını ve insan kaynağı yetiştirmeye katkı sunacağını belirterek, “Ayrıca bilimsel makaleler var. Bunlar da ülkemizin bilim potansiyelinin yalnızca ülke içinde değil dışında da ne kadar etkin kullanılabilir bir güce ve sinerjiye dönüştüğünü gösteriyor.” halinde konuştu.

Bugüne kadar tamamladıkları seferler sayesinde 250’den fazla yayın ürettiklerini lisana getiren Yavaşoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu her projeden üç ve daha fazla yayının çıktığını gösteriyor. Bu da bilim topluluğundaki o bölge için olan boşlukların Türk bilim insanlarımızın ne kadar etkin formda doldurduğunu göstermektedir. Sefere katılan Harita Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı ve bu yıl birinci kere katılan AFAD ile birlikte kurumlarımızın katkısının çok değerli olduğunu söylemek isterim. Bu bilgiler daha sonra bilimsel çalışmaların bir altlığını oluşturmaktadır.”

“BU YIL PROJELER SUCUL EKOSİSTEMLER ÜZERİNE YOĞUNLAŞTI”

Prof. Dr. Yavaşoğlu, bu yıl projelerin yüklü olarak sucul ekosistemler üzerine ağırlaştığını aktararak, adanın dört bir yanında deniz ve göl suyu ile toprak örnekleri üzerinde çalışmaların yapıldığını kaydetti.

Adada gerçekleştirilen yakın uzay çalışmalarına vurgu yapan Yavaşoğlu, “Dünyamızın manyetik alanının birçok açıdan incelenmesi bahtına sahip oluyoruz. Sismometremiz data toplamaya devam etmektedir. Böylelikle tektonik, volkanik yahut buzul kaynaklı tesirler açısından adanın dinlenmesine ve dataların kaydedilmesine devam edilmektedir. GNSS ile birlikte bölgemizdeki buzul değişimleri, deniz düzeyindeki değişimler de izlenmeye devam ediyor.” şeklinde konuştu.

Yavaşoğlu, adanın hem deniz hem kara haritalarının güncellenmesi için birçok drone uçuşu gerçekleştirdiklerini anlattı.

Her yıl seferlerde birincilerin yaşandığına dikkati çeken Yavaşoğlu, “İklim değişikliğinin takibi ve buzul yılının birinci bilgileri olan hem yakın uzay hem de buzullar üzerindeki değişimleri gösteren çalışmaları burada başlatmış durumdayız.” ifadelerini kullandı.

“JEOLOJİ ALANINDA DA MÜŞAHEDE VE ÖRNEKLEME ÇALIŞMALARI YAPILDI”

9.Antarktika Bilim Seferi Başkan Yardımcısı Dr. Göksu Uslular ise seferde jeoloji alanında da müşahede ve örnekleme çalışmaları yapıldığını belirterek, bu bahisteki araştırmaların Antarktika Yarımadası’nın kuzey bölgesinde bulunan Güney Shetland Adaları ortasında yer alan Deception Adası’nda ağırlaştığını söyledi.

Burasının Antarktika’nın en faal volkanlarından olduğunu lisana getiren Uslular, adada magmatik aktivitenin görüldüğü bir kaldera volkanının bulunduğunu anlattı.

Öte yandan, Türk Bilimsel Araştırma Kampı ve etrafı, Horseshoe Adası üzerinde bulunan GNSS istasyonunun bulunduğu noktaya konuşlandırılan kayıt aygıtıyla 3 yıl boyunca ada görsel olarak kayıt altına alındı. Buradan elde edilen fotoğraf ve görüntü kayıtlarının buzul ve deniz buzu müşahedelerine ait çalışmalara data sağlandı.

patronlardunyasi.com