Osman Müftüoğlu’ndan uzun ömrün sırrı açıklaması: Otofaji

İşte Prof. Dr. Osman Müftüoğlu’nun “Otofaji ömrü uzatıyor” başlıklı yazsının tamamı:

Uzun ömrün sırları çok daha uzun bir yazının konusu. Lakin ben, bilhassa 50’li yaşlar sonrasında sağlıklı bir hayatın en değerli belirleyicilerinden birinin de “otofaji” olduğuna eminim.

Otofajinin kelamlık manası “kendi kendini yemek.” Durumun bilimsel açıklaması ise epeyce farklı. Otofajide hücrelerimiz kendi kendilerini değil, üretim artığı toksik atıklarını, yaşlanmış modüllerini, döküntülerini, toksinlerini yiyerek beslenmeye başlıyor. Otofaji sürecine giren hücreler içlerindeki “lizozom” isimli minik yapıların da yardımıyla “kendi atıklarını” tüketerek hayatını sürdürmeye başlıyor. Sonuçta, hücre de vücut de beslenme gayretinin getireceği zahmetlerden, yüklerden, toksik atıklardan kurtuluyor. Daha evvelki üretim atıklarını, yaşlanmış kesimlerini güç kaynağı olarak kullanıp bir çeşit “iç temizlik”, bir çeşit “doğal detoks” sürecine giriyor. Özcesi otofajide adeta bir “arınma”, toksinlerden kurtulup hafifleme durumu kelam konusu.

EK BİLGİ

OTOFAJİNİN MUCİDİ KİM

Otofajinin yararlarını bilimsel olarak araştıran Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi 2016’da Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı. Pekala otofajiyi birinci keşfeden kim ya da kimler? Otofajinin geçmişi insanlık tarihi kadar eski. Oruç onu devreye sokmanın en tesirli yollarından biri ve birincisi. Zira günde 12 saati geçen, 14-16 saatlik açlık kürleri bu maksada ulaşmak için kâfi. Şayet oruç müddetlerini daha sık ve sistemli tekrarlayabilirseniz de açlıkla geçireceğiniz 14-16 saatlik dönemi sırf su içmekle sürdürürseniz otofajiyi tetiklemeniz mümkün olabiliyor. Muhtemelen de bu nedenle “iki öğün beslenme” metodu bilhassa orta yaşlardan sonra taraftar bulmaya başladı. Özeti şudur: Şayet otofajiden faydalanmak istiyorsanız günde iki öğünle beslenmeyi deneyebilirsiniz.

AKLINIZDA OLSUN

EGZERSİZİ NE VAKİT YAPMALI

Sağlıklı biriyseniz günün her saatinde egzersiz yapabilirsiniz. Zaman seçimi size aittir. Lakin yeniden de yatmadan 2 saat öncesi ile yemeğin çabucak öncesi ve sonrasında ağır antrenman yapmanız önerilmez. Şayet emeliniz yağ kaybetmekse, antrenman için en uygun vakit sabah saatleridir.

Sabah aç karnına yapılan antrenmanlar metabolizmayı daha çok hızlandırır. Sabah uyandığınızda (aç karna) kanınızda şeker ve insülin kıymetleri ile karaciğerinizde glikojen deposu çok düşüktür. Uyanır uyanmaz bir bardak su içip küçük bir modül meyve yedikten (yarım elma, 1–2 kuru kayısı olabilir) çabucak sonra, 20–30 dakika orta yoğunlukta bir idman yaparsanız yağ kaybınız daha çok olacaktır.

Ayrıca antrenmanı ne kadar uzatırsanız, yarar o oranda artıyor. Benim teklifim kilo kaybı için süratli ve tempolu yürüyüşü seçmenizdir.

Tempolu yürümek (yani dakikada 120 adımın üzerine çıkmak) birebir vakitte zindelik ve keyif de sağlar. Sabah idmanının tesirini artırmak istiyorsanız, antrenmandan sonra yoğurt, haşlanmış yumurta beyazı, peynir üzere proteinden güçlü bir kahvaltı yapmanızı da tavsiye ederim.

Böyle bir kahvaltı kas kitlenizi güçlendirecek, yağ yakmanızı hızlandıracaktır.

Özeti şudur: Ardıç kuşu iseniz sabah erken, baykuş iseniz geceleri bile idman yapabilirsiniz, kâfi ki nizamlı, daima ve keyifli olsun…

HANGİSİ ÖNEMLİ

BEL ETRAFI Mİ KARIN ETRAFI Mİ

Kilo problemini takipte kullandığımız “beden kitle indeksi-BKİ” giderek güvenilirliğini yitirdi. Bunun en önemli nedeni BKİ’nin kas ve yağ kriterleri ortasında kıyas yapmaktan bile uzak bir kavram olması.

Son yıllarda “bel çevresi” ve “bel/kalça oranı” takip kriterleri olarak daha sık kullanılmaya başlandı. Bana nazaran bu ikili BKİ’den çok daha inançlı.

Çünkü bel etrafında biriken yağlar iç organlara yüklenen ya da onların etraflarını kuşatan berbat yağlar.

Bunlar iltihabi süreçleri tetikliyor ve kilo sorununu vakitle bir damar sorunu, bir bağışıklık sorunu, bir kanser tehdidi haline dönüştürüyor.

Hatırlatalım: Bel etrafınız bayansanız 90, erkekseniz 100 cm’i asla geçmesin. Bel/kalça oranınız erkekseniz 1’i, bayansanız 0.8’in üstüne asla çıkmasın.

İYİ BİLGİ 1

HALSİZ VE YORGUNSANIZ…

-Aneminiz var mı? Demir, B12 yahut folik asidiniz azalmış olabilir mi?

-D vitamini rezervleriniz ne durumda?

-Kan şekeriniz düşmüş, sizi bir “kronik hipoglisemik” yapmış mı?

-İnatçı bir tansiyon düşüklüğünüz var mı?

-Uyku meseleniz mevcut mu?

-Motivasyonunuz azalmış, depresif bir ruhsal moda girmiş misiniz?

-Kronik ve ilerleyici bir organ yetmezliğine (karaciğer, böbrek, kalp, ) yakalanma ihtimaliniz kelam konusu mu?

-Kronik bir enfeksiyonla (tüberküloz, Malta humması, diş kökü iltihabı…) baş başa mısınız?

-Otoimmün bir hastalığınız (Haşimoto hastalığı, çölyak hastalığı, sedef, vitiligo, hepatit, üveit, artirit) var mı?

Mitokondrileriniz hastalanıp yorgun düşmüş olabilir mi? (Mitokondriyel disfonksiyon!)

İYİ BİLGİ 2

VARİSİNİZ Mİ VAR

Fazla kilolarınız varsa verin.

– Sistemli lakin kısa periyodik yürüyüşler yapın.

– Bacak kaslarınızı güçlendiren antrenmanları her gün tekrarlayın.

-Ayakta uzun müddet hareketsiz kalmayın.

-Yatarken ayaklarınızın altına onları 20-25 cm yükseltecek kadar “destek yastık” koyun.

-Doktorunuz önermişse “varis çorabı” kullanın.

-Hamilelik periyotlarında bu üzere önlemleri daha sık ve dikkatli uygulayın.

patronlardunyasi.com