Yüksek faiz oranlarına rağmen tüketici kedileri 1.5 trilyonu aştı
Merkez Bankası ticari Türk Lirası ve yabancı para kredilerde sıkılaşmanın limitlerini artırırken muhtaçlık kredileri yüksek faizlere karşın büyümeye devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran gereksinim kredileri 28 Şubat ile biten hafta itibariyle 1.51 trilyon liraya yükseldi son bir yıldaki artış yüzde 46,8’e çıkarken yalnızca iki ayda artış yüzde 6,23 oldu. Muhtaçlık kredi faizleri ise yüzde 3,41 ile 5,25 ortasında değişiyor. Bu ortada son bir yılda TL ticari kredi büyümesi yalnızca yüzde 20,2 artış gösterdi, yabancı para kredilerde büyüme yüzde 33,2 oldu.
Merkez Bankası mart Para Politikası Kurulu (PPK) kararında kredi gelişmelerine ve iç talep üzerindeki tesirlerine dikkat çekti. PPK’da belirttiği üzere ticari kredi tarafında sıkılaşmanın limitlerini artırırken tüketici kredilerinde şimdi bir atılım gelmedi. Gereksinim kredilerinde aylık yüzde 2 olan büyüme hududu son bir yıldır değiştirilmedi. Buna karşılık BDDK gereksinim kredilerinde vadelere nazaran limitleri arttırdı.
AYLIK BÜYÜME YÜZDE 3’ÜN ÜZERİNDE
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, tüm bu adımlar gereksinim kredilerinin ticari kredilere nazaran çok daha süratli büyümesine neden oldu. Kredi kartlarında ve kredili mevduat hesaplarında yüzde 5 olan faiz oranının siyaset faizi indirimlerine rağmen değiştirilmemesi ve limitlerin tüketilmesi de gereksinim kredisine olan talebi yükseltti. BDDK datalarına nazaran 28 Şubat itibariyle muhtaçlık kredi bakiyesi 1 trilyon 513,7 milyar liraya yükseldi. Bölümde son bir yılda gereksinim kredilerinde büyüme yüzde 46,8 olurken yüzde 39,05 yıllık enfl asyondan arındırıldığında gereksinim kredilerinde gerçek büyüme yüzde 5,57 olarak hesaplandı.
BDDK datalarından yapılan hesaplamalara nazaran muhtaçlık kredilerinde şubat ayında aylık büyüme yüzde 3,37 ile yüzde 2 hududunun üzerinde gerçekleşti. Ocak ayında bu artış oranı yüzde 3,07 olurken, Aralık 2024’te ise yüzde 4,2’ye kadar yükseldi. Kamu mevduat bankalarında öbür banka mevduat bankalarına nazaran muhtaçlık kredileri çok daha süratli artış gösterdi. BDDK datalarına nazaran kamu mevduat bankalarında gereksinim kredi bakiyesi 368.8 milyar liraya yükseldi. Son bir yılda nominal artış yüzde 68,06 olurken kamu mevduat bankalarında gereksinim kredilerinin gerçek artışı yüzde 20,86’ya ulaştı. Kamu mevduat bankalarında aylık büyüme sonunun çok üzerinde yükselişler de gerçekleşti. BDDK bilgilerinden yapılan hesaplamalara nazaran şubatta kamu mevduat bankalarında muhtaçlık kredileri yüzde 5,54, ocak ayında yüzde 5,77, Aralık 2024’te ise yüzde 8,6 büyüdü.
YABANCI MEVDUATTA LİMİTE DAHA YAKIN
Yabancı mevduat bankalarında ise son bir yılda nominal yüzde 46,77, gerçek yüzde 5,55 büyüyen gereksinim kredileri 482.9 milyar liraya çıktı. Yabancı mevduat bankalarında aylık büyüme limitlerine daha yakın arttı muhtaçlık kredileri. Şubatta yabancı mevduat bankalarında muhtaçlık kredileri yüzde 2,43, ocakta yüzde 2,03, Aralık 2024’e ise yüzde 3,4 büyüdü. Yerli özel mevduat bankalarında ise gereksinim kredi bakiyesi 637.16 milyar liraya geldi. Son bir yılda gereksinim kredileri yerli özel mevduat bankalarında nominal yüzde 38,24 artarken gerçek olarak yüzde 0,6 geriledi. Aylık büyümeler ise şubatta yüzde 2,91, ocakta yüzde 2,52, Aralık 2024’te ise yüzde 2,75 olarak hesaplandı.
İHTİYAÇ KREDİ FAİZİ YÜZDE 3,41-5,25 ORTASI DEĞİŞİYOR
Bankaların internet sitelerinde yayımladıkları faiz oranlarına nazaran muhtaçlık kredi faizleri aylık yüzde 3,41 ile yüzde 5,25 ortasında değişim gösteriyor. Hatta kimi bankalarda mart ayıyla birlikte muhtaçlık kredi faizlerinde 0.2 puanlık yükselişler de yaşandı. Merkez Bankası datalarına nazaran ise muhtaçlık kredi faizleri yüzde 64,76 düzeyinde. Merkez Bankası verisi de şubatın son haftasında evvelki hafta yüzde 63,11 olan gereksinim kredi faizinin 1.65 puan yükseldiğini ortaya koyuyor. Lakin Aralık 2024’te başlayan siyaset faiz indirimleri aylık büyüme limitlerine karşın muhtaçlık kredi faizine de yansıdı. Ocak ayına yüzde 72,5 ile giren muhtaçlık kredi faizleri 8 puana yakın gerileme gösterdi.
patronlarunyasi.com
