Otomotiv sanayi ilk iki ayda üretim ve ihracatta gerileme kaydetti, iç pazarda düşüş hız kesmedi

Yeni yılda otomotiv sa­nayi son periyotların en sert virajlarından bi­rini dönüyor. Uzun bir süre­dir gerek tedarik gerekse pa­zarda yaşanan dalgalanmalar sonrasında satışlar tam topar­lanma evresine dönerken, ye­niden daralmalar küçülmeler başladı.

Özellikle Avrupa’da yaşanan meseleler ve otomotiv­de yaşanan dönüşümler ihra­cat pazarını etkilerken, öteki tarafta da iç pazarda geçen yı­la nazaran epeyce düşük seyre­den talep karşısında üretimde de daralmayı beraberinde ge­tirdi. Bilhassa son yıllarda ar­tan maliyetler Türkiye’yi ne­redeyse Avrupa ile yarışır hale getirdi. Uzmanlar sadece bu mali­yet problemlerinden ötürü tesis­lerin tam kapasite çalışamadı­ğını söyledi. Tabi bu olumsuz tablo datalara de yansıdı.

İLK İKİ AYDA TABLO OLUMSUZ

2025’in birinci iki ayına ilişkin üre­tim ve ihracat bilgilerini açık­layan Otomotiv Sanayii Der­neği (OSD), toplam otomotiv üretimi bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 9 düşe­rek 218 bin 991 adede gerile­diğini, yalnızca araba üreti­minin yüzde 6 kayıpla 141 bin 496 adet olarak gerçekleşti­ğini ortaya koydu. İç pazarın ise toplamda birinci 2 ayda yüzde 15 daralarak 164 bin 324 adet olarak gerçekleşirken, ihracat da yüzde 4 geriledi. Yani yılın birinci iki ayında ihracat, iç pazar ve üretim sert geriledi. Trak­tör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 224 bin 348 adedi buldu.

İHRACATI KUR FARKI DA KURTARAMADI

Dünya’dan Ali Yıldırım’ın haberine nazaran, yılın birinci iki ayında otomotiv ihracatı geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran adet bazında yüzde 4 azalarak 158 bin 168 adet olarak gerçekleşti. Bu dö­nemde araba ihracatı da bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 7 gerilerken, ticari araç ihracatı ise yüzde 1 ora­nında arttı. Traktör ihraca­tı ise 2024 yılının tıpkı döne­mine nazaran yüzde 48 azaldı ve bin 652 adet olarak gerçekleş­ti.

Türkiye İhracatçılar Mecli­si bilgilerine nazaran, toplam oto­motiv sanayi ihracatı, 2025’in şubat ayında yüzde 16 ile sek­törel ihracat sıralamasında zir­vedeki yerini korudu. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) veri­lerine nazaran, birinci iki ayında top­lam otomotiv ihracatı, 2024 yı­lının tıpkı devrine nazaran yüz­de 1 azalarak 5,9 milyar dolar oldu. Euro bazında ise yüzde 2 gerilemeyle 5,4 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu dönem­de, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 3 oranında aza­lırken, tedarik sanayi ihracatı da yüzde 2 arttı.

AĞIR TİCARİNİN YÜKÜ KADAR KAYBI DA AĞIR

2025 yılıyla birlikte pazarda da sert daralmalar gerçekleşti. Yılın birinci iki ayında toplam pazar bir evvelki ayı birebir devrine nazaran yüzde 15 azalarak 164 bin 324 adede geriledi. Ticari araçta yüzde 31’lik bir gerileme görülürken ağır ticari küçülmede vites yükseltti.

Ağır ticari araç pazarında yüzde 35, hafif ticari araç pazarında ise yüzde 30 daralma yaşadı. Ticari araçta toplam üretim yılın birinci iki ayında geçen seneye nazaran, yüzde 13,4 küçüldü. Bu süreçte kamyon üretimi (H TRUCK) yüzde 69,4’lük büyük bir kayıp yaşadı. (L TRUCK) kamyonda da kayıp yüzde 45’i geçti. Kamyonette yüzde 19,5 düşüş yaşanırken, otobüste bu tablo yüzde 18,7 düzeyinde gerçekleşti. Üretimde tek büyüme yaşayan sınıf yüzde 122 ile minibüste oldu.

KAPASİTE KULLANIM ORANI DÜŞTÜ

Yılın birinci iki ayında ticari araç üretimi ise bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 13 oranında geriledi. Bu devirde, ağır ticari araç kümesinde üretim yüzde 54, hafif ticari araç kümesinde ise yüzde 8 düşüş yaşandı. Bu periyotta, otomotiv endüstrisinin kapasite kullanım oranı yüzde 62 olarak gerçekleşti. Geçen yıl ise bu oran yüzde 70 düzeyindeydi. Araç kümesi bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 64, kamyon kümesinde yüzde 26, otobüs-midibüs kümesinde yüzde 56 ve traktörde yüzde 43 düzeyinde gerçekleşti.

patronlardunyasi.com