Türk hazır giyim sektörü, tarifede 5 milyar dolarlık fırsat görüyor
Son iki yıldır küçülen Türk hazır giyim sektörü, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da açıkladığı gümrük vergileriyle tekrar yükselişe geçme fırsatı yakaladı. Trump’ın Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülkeye uyguladığı ortalama yüzde 37,7’lik verginin, bu bölgelerden yapılan ithalatı azaltmaya yönelik net bir bildiri olduğunu belirten TGSD Başkanı Toygar Narbay, “Global hazır giysi bölümünde üretim havzalarının yine formlandığı bu devirde, dokumacılık dalı ile birlikte dünyanın en büyük ikinci tam entegre yapısına ve dördüncü büyük üretim gücüne sahip olmanın avantajını yaşayacağımız bir sürece girebiliriz. Kamu dayanaklarıyla kesimin rekabetçiliğini yine sağlayabilirsek mevcut yatırımlarla hazır giysi dalında 5 milyar dolarlık ek ihracat yapabilir, istihdamı 145 bin kişi artırabiliriz” dedi.
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD), geçtiğimiz Şubat ayında yaptığı açıklamada, 2023’te yüzde 9, 2024’te ise yüzde 6,9 küçülen Türk hazır giysi sanayisinin önünde üç kıymetli fırsat alanı olduğunu açıklamıştı. “Trump’ın Çin’e karşı uygulayacağı politikalar”, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” ve “savaş bölgelerinde barışın yine tesis edilmesi”olarak belirtilen bu üç fırsat alanından birinde kıymetli bir gelişme yaşandı. ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da imzaladığı kararname ile yeni gümrük tarifelerini açıkladı. Buna nazaran Türkiye, yüzde 10 ile en düşük gümrük vergisi uygulanacak ülkeler ortasında yer aldı. Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülke (Çin, Vietnam, Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Kamboçya, Pakistan, Tayland, Güney Kore, Sri Lanka, Filipinler, Burma, Tayvan, Malezya) için ise yüzde 17 ila yüzde 49 ortasında değişen, ortalaması yüzde 37,7 olan yeni gümrük tarifeleri uygulanacak. TGSD Başkanı Toygar Narbay, yeni tarifeler ile küresel hazır giysi kesiminde yaşanması öngörülen esaslı değişiklikler ve bunların Türk hazır giysi kesimine tesirlerine ait değerlendirmede bulundu.
“TRUMP NET BİR İLETİ VERDİ”
ABD’nin yaklaşık 1,2 trilyon dolar olan dış ticaret açığının yüzde 60’ına tekabül eden 722,25 milyar dolarlık kısmının Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülkeden kaynaklandığını söyleyen Narbay, “Bu ülkeler, ABD hazır giysi ithalatı için büyük kıymet taşıyor. Zira ABD, hazır giysi ithalatının yüzde 72’sine denk gelen 57,38 milyar dolarlık kısmını bu 14 ülkeden yapıyor. Buna karşın bölgeye getirilen ek verginin ortalama yüzde 37,7 düzeyinde uygulanması, Trump’ın net olarak şu iletisi verdiğini gösteriyor: ABD’li firmalar tedarik zincirlerini yine oluştursun. Başta Çin ve Vietnam’dan yapılanlar olmak üzere ABD’nin Uzak Doğu ve Güney Asya’dan ithalatı azaltılsın. Tedarik, Orta ve Güney Amerika yüklü olmak üzere dünyadaki öbür havzalara kaydırılsın ve tedarik zinciri tekrar şekillensin” dedi.
“DÜŞÜK VERGİ UYGULANAN ÜLKELER ORTASINDA AVANTAJLIYIZ”
Trump’ın bilhassa Uzak Doğu ve Güney Asya’ya uyguladığı yüksek vergilerin Türkiye için kıymetli bir fırsat kapısı araladığını tabir eden Narbay şöyle devam etti:
“Uzak Doğu ve Güney Asya’dan yapılan 57,38 milyar dolarlık tedarikin bir kısmının; halihazırda 11,97 milyar dolar hazır giysi eseri tedarik edilen Orta ve Güney Amerika’ya, 4,53 milyar dolar hazır giysi ithalatı yapılan Afrika ve Arap Yarımadasına ve 910 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilen Türkiye’ye kaydırılacağını düşünüyoruz. Bu ülkeler ortasında da önemli bir avantajımız bulunuyor. Zira hazır giysi ve dokuma dalları olarak dünyanın en büyük ikinci tam entegre ülkesi, dördüncü en büyük üreticisiyiz; tasarım ve inovasyon kapasitesine sahibiz. Hasebiyle Uzak Doğu’dan farklı havzalara kayması beklenen hazır giysi üretiminde, maliyet avantajı elde edeceğimiz kamu takviyeleri sağlanırsa önemli bir pazar hissesi alabiliriz. Üstelik sadece ABD nezdinde değil, AB ile ticaretimizi de artırabiliriz. Zira bilhassa Çin ile Tayvan ortasındaki tansiyonun giderek tırmanması, Avrupalı alıcıların halihazırda var olan güvenlik tasalarının daha da artmasına neden oluyor. Bu da üretim havzalarını Türkiye üzere yakın coğrafyalara kaydırma süreçlerini hızlandıracaktır. Öte yandan AB’ye getirilen ek yüzde 20’lik vergi artışının, AB’li markaların ABD’ye olan satışlarını bir ölçü düşürme ihtimali bir risk olarak görünse de Türkiye olarak tekrar bir avantajımız var: AB’li markalar ABD için Uzak Doğu’dan yaptıkları ve vergi oranları ortalamada yüzde 49’a yükselen eser alımlarının bir kısmını, ortaya çıkan vergi avantajı münasebetiyle Türkiye’den tedarik edebilir.”
“İHRACAT VE İSTİHDAMI ARTIRABİLİRİZ”
Türkiye’nin bu fırsatları değerlendirip rekabetçiliğini tekrar kazanması için sürecin gerçek siyasetler ve kamu dayanaklarıyla yönetilmesi gerektiğine dikkat çeken Narbay, “TGSD olarak geçtiğimiz Şubat ayında kamuoyu ile paylaştığımız tahlil kapsamında, uygulanan iktisat siyasetleri nedeniyle 2022-2024 yılları ortasında girdilerimizi oluşturan parametreleri hesapladık. Buna nazaran enflasyon yüzde 138, personellik maliyeti yüzde 249 ve finansman maliyetleri yüzde 258 artmasına rağmen gelir tarafını etkileyen sepet kur sırf yüzde 101 arttı. Türk hazır giysi üreticilerinin maliyetlerinin dolar bazında yüzde 27 yükselmesine neden olan bu durum, Uzak Doğulu rakiplerimizden yüzde 60, Kuzey Afrikalı rakiplerimizden ise yüzde 45 daha değerli olmamıza ve rekabetçiliğimizi büyük ölçüde kaybetmemize yol açtı. Artık ABD’nin yeni vergileri ile birlikte Uzak Doğulu rakiplerimizle ortadaki fark yüzde 28 civarında kapanacak. Bu da Türk hazır giysi sanayisi için büyük bir fırsat oluşturdu. Son iki yılda uygulanan siyasetler nedeniyle yüzde 27 artan maliyetimizin bir kısmını kamu teşvikleriyle düşürebilirsek önümüze çıkan bu yeni fırsatı kıymetlendirebiliriz. Şubat ayında açıkladığımız 10 unsurluk takviye talebi karşılandığı takdirde dalımız tekrar rekabetçi hale gelebilir. Bunun sonucunda de ek bir yatırıma gereksinim olmadan, mevcut yatırımlar ile 5 milyar dolarlık ek bir ihracat yapabilir, istihdamımızı 145 bin kişi artırabiliriz” diye konuştu.
“KUR DÖNÜŞÜM DAYANAĞI YETERSİZ”
Narbay, kamudan esas takviye taleplerini ise şu sözlerle hatırlattı:
“Kur dönüşüm dayanağı; firmaların ithalat, ihracat sayılarına ve ülke için yarattıkları katma kıymete bakılmaksızın salt ihracat ve döviz dönüşüm sayısına bakılarak veriliyor. Örneğin yüzde 80 ithalat yapan ve yüzde 20 katma paha yaratabilen bir firmaya verilen yüzde 2 kur dönüşüm dayanağı, o firmanın yarattığı katma paha için yüzde 10 dayanak manasına geliyor. Lakin yüzde 70-80 katma bedeli ülkemizde bırakan kesimimiz için yüzde 2 dayanak ise son derece yetersiz kalıyor. Bu nedenle ithalatçıları destekleyen bu yapının yine düzenlenmesini, net katma bedeli ve üretimi önceleyen bir teşvik sistemi kurulmasını ve hazır giysi sanayisinin net ihracatına yüzde 10 kur dönüşüm takviyesi verilmesini talep ediyoruz. KOBİ’ler için açıklanan çalışan başı 2.500 TL takviyenin firma ölçeği gözetilmeksizin tüm bölüm firmalarına sağlanması da büyük ehemmiyet arz ediyor. Çünkü büyük ölçekli firmaların, ülkeye getirdiği müşteriler ve bu firmaların KOBİ’lere verdiği siparişler ihracatı kıymetli ölçüde destekliyor. Bunların yanı sıra 2024’te yüzde 9 düzeyinde olan Eximbank kredi takviye meblağının 2018’deki kredi/ihracat oranı olan yüzde 16 düzeyine yükseltilmesini bekliyor; firmaların teminat mektubu meselelerinin çözülebilmesi için KGF dayanaklarının devreye alınmasını ve Eximbank reeskont faizinin siyaset faizinin yarısı oranında olmasını, faiz tahsilatının da periyot sonunda yapılmasını talep ediyoruz.”
“UZAK DOĞU FİYAT KIRABİLİR”
Yeni gümrük vergilerinin akabinde Uzak Doğu ülkelerinin iktisat idarelerinin, kendi üreticilerinin boşalan kapasitelerini doldurabilmeleri ve Avrupa’daki pazar hisselerini artırmalarını destekleyecek, fiyatlarını düşürmelerine esneklik sağlayacak teşvikleri devreye alacağını öngördüklerini belirten Narbay, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Özellikle Tayvan-Çin merkezli önemli gelişmelerin olması durumunda, pandemi devrinde yaşadığımız üzere tedarik zincirinde güçlü kırılmalar yaşanabilir. Bu ihtimalin arttığı bu türlü bir devirde, Trump hükümetinin açıkladığı yeni vergiler ile ayağımıza kadar gelen bu fırsatın kaçırılmaması için ham unsur ve orta malında dışa bağımlılığı azaltıp, üretimi ve yatırımı destekleyecek, endüstrinin rekabet gücünün artıracak faal teşvik sistemlerinin proaktif bir formda ve acilen devreye alınması gerektiğini düşünüyoruz.”
patronlardunyasi.com
