Pasifik Okyanusu’ndaki plastik adası büyüyor: Temizlik 10 yıl sürecek, maliyet 7,5 milyar doları bulacak

Pasifik Okyanusu’nun ortasında, çağdaş çağın en büyük etraf felaketlerinden biri sessizce büyümeye devam ediyor. Yaklaşık 1,6 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan Büyük Pasifik Çöp Yığını (Great Pacific Garbage Patch), bugün Fransa’nın üç katı, neredeyse Türkiye kadar geniş bir plastik okyanusu haline gelmiş durumda. Bilimsel araştırmalara nazaran burada 1,8 trilyon modüle kadar ulaşan plastik atık, her yıl artan süratle deniz ömrünü tehdit ediyor. Okyanus akıntılarıyla bir ortaya gelen bu yığın, sadece deniz kuşları, balıklar ve öbür canlılar için ölümcül bir tuzak oluşturmakla kalmıyor; tıpkı vakitte mikro ve nanoplastikler yoluyla tüm besin zincirine sızma tehlikesi taşıyor. Yeni bilgiler, son yedi yılda plastik yoğunluğunun beş kat arttığını ve bölgenin artık kıyı çeşitleri için kalıcı bir hayat alanına dönüştüğünü gösteriyor.

Küresel paklık çalışmaları sürerken, bu dev plastik adanın yok edilmesi için geliştirilen en ileri teknolojiler bile şimdi yığının sırf küçük bir kısmını ortadan kaldırabilmeye yetti. Hesaplamalara nazaran 5 yıl içinde tüm çöp yığınının temizlenebileceği ve bu senaryonun yaklaşık 4 milyar dolar maliyete neden olacağı öngörülüyor. Ama mevcut süratle gidilirse, paklık 10 yıl sürecek ve maliyeti 7,5 milyar doları bulacak.

Dünya’dan Başak Parıltı Gökçam’ın haberine nazaran, plastik atıkların büyük çoğunluğu okyanusun üst birkaç metresinde ağırlaştı. Bu dağılımın, rüzgâr, akıntı ve deniz yüzeyinin hareketliliği üzere faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterdiği, bilhassa küçük kesimlerin, suyun hareketiyle tekrar yüzeye çıkarak deniz canlılarıyla daha fazla etkileşime girdiği belirtildi. Dev plastik yığını ekosisteme dönüştü Araştırmalar kapsamında en çarpıcı gelişmenin dev plastik yığınının bir ekosistem hâline gelmeye başlaması olduğuna dikkat çekiliyor.

Bu kapsamda bilim insanları, çöp yığınları üzerinde kıyı kökenli birtakım canlı cinslerinin kalıcı olarak yaşamaya başladığını tespit etti. “Neopelagik topluluklar” olarak isimlendirilen bu yeni biyolojik birliktelikler, plastik atıkların birer ömür alanına dönüşmesinin çevresel tesirlerini gözler önüne serdi. Bu durumun, çeşitler ortası rekabetin değişmesine, istilacı tiplerin yayılmasına ve doğal dengeyi bozabilecek yeni ekolojik zincirlerin oluşmasına neden olabileceği ikazında bulunuldu.Uzmanlar, plastik üretiminin azaltılmaması durumunda bu çevresel felaketin geri dönüşü olmayan bir boyuta ulaşabileceği ihtarında bulunuyor.

CANLILAR PLASTİK KESİMLERİ YİYECEK ZANNEDİYOR

Plastik ölçüsündeki süratli artış, uzun vadede ekolojik sistemlerde toksik mikro ve nanoplastik birikimiyle deniz canlılarının sıhhatini ve besin zincirini tehdit ediyor. Buradaki kirlilik, balık ve deniz kuşları üzere canlıların fizikî ve kimyasal ziyan görmesine yol açıyor. Zira plastik modüller canlılar tarafından yiyecek olarak algılanıyor ve biyolojik birikime neden oluyor.

KİLOMETREKARE BAŞINA KİRLİLİK 2 KİLODAN 14 KİLOYA ÇIKTI

2015 ile 2022 yılları ortasında yapılan ölçümler, plastik atık yoğunluğunda dramatik bir artış yaşandığını ortaya koydu. Yapılan çalışmalara nazaran, kilometrekare başına düşen plastik ölçüsü 2,9 kilogramdan 14,2 kilograma çıktı. Bilhassa mikroplastiklerin yoğunluğu bu devirde 960 bin modülden 1,5 milyona yükselirken, orta uzunluk plastik sayısı 34 binden 235 bine, makroplastikler ise 800’den bin 800’e ulaştı. Uzmanlar, bu artışın büyük oranda dış kaynaklı atıklardan ve plastik üretim döngüsünün sürekliliğinden kaynaklandığını vurguluyor.

patronlardunyasi.com