Girişimlere yabancı ve bireysel yatırımcı ilgisi 5 yılın en düşüğünde

Ekonomim’den Selenay Yağcı’nın haberine nazaran, 2025’in birinci yarısında Türkiye girişimcilik ekosistemine olan kişisel ve yabancı yatırımcı ilgisi son 5 yılın en düşük düzeyine indi.

Son 5 yılda Türkiye girişimcilik ekosistemine yatırım yapan yabancı sayısı 83’ten yaklaşık yüzde 49.4’lük bir azalma ile 42’ye, ferdi yatırımcı sayısı yüzde 88.2’lik düşüşle 339’dan 40’a geriledi. Yabancı sermaye hacmi yüzde yüzde 93.4’lük gerilemeyle 973.2 milyon dolardan 63.92 milyon dolara düştü. Kişisel yatırım fiyatı da yüzde 88.7’lik bir azalma ile 14.02 milyon dolardan 1.59 milyon dolara geriledi. Bu gerileme yatırımcı davranışlarında daha temkinli, odaklı ve stratejik bir dönüşüm yaşandığını gösteriyor.

28 YATIRIM CİNSİNE KATILIM

StartupCentrum bilgilerine nazaran yabancı yatırımcılar 2025’in birinci yarısında 28 yatırım çeşidine katıldı. Bu çeşitlerden yalnızca 9’u büsbütün yabancı yatırımcılarla gerçekleşirken, 19’unda yerli yatırımcılarla birlikte yer aldılar. Yatırım alanları ortasında oyun, fintek ve etraf teknolojileri öne çıktı. Asya ve Afrika merkezli yatırımcı ilgisi epeyce düşük kalırken, Avrupa ve Kuzey Amerika hala esas sermaye kaynakları oldu. Oyun bölümü özelinde 13 yatırımın 10’una yabancı yatırımcılar iştirak gösterdi. Sayılar düşse de, yatırımcıların cins başına ayırdığı meblağlar yüksek kalmaya devam etti.

Bireysel yatırımcı tarafında da emsal bir tablo dikkat çekiyor. 2025’in birinci yarısında sırf 40 ferdî yatırımcı yatırım yaptı. Bu sayı, 2021’deki 339 yatırımcıya nazaran sert bir düşüşe işaret ediyor. Birebir biçimde kişisel yatırımcıların katıldığı çeşit sayısı da azaldı; yalnızca 7 çeşitte yalnız ferdî yatırımcılar, 14 cinste ise kurumsal yatırımcılarla birlikte yer aldılar. 2021 yılında kişisel yatırımcıların katıldığı cins sayısı 63, kişisel ve kurumsal yatırımcıların birlikte yer aldığı tıp sayısı 71 olmuştu. Sektörel dağılıma bakıldığında, 2025’in birinci yarısında ferdî yatırımcıların en fazla ilgi gösterdiği alan sürdürülebilirlik oldu.

Buna rağmen, sırf kişisel yatırımcıların bulunduğu cinslerde ortalama yatırım ölçüsü 398 bin dolara, medyan ölçü ise 245 bin dolara yükseldi. Bu, yatırımcıların daha az fakat daha yüksek dengeli süreçlere yöneldiğini gösteriyor. 2023 ve 2024’te daha durağan seyreden yatırım davranışları, 2025’te daha seçici ve stratejik hale geldi.

“YAPISAL BİR DÖNÜŞÜMÜN HABERCİSİ”

StartupCentrum Kurucu Ortağı Müge Bezgin, bu periyodu sırf rakamsal değil, yapısal bir dönüşüm olarak kıymetlendirdi. “2025 yılının birinci yarısı, girişimcilik ekosistemimiz açısından değerli kırılmaların yaşandığı bir devir olarak kayıtlara geçti” diyen Bezgin, yatırım adetlerinde görülen düşüşe karşın yatırım başına fiyatların artmasının, teşebbüslerin daha seçici değerlendirmelere tabi tutulduğunu gösterdiğini kaydetti. Ferdi ve yabancı yatırımcı sayısındaki azalışın erken kademe teşebbüsler için fon bulmayı zorlaştırdığını vurgulayan Bezgin, “Türkiye’nin hâlâ yatırım çekme potansiyeli taşıdığı, lakin yatırımcıların daha seçici ve stratejik davrandığı görülüyor” dedi.

“FONLAR DAHA AZ RİSKLİ ALANLARA YÖNELİYOR”

Finberg Yatırım ve Strateji Yöneticisi Gaye Ör ise yatırımcıların daha az riskli alanlara yöneldiğini lisana getirerek, “Unutulmamalı ki VC’ler sonsuza dek teşebbüslere yatırım yapmak zorunda değil. Ellerindeki fonları daha az riskli, daha karlı alanlara kaydırmayı tercih edebilirler. Fon kapandıktan sonra yeni fon açmama kararı da alabilirler. Yatırımcının temel hedefi para kazanmak. Teşebbüslerden kâfi getiriyi elde edemeyeceğini düşünen yatırımcı, doğal olarak daha az riskli finansal araçlara yöneliyor” değerlendirmesinde bulundu. Globalde yatırım fiyatının 300 milyar dolara ulaştığını, geçen yıla nazaran çok daha yüksek olduğunu lisana getiren Ör, “Ancak bu meblağın yarısı yapay zekâya aktı” dedi.

Yatırım yapılan cins sayısının azaldığına dikkat çeken Ör, şunları anlattı: “Yatırım adetleri düşüyor ancak sayılar büyüyor. Bu da bize şunu gösteriyor: Yatırımcılar artık yapay zeka altyapılarına yatırım yapıyor. Örneğin, OpenAI tek başına 40 milyar dolar yatırım aldı. Geçmişte bu sayı 40 farklı teşebbüse birer milyar dolar olarak dağılırdı. Fonlar azalıyor, teşebbüs sayısı azalıyor, yatırım adetleri düşüyor. Hepsi birbirine bağlı ve ekosistemde şu an herkes önünü görmeye çalışıyor.”

patronlardunyasi.com