Samsun’daki Oymaağaç Höyüğü’nde yürütülen kazılarda, Hititlerin kutsal şehri Nerik’te Anadolu’nun yerli halkı Kaşkaların izlerine rastlandı

Oymaağaç Mahallesi’ndeki höyükte 2005’ten bu yana arkeolojik çalışmalar sürdürülüyor. Hititlerin kutsal kenti “Nerik” olduğu ispatlanan alanda Orta Tunç Çağı ve Demir Çağı’na ilişkin bulgular ortaya çıkarılıyor.

Kazı Heyeti Lider Yardımcısı OMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ali Yılmaz, Oymaağaç Höyük’te hafriyat çalışmalarının 20. yılını doldurduklarını söyledi.

Höyüğün kuzeybatı kısmında 4 yıldır çalışmaları ağırlaştırdıklarını anlatan Doç. Dr. Yılmaz, “Şimdi biz daha evvel höyüğün zirve kısmında Hititlerle ilgili bilgileri aldık. Buradaki hava yaradanına ilişkin tapınağı ortaya çıkardık. En azından buranın Nerik olduğunu kesin olarak söyleyebilecek dataları elde ettik. Lakin merak ettiğimiz diğer sorular vardı. Yerleşim birinci evvel ne vakit kurulmuştu? Bununla ilgili yalnızca yüzeyden buluntularımız vardı. Erken devirlerini anlamamız için yani Milattan Evvel 4 bin 500’lü yıllara işaret eden kimi bulgularımız ve radyokarbon tarihlerimiz var. Bunu daha geniş bir alanda anlayabilmemiz için yeni kazılara gereksinim vardı. Artık daha geniş bir grupla Kültür ve Turizm Bakanlığının himayesinde Geleceğe Miras Projesi kapsamında kazılarımızı devam ettiriyoruz.” dedi.

Doç. Dr. Yılmaz, ilk etapta höyüğün en son yerleşim evresi olan Demir Çağı’nı kazdıklarını belirterek, “Geniş bir alanda Demir Çağı’na ilişkin mimariyi saptadık. Bu mimarinin aslında bölgenin klâsik mimarisiyle çok ilişkili olduğunu gördük. Klâsik mimarinin öncüsü burada görünüyor. Keza Hititlerde de ahşap mimariyi ve ahşap, kerpiç ve taş üçlemesinin kullanımını görüyorduk. Bugünkü köylerde de tıpkı mimariyi görmek mümkün. Yalnızca Demir Çağı değil doğal. Demir Çağı’nın yanı sıra tekrar höyükte daha evvel çok az bildiğimiz bir devir var. O da Orta Tunç Çağı. Geç Tunç Çağı Hitit’le özdeşleşmiş bir periyottu. Onun çabucak öncesinde burada bir yerleşim var mıydı? Bu da bir soruydu bizim için.” sözünü kullandı.

Orta Tunç Çağı ile ilgili az sayıda buluntuların ellerinde olduğuna işaret eden Doç. Dr. Yılmaz, şunları kaydetti:

“Orta Tunç Çağı periyoduna ilişkin çok az sayıda buluntularımız vardı ancak artık yeni yaptığımız hafriyatlar Orta Tunç Çağı’na ilişkin bir çanak çömlek repertuvarını bize sundu. Bu da yeni bir bilgi olarak aslında çalışmalarımızın içinde değerlendirilmeye devam ediyor. Yani bu alandaki hafriyatlar tahminen bu devri aydınlatacak, gelecekte daha kıymetli bilgileri bize verecek. Ve daha erken devirlerle ilgili asıl sorularımızdan birisi, Nerik kutsal kent ne vakit kutsal oldu? Bizim niyetimize nazaran kutsallık mühlet gelen bir kavramdır ve bu alanda Hititlerden evvel de yaşayan yerli halk Kaşkalar vardı. Kaşkalar bizim Hitit metinlerinden bildiğimiz bir tarif ve bu bölgede varlık gösteren bir halk olarak biliyoruz. Hititler, Kaşkalar bu bölgede yaşarken buradaki hangi kutsal öge için buraya gelip Kaşkalar’dan burayı alıp kuzey sonu hakimiyeti altında tutmaya çalıştılar. Ve aslında bir bilinmeyen bir gizem olarak Kaşkalar tam olarak kimdi ve onların gereç kültürü neydi? Hangi bölgede yaşıyorlardı? Nasıl konutlarda yaşıyorlardı? Bunları da anlamaya çalışıyoruz zira bu bölgenin mahallî halkı. İlerleyen hafriyatlar bence bu lokal halkla ilgili de bilgilerimizin artmasına neden olacak.”

patronlardunyasi.com