30 büyükşehirde küçük esnafa gerçek usul vergilendirme

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile gerçek yordamda vergilendirmeye tabi olan esnafların kapsamı genişletildi. Kolay metoda tabi olup gelir vergisi istinasından yararlanacak esnaf sayısı ise daraltıldı. Daha evvel 17 büyükşehirde kolay yordamda vergilendirmeye tabi olan esnaf için muafiyet 1 Ocak 2026’dan itibaren geçerli olmak üzere kaldırıldı. Türkiye’deki 30 büyükşehirde nüfusu 30 binin üzerindeki ilçelerde faaliyet gösteren esnafın değerli bir kısmı gerçek adapta vergilendirme kapsamına alındı. Yeni düzenlemeyle kent içi yolcu nakliyeciliği faaliyetinde bulunan taksi ve dolmuş esnafı da gerçek yolda vergilendirme kapsamına dahil edildi.

Ekonomi Gazetesi’nde yer alan habere nazaran, düzenlemeyi kıymetlendiren Yeni İktisat Danışmanlık A.Ş Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, 1999 yılında götürü tarz yerine getirilen kolay yordamda vergilendirmenin süreksiz olarak düzenlendiğini fakat ortadan geçen 26 yılda bunun daha kalıcı vergilendirme tekniği haline geldiğini bildirdi.

2021 yılında yapılan düzenlemeyle kolay yola tabi mükelleflerin ticari karlarının gelir vergisinden müstesna tutulduğunu lisana getiren Karyağdı, bunların defter tutma kararlarına tabi olmadıklarını, fakat düzenledikleri fişleri 5 yıl boyunca saklama yükümlülükleri olduğunu aktardı.

Karyağdı, gelir ve KDV beyannamesi de vermeyen kolay vergiye tabi olanların süreksiz vergi beyannamesi de vermediklerini belirtti.

BÜYÜKŞEHİRLERİN TAMAMI KAPSAMA ALINDI

Karyağdı’nın verdiği bilgilere nazaran daha evvel 30 büyükşehirden 13 adedinde uygulanan gerçek tarz, yeni düzenlemeyle kalan 17 vilayette de uygulanmaya başlanacak.

Önceden uygulanan vilayetler: Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Bursa, Eskişehir Gaziantep, İçel, Kayseri, Kocaeli, Konya ve Samsun’da (Nüfusu 30 binden fazla olan ilçelerde)

Yeni eklenen vilayetler: Diyarbakır, Erzurum, Sakarya, Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van vilayetlerinde (Nüfusu 30 binden fazla olan ilçelerde)

Yeni düzenlemenin vergi tabanının genişletilmesi ve vergi adaleti açısından değerli bir adım olduğunu belirten Karyağdı, bunun doküman nizamı açısından işletmelere ek yük getireceğini, Maliye’nin ise ek bir kontrol ve inceleme yüküne tabi olacağını aktardı. Karyağdı, “Ancak işletmelerin küçük ölçekli işletmeler olması nedeniyle, muhakkak faaliyet alanları haricinde, değişikliğin çok fazla bir gelire karşılık geleceği kanaatinde değilim” dedi.

“BÜTÇE AÇIKLARI YENİ VERGİLERLE KAPATILMAYA ÇALIŞILIYOR”

Güncel Grup Yönetim Kurulu Lideri Yılmaz Sezer, mevzuyla ilgili; “Türkiye’de esnafın kıymetli kısmı kolay metotta vergilendirilme kapsamından çıkarılarak gerçek tarzda vergilendirmeye tabi hâle getirildiler. Bu durumda başta taksi ve dolmuş işletmecileri olmak üzere birçok küçük esnaf ve sanatkar gerçek yöntemde vergilendirilmeye başlanacaktır.

Dolayısıyla bu kararın tesiri gerçek anlamada tüm halkı kapsayan geniş bir kitle olacaktır. Bu nedenle geniş halk kitlelerini vergilendirmek siyasi manada büyük bir hamasetin sonucudur. Lakin birebir vakitte da bütçenin gelire gereksinimi olduğunun da önemli bir göstergesidir. Daha evvelki yapmış olduğum değerlendirmelerde 2025 yılının ikinci yarıyılında yeni vergilerin geleceğini söylemiştim. Bütçe açıkları yeni vergilerle kapatılmaya çalışıyor. 6 Eylül de damga vergisi fiyatları alışık olunmayan bir halde yıl ortasında % 50 artırıldı. Bugün ise kolay adap (neredeyse kaldırıldı) sonlandırıldı. Gerçek yolda vergilendirilen her mükellef yeni damga vergisi oran ve meblağlarının mükellefi haline geldi. Hasebiyle artışlı damga vergisinden elde edilecek gelirde katmerli olarak artırılmış olacak. Yeniden yat ve teknelerde 0 olan ÖTV vergisinin oranı %8 olarak değiştirildi” açıklamasını yaptı.

“MÜKELLEFİN VERGİ YÜKÜ MALİYE’NİN GELİRİ ARTACAK”

TEPAV Ekonomik ve Yapısal Siyasetler Merkezi Yöneticisi ve İktisat Gazetesi muharrirlerinden Dr. Burcu Aydın ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“Basit tarzdan gerçek yolla geçiş konusu uzun yıllardır maliye Bakanlığının gündeminde olan bir mevzu. Buradaki temel bahis vergi tabanını genişletmek. Esnafların kolay yordamda vergilendirilmesi hem düşük vergi alınmasına hem de KDV tabanının aşındırılmasına sebep oluyordu. Gerçek yöntemle geçiş ile birlikte esnaflar defter tutma ve fiş/fatura kesme üzere zorunluluklarla karşılaşacaklar. Bu mecburilik birçok küçük esnaf için muhasebeci ile çalışma ve maliyetleri artırma üzere ek külfetler getirebilir. Fakat başka taraftan bilhassa ciro hacmi büyük lakin kayıt dışı kalan firmaların kapsanması ismine değerli bir adım olacak. Özetle, kolay yöntemden gerçek yöntemle geçiş mükellefler ismine vergi yükü ve mali sorumluluk artışı; maliye açısından ise kayıt dışılığın azaltılması ve gelir artışı manasına geliyor.”

KİMLER GERÇEK ADAPTA VERGİLENDİRMEYE TABİ OLACAK?

• Her türlü emtia imalatıyla uğraşanlar
• Her türlü emtia alım satımıyla uğraşanlar (pazarcılar hariç)
• İnşaat ile ilgili işlerle uğraşanlar
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve tamiratıyla uğraşanlar
• Lokanta ve gibisi hizmet işletmeleri
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler
• Şehir içi yolcu nakliyeciliği faaliyetinde bulunanlar

7 AYDA 74 BİN ESNAF KEPENK KAPATTI

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Ağustos ayı açılan kapanan esnaf işyeri istatistiklerini açıkladı. İstatistikler, esnaf işyeri sayısında geçmiş yıllarda yaşanan durağanlığın yerini hareketliliğe bıraktığını gösterdi. 2025 yılında Ocak ayından bu yana tüm aylarda kurulan esnaf işyeri sayısındaki artış oranı kapanan işyeri oranının epey üzerinde gerçekleşirken, 8 ayın 4’ünde kapanan işyeri sayısının geçen yılın gerisine kalması dikkat çekti. Ocak’ta 29 bin 184 işyeri kurulurken, 12 bin 554 işyeri kapandı. Şubat’ta açılan işyeri sayısı 25 bin 338’e yükselirken, kapanan işyeri sayısı yüzde 9.82 azalarak 10 bin 217’ye indi. Nisan ayında açılan işyeri sayısında yüzde 79.64 üzere yüksek oranlı artış yaşanırken, kapanan işyeri sayısı da ortalamaların epeyce üzerinde yüzde 39.59 oranında gerçekleşti.

Haziran’da da kurulan işyeri sayısı yüzde 41.77 artarak 22 bin 286’ya çıkarken, kapanan esnaf işyeri sayısı yüzde 23’lük artışla 7 bin 434’e yükseldi. Geride bıraktığımız Ağustos ayında açılan işyeri sayısı yüzde 11.20 artarak 25 bin 293’e çıkarken, kapanan işyeri sayısı neredeyse yerinde sayısı ve yüzde 0.36’lık artışla 8 bin 419 oldu. Böylelikle Ocak-Ağustos devrinde açılan esnaf işyeri sayısı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 22.07 artarak 209 bin 391’e yükseldi. Tıpkı periyotta kapanan esnaf işyeri sayısı ise yüzde 2.64 oranında artarak 74 bin 302’ye çıktı.

patronlardunyasi.com