Dört büyüklerin son 10 yılına ekonomik bakış: Zararda şampiyon Fenerbahçe
Kulüp şirketlerince Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) gönderilen finansal durum ve bağımsız denetçi raporlarından derlenen bilgilere nazaran dört kulüp de (şirketler) kazandığından yüzde 32 daha fazla harcama yaptı.
Dört büyük kulübün futbol şubeleri, Beşiktaş Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret AŞ, Fenerbahçe Futbol AŞ, Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar AŞ ve Trabzonspor Sportif Yatırım ve Futbol İşletmeciliği Ticaret AŞ ismiyle borsada süreç görüyor.
Söz konusu şirketlerin geliri 5 milyar 99 milyon avroya ulaşsa da masraf kalemindeki toplam meblağ 6 milyar 708 milyon avro oldu.
|
DÖRT BÜYÜKLERDE SON 10 DÖNEM (milyon €) |
|||
|
Kulüp |
Gelir |
Gider |
Kar (+) / Ziyan (-) |
|
Fenerbahçe |
1.561 |
2.062 |
-501 |
|
Beşiktaş |
1.230 |
1.627 |
-397 |
|
Galatasaray |
1.576 |
1.967 |
-391 |
|
Trabzonspor |
732 |
1.052 |
-320 |
|
Toplam |
5.099 |
6.708 |
-1.609 |
EN FAZLA ZİYAN EDEN FENERBAHÇE
Fenerbahçe yalnızca 1 dönem kâr elde etti ve 2023-24 döneminde masraflarından 17,4 milyon avro daha fazla gelire ulaştı.
Diğer 9 dönemde ziyana pürüz olamayan sarı-lacivertli kulüp, toplam 1 milyar 561 milyon avroluk gelir elde ederken kasasından 2 milyar 62 milyon avro çıktı.
Fenerbahçe’nin 501 milyon avro ziyan ettiği son 10 dönemin gelir-gider tablosu şöyle:
|
FENERBAHÇE GELİR-GİDER TABLOSU (milyon €) |
|||
|
Sezon |
Gelir |
Gider |
Kar (+) / Ziyan (-) |
|
2015-16 |
181,3 |
221,5 |
-40,2 |
|
2016-17 |
131,2 |
186,6 |
-55,4 |
|
2017-18 |
130,3 |
221,1 |
-90,8 |
|
2018-19 |
152,8 |
241,0 |
-88,2 |
|
2019-20 |
93,4 |
157,0 |
-63,6 |
|
2020-21 |
94,8 |
145,1 |
-50,3 |
|
2021-22 |
83,3 |
130,0 |
-46,7 |
|
2022-23 |
120,5 |
150,0 |
-29,5 |
|
2023-24 |
297,3 |
279,9 |
17,4 |
|
2024-25 |
276,0 |
329,9 |
-53,9 |
|
Toplam |
1.560,9 |
2.062,1 |
-501,2 |
- Bilançolarda Türk lirası olarak yer alan datalar, her dönemin 31 Mayıs tarihindeki döviz kuru karşılığıyla tabloya işlenmiştir.
BEŞİKTAŞ’TAKİ ZİYAN 397 MİLYON EURO
Beşiktaş, Fenerbahçe’den sonra en fazla ziyan eden kulüp pozisyonunda bulunuyor.
Geride kalan 10 dönemin hiçbirinde denk bütçeyi tutturamayan siyah-beyazlı kulüp 397 milyon avro ziyana uğradı.
Beşiktaş’ın 1 milyar 230 milyon avroluk gelir ve 1 milyar 627 milyon avroluk masraf tablosunun dönemlere nazaran dağılımı şöyle:
|
BEŞİKTAŞ GELİR-GİDER TABLOSU (milyon €) |
|||
|
Sezon |
Gelir |
Gider |
Kar (+) / Ziyan (-) |
|
2015-16 |
132,1 |
151,4 |
-19,3 |
|
2016-17 |
154,7 |
160,9 |
-6,2 |
|
2017-18 |
183,3 |
190,4 |
-7,1 |
|
2018-19 |
108,4 |
175,2 |
-66,8 |
|
2019-20 |
66,2 |
146,1 |
-79,9 |
|
2020-21 |
52,9 |
108,8 |
-55,9 |
|
2021-22 |
65,4 |
123,7 |
-58,3 |
|
2022-23 |
74,4 |
105,2 |
-30,8 |
|
2023-24 |
194,1 |
205,7 |
-11,6 |
|
2024-25 |
198,4 |
259,8 |
-61,4 |
|
Toplam |
1.229,9 |
1.627,2 |
-397,3 |
- Bilançolarda Türk lirası olarak yer alan datalar, her dönemin 31 Mayıs tarihindeki döviz kuru karşılığıyla tabloya işlenmiştir.
GALATASARAY’IN ZİYANI 391 MİLYON EURO
Galatasaray 2023-24 döneminde 41 milyon avroluk kâra ulaşsa da başka 9 dönemde ziyana uğramaktan kurtulamadı.
Gelirlerinin toplamı 1 milyar 576 milyon avro, sarfiyat toplamı ise 1 milyar 966 milyon avro olarak gerçekleşen sarı-kırmızıların 10 dönemlik tablosu şöyle:
|
GALATASARAY GELİR-GİDER TABLOSU (milyon €) |
|||
|
Sezon |
Gelir |
Gider |
Kar (+) / Ziyan (-) |
|
2015-16 |
164,8 |
191,6 |
-26,8 |
|
2016-17 |
94,5 |
169,4 |
-74,9 |
|
2017-18 |
120,8 |
174,6 |
-53,8 |
|
2018-19 |
167,7 |
181,8 |
-14,1 |
|
2019-20 |
123,8 |
149,9 |
-26,1 |
|
2020-21 |
64,3 |
123,2 |
-58,9 |
|
2021-22 |
70,2 |
113,3 |
-43,1 |
|
2022-23 |
88,9 |
144,7 |
-55,8 |
|
2023-24 |
365,1 |
324,1 |
41 |
|
2024-25 |
315,9 |
393,9 |
-78 |
|
Toplam |
1.576 |
1.966,5 |
-390,5 |
* Bilançolarda Türk lirası olarak yer alan datalar, her dönemin 31 Mayıs tarihindeki döviz kuru karşılığıyla tabloya işlenmiştir.
TRABZONSPOR 320 MİLYON EURO ZİYANDA
Trabzonspor da Beşiktaş üzere dönemlerin hiçbirinde gelir-gider istikrarını sağlayamadı.
Bordo-mavili kulüp, 732 milyon avroluk gelirine rağmen 1 milyar 52 milyon avro harcadı ve toplamda 320 milyon avroluk açık verdi.
Karadeniz kulübünün 10 yıllık gelir-gider tablosu şöyle:
|
TRABZONSPOR GELİR-GİDER TABLOSU (milyon €) |
|||
|
Sezon |
Gelir |
Gider |
Kar (+) / Ziyan (-) |
|
2015-16 |
68,7 |
103,9 |
-35,2 |
|
2016-17 |
64,6 |
94 |
-29,4 |
|
2017-18 |
64,4 |
122,3 |
-57,9 |
|
2018-19 |
71,6 |
83,4 |
-11,8 |
|
2019-20 |
70,2 |
74,9 |
-4,7 |
|
2020-21 |
53,6 |
75,9 |
-22,3 |
|
2021-22 |
52,8 |
82,8 |
-30 |
|
2022-23 |
72,7 |
119 |
-46,3 |
|
2023-24 |
106,8 |
138,5 |
-31,7 |
|
2024-25 |
106,3 |
157 |
-50,7 |
|
Toplam |
731,7 |
1.051,7 |
-320 |
* Bilançolarda Türk lirası olarak yer alan datalar, her dönemin 31 Mayıs tarihindeki döviz kuru karşılığıyla tabloya işlenmiştir.
DÖRT BÜYÜKLERİN BONSERVİS ZİYANI 310,8 MİLYON EURO
Bu sezonki bonservis harcamalarıyla dikkati çeken dört büyükler, geride kalan 10 dönemde toplamda 310,8 milyon avroluk ziyan etti.
Kulüpler, futbolcu ihracatından 589,6 milyon avro kazanırken, ithal ettikleri futbolcular için 900,4 milyon avro ödedi.
BANKALAR BİRLİĞİ MUAHEDESİ EMELE UYGUN DEĞERLENDİRİLEMEDİ
Kulüp şirketlerinin 2021 mayıs ayı prestijiyle toplam borcu 12,1 milyar liraya, o devrin kuruyla da 1,2 milyar avroya ulaştı.
Bu borcun yüzde 75’i (9,1 milyar lira) finansal borç yani banka borcuydu ve bunun değerli kısmı da döviz bazlıydı.
Türkiye Bankalar Birliği, tıpkı yıl içinde kulüpleri ekonomik manada rahatlatmak ve gelir masraf dengesizliğini düzenlemek için 4 kulüple muahede imzaladı.
Anlaşma mucibince Fenerbahçe’nin 2,92 milyar, Beşiktaş’ın 2,89 milyar, Galatasaray’ın 2,22 milyar ve Trabzonspor’un 1,07 milyar liralık finansal borcu, birinci iki yıl ana para ödemesiz 9 yıl vadeye yayıldı.
Anlaşma Türk lirası üzerinden yapıldığı için kulüpler döviz kuru artışından da etkilenmeyecekti. O denli ki devrin avro kuru 10 lirayken iki yıl içinde 30 lirayı aştı ve kulüp yöneticileri de (hatta taraftarları da ) borçları çok yeterli vakitte Türk lirasına çevirdiklerini belirterek bunu propagandalarında sıkça lisana getirdi.
Bankalar Birliği muahedesiyle kulüpler, bilhassa kredinin ana para ödemesinin olmadığı birinci 2 yılda önemli manada toparlanması beklenirken tabir yerindeyse soluğu futbolcu transferlerinde aldı.
Bunun en bariz göstergesi, son 10 yılın birinci 6 yılında (2015-2021) bonservis gelir sarfiyat istikrarında yalnızca 16 milyon avro açık veren kulüplerin, Bankalar Birliği mutabakatı sonrası geçen 4 dönemde toplam 294,8 milyon avro açık vermesi oldu.
Bir öteki deyişle kulüpler, bankalara ödemeleri ötelendiği için neredeyse tüm gelirlerini yüksek bedelli futbolcu transferlerine yatırdı.
İlk iki yılın akabinde kredilerin ana para ödemeleri başladı. Buna ilaveten faizler de önemli oranda arttı ve kulüpler bu kere muahededen çıkma çabasına düştü.
Sermaye artırımları, pay satışları, gayrı menkul kiralama/satma üzere aksiyonlarla nakit akışı sağlamaya çalışan kulüpler içinde evvel Trabzonspor akabinde da Galatasaray bankalara olan borcunu temizledi.
Mayıs ayı sonu prestijiyle bankalara 3,62 milyar lira borcu bulunan Fenerbahçe ile 3,04 milyar lira borcu olan Beşiktaş’ın da bu dönem içinde borçlarını kapatması bekleniyor.
Gelinen noktada Bankalar Birliği mutabakatının üzerinden dört yıl geçti ve yalnızca kulüplerin borçlu olduğu muhatap değişti.
Dört yıl evvel borçlarının yüzde 75’ini bankalara ödemekle yükümlü olan kulüpler artık futbolculara, kulüplere ve menajerlere karşı borçlu durumda.
Dikkati çeken bir öteki konu da gelirlerinin büyük kısmı Türk lirası olan ve bankalara karşı da lira üzerinden sorumlu olan kulüpler, bundan sonra büsbütün döviz üzerinden borçlarını ödemek zorunda.
TOPLAM BORÇ 50 MİLYAR LİRAYI GEÇTİ
Dört büyüklerin toplam borcu, 31 Mayıs 2025 prestijiyle 50,3 milyar lirayı buldu.
Bu meblağın döviz karşılığı ise 1,13 milyar avro.
Kulüplerin futbol şubelerinde (şirketler) en fazla borç Galatasaray’da en az borç Trabzonspor’da bulunuyor.
Şirketlerin bağlı taraflara (kulüp ve öbür bağlı şirketler) hariç borçları şöyle:
|
DÖRT BÜYÜKLERİN BORÇLARI |
||
|
31.05.2025 |
milyar ₺ |
milyon € |
|
GALATASARAY |
15,9 |
357,7 |
|
FENERBAHÇE |
13,7 |
310 |
|
BEŞİKTAŞ |
12,8 |
287,6 |
|
TRABZONSPOR |
7,9 |
178 |
|
Toplam |
50,3 |
1.133,3 |
* Bilançolarda Türk lirası olarak yer alan bilgiler, her dönemin 31 Mayıs tarihindeki döviz kuru karşılığıyla tabloya işlenmiştir.
DÖRT BÜYÜKLERİN VERGİ BORCU 6,1 MİLYAR LİRA
Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor şirketlerinin, devlete olan SGK ve vergi borçları toplamı 6,1 milyar liranın üzerinde bulunuyor.
Bu kalemde en az borçlu olan kulüp pozisyonunda Fenerbahçe yer alırken en fazla borç Trabzonspor’a ilişkin.
|
DÖRT BÜYÜKLER FUTBOL ŞUBE VERGİ BORÇLARI (31.05.2025 / ₺) |
|
|
FENERBAHÇE |
1.026.149.665 |
|
BEŞİKTAŞ |
1.089.883.395 |
|
GALATASARAY |
1.864.973.457 |
|
TRABZONSPOR |
2.146.896.630 |
|
Toplam |
6.127.903.147 |
TFF’NİN HARCAMA LİMİTLERİ DE KULÜPLERİ DURDURAMIYOR
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), denk bütçe oluşturarak kulüplerin ekonomik durumunu sürdürebilir hale getirmesi hedefiyle 2019-20 dönemi prestijiyle her kulübe harcama limiti kısıtlaması getirdi.
TFF’nin bu kısıtlamasına karşın dört büyüklerin her dönem ziyan etmeye devam etmesi dikkati çekiyor.
Her kulübün son 3 dönemindeki gelir ve masraflarını inceleyen federasyon yetkilileri, grupların yeni dönemde futbolcu, antrenör ve menajerlere yapılacak ödemelerin tavan noktasını belirliyor.
Bu meblağlar her dönem öncesi TFF’nin resmi internet sitesinden kamuoyuyla da paylaşılıyor.
Talimata nazaran bonservis gelir-gider farkları, şirketlerin sermaye artırımları ve kazanılacak UEFA para mükafatları sonrası bu limitler güncelleniyor ancak bu güncellemeler kamuoyuyla paylaşılmıyor.
Bu sebeple de TFF’nin dönem başında açıkladığı limitlerle, dönem sonunda kulüplerin açıkladığı gelir-gider tablosu ortasındaki önemli farklar göze çarpıyor.
Örneğin 2024-25 dönemi başlarken TFF’nin duyurduğu kadro harcama limitlerinde dört büyüklerin toplam bütçesi 10,2 milyar lira.
Kulüplerin birebir döneme dair mali tablosuna baktığımızdaysa yapılan harcama 19,4 milyar lira.
Dört kulübün dönem başı açıklanan harcama limitleri ve dönem sonu mali tablolarındaki futbolcu, antrenör ve menajer fiyat sarfiyatları şöyle:
|
HARCAMA LİMİTLERİ 2024-25 / (milyar ₺) |
||
|
Kulüpler |
Sezon başı açıklanan limit |
Sezon dönemi mali tablo |
|
BEŞİKTAŞ |
1,8 |
4,5 |
|
FENERBAHÇE |
3,2 |
5,5 |
|
GALATASARAY |
3,4 |
6,8 |
|
TRABZONSPOR |
1,8 |
2,6 |
|
Toplam |
10,2 |
19,4 |
patronlardunyasi.com
