USDA Raporu: Türkiye’de zirai don ve kuraklık şeftali, nektarin ve kiraz üretimini sert darbeledi, ihracatta büyük kayıplar bekleniyor

USDA’nın sert çekirdekli meyve kümesinde şeftali ve kiraz özelinde hazırladığı aktüel raporda, Türkiye’nin sert çekirdekli meyve üretimi ve ihracatında 2025/26 döneminde önemli kayıplar beklendiği lisana getiriliyor. Bilhassa ilkbaharda yaşanan zirai donlar, kuraklık, dolu ve çok yağışların üretimi değerli ölçüde düşürdüğü kaydedilen USDA raporuna nazaran, Türkiye’nin şeftali ve nektarin ihracatının yüzde 45 azalarak 145 bin ton, kiraz ihracatının ise yüzde 85 gerileyerek 10 bin ton düzeyine düşmesi öngörülüyor.

Bu gerilemeyle Türkiye, geçen dönem dünyanın en büyük şeftali-nektarin ihracatçısı pozisyonundayken ikinci sıraya, kirazda ise üçüncü sıradan sekizinciliğe gerileyecek.

ÜRETİMDE SERT DÜŞÜŞ

2025/26 döneminde Türkiye’nin şeftali ve nektarin üretiminin yıllık bazda yüzde 45 düşüşle 649 bin tona, kiraz üretiminin ise yaklaşık yüzde 60 azalışla 400 bin tona gerilemesi bekleniyor.

Son 10 yılda verimli çeşitler ve artan nektarin ekim alanlarıyla üretimde iki kata yakın büyüme kaydeden Türkiye’de bu yılki olumsuz hava şartları dalı önemli formda zorladı.

İÇ TÜKETİME YÖNELİM ARTIYOR

USDA raporuna nazaran, üretimdeki daralma nedeniyle ihracata ayrılan hisse azalırken, iç piyasaya yönelim artacak. Kirazda iç tüketim toplam üretimin yüzde 98’ine ulaşırken, şeftali ve nektarinde bu oran yüzde 78 düzeyinde kalacak.

EN BÜYÜK DARBEYİ AB VE IRAK ALDI

Türkiye’nin sert çekirdekli meyve ihracatında en kıymetli pazarlar Rusya, Avrupa Birliği ve Irak olarak öne çıkıyor. Fakat 2025/26 döneminin birinci aylarında bu ülkelere yapılan sevkiyatlarda yüzde 50’nin üzerinde düşüş kaydedildi. Bilhassa AB pazarında Türkiye’nin arzındaki düşüş, ithalatı yüzde 60 azaltacak.

Kirazda da tablo farklı değil. Türkiye’nin üç ana pazara yaptığı ihracat birinci üç ayda yüzde 86 daraldı. Rusya, alternatif olarak Özbekistan, İran ve Azerbaycan’dan tedarik yaparken, AB’nin tedarik açığını kapatması sıkıntı görünüyor.

KÜRESEL SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE PİYASASI DA ETKİLENECEK

Türkiye’deki üretim düşüşü sırf iç piyasayı ve esas tedarikçileri değil, global sert çekirdekli meyve tüketimini de aşağı çekecek. Çünkü öbür üretici ülkeler Türkiye’nin eksik arzını telafi edemiyor.

USDA’nın varsayımlarına nazaran, dünya kiraz üretimi 2025/26’da yüzde 10’dan fazla düşüşle 4,6 milyon tona inecek. Bu kestirim gerçekleşirse, global üretimde 6 yıl sonra birinci defa düşüş yaşanmış olacak.

Dünya şeftali ve nektarin üretiminin ise yüzde 6 gerileyerek 23,8 milyon tona düşeceği öngörülüyor. Türkiye’nin yanı sıra Çin, Avrupa Birliği ve ABD’deki üretim düşüşleri de bu gerilemede tesirli olacak. Kelam konusu kestirim gerçekleşirse, global şeftali ve nektarin üretimi 5 yıl sonra birinci kere azalmış olacak.

patronlardunyasi.com