Gün ömrün her alanında hissedi­len hayat pahalı­lığı, ekonomik ünitelerin finansman tercihlerinde de değişliklere neden olu­yor. Bankacılık kesiminin kullandırdığı tüketici kre­dileri, ekonomik birimle­rin tercihlerinin nasıl de­ğiştiğini net olarak ortaya koyuyor.

Türkiye İstatis­tik Kurumu’nun (TÜİK) açıkla­dığı sayılara nazaran, 2024 yılın­da enflasyon yüzde 44.38 olarak gerçekleşti. Her hane halkının günlük ömürde tükettiği ürün­lerin biri birinden farklılık gös­termesi ve bu eserlerin fiyatla­rındaki artışların resmi rakam­ların üzerinde gerçekleşmesi hissedilen enflasyon rakamları­nı resmi sayıların çok üzerine taşıyor.

KREDİLERDE ENFLASYONA PARALEL ARTIŞ

Tüketim tarafında artan gi­derler kadar artmayan gelirler, ekonomik ünitelerin kredilere olan talebini artırdığı görülüyor. Bankacılık Düzenleme ve De­netleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı sayılara nazaran, 2023 yılı sonunda 2 trilyon 668 mil­yar TL düzeyinde bulunan tü­ketici kredileri ve ferdî kredi kartları hacmi 1 trilyon 191 mil­yar TL yani yüzde 44.54 artarak 3 trilyon 860 milyar TL’ye ulaştı.

Tüketici kredilerinin alt kırılım­larına bakılırsa, gereksinim ve kre­di kartları dışındaki tüm kalem­lerde artışın enflasyonun altın­da kaldığı dikkat çekiyor. Bunda iktisat idaresinin enflas­yonla uğraş kapsamında tü­ketimi kısmaya yönelik attığı adımlar tesirli oldu.

TÜKETİCİ MUHTAÇLIK KREDİSİ VE KARTA YÜKLENDİ

Dünya’dan Uuk Korcan’ın haberine nazaran, tüketiciler gereksinimlerini kar­şılamak için geçen yıl bilhassa kredi kartı ve muhtaçlık kredilerine yöneldi. Kişisel kredi kartların­daki toplam hacim geçen yıl 685 milyar TL (yüzde 59.38) artarak 1 trilyon 840 milyon TL seviyesi­ne tırmandı. Muhtaçlık kredilerin­deki büyüme ise 451.8 milyar TL (yüzde 46.12) oldu.

Bankaların kullandırdığı taşıt kredilerinde hacim 2024 yılında 21.3 mil­yar TL daralırken konut kre­dilerindeki artış yüzde 17.15 ile sonlu kaldı. Biraz evvel de bahsettiğim üzere enflasyon­la gayret programı kap­samında uygulanan sıkı pa­ra siyaseti nedeniyle politi­ka faizlerinin artırılmasının kredi maliyetlerini yükselt­mesi, taşıt ve konut kredile­rine talebi kesmiş durumda.

TAKİPTEKİ ALACAKLARDA SÜRATLİ ARTIŞ

Tüketici kredileri ve ferdi kredi kartlarında takibe düşen alacaklara bakıldığında ise büyü­menin kredi hacmindeki artışın çok üzerinde olduğu dikkat çeki­yor. Bankacılık kesiminde top­lam tüketici kredileri ve ferdî kredi kartlarında takipteki ala­caklarda yaşanan artış yüzde 159 oldu. Yani geçen yıl tüketici kre­dileri ve kişisel kredi kartların­da takipteki alacaklar 71.6 mil­yar TL artarak 116.5 milyar TL’ye ulaştı.

Takipteki alacakların en süratli arttığı kredi kalemi ise kre­di kartlarında yaşandı. Ferdi kredi kartlarındaki takipteki ala­cak meblağı geçen yüzde 268.38 arttı. Öteki bir sözle 2023 yı­lında 15.4 milyar TL düzeyinde olan kredi kartındaki takipteki alacaklar, yaklaşık 3 kat artarak 56.7 milyar TL’ye çıktı.

ORANLAR TEHLİKE SONLARININ ALTINDA

Geçen yıl takipteki alacak sayılarında yaşanan artışın toplam kredi hacmine oranlarına bakıldığında da değerli artışların olduğu görülüyor. 2023 yılı sonunda yüzde 1.68 olan tüketici kredileri ve ferdî kredi kartlarındaki takipteki alacaklar oranı yüzde 3.02’ye çıktı. Kişisel kredi kartlarındaki bu oran geçen yıl 1.75 artışla yüzde 3.08’e ulaştı.

İhtiyaç kredilerinde takipteki alacak oranı 2023 yılında yüzde 2.94, 2024 yılı sonunda ise yüzde 4.10 olarak hesaplandı. Sayılarda son 1 yılda değerli artışlar olsa da öteki ülke bankacılık kesimlerine bakıldığında oranların hala tehlike hududunun çok altında olduğu söylenebilir. Münasebetiyle şimdi bu alanda tehlike çanları çalmıyor olsa da yaşanan artış suratı önümüzdeki periyotta en çok konuşulan hususlardan biri olmaya aday.

patronlardunyasi.com