Türkiye’de 5G teknolojisiyle ‘yeni hayat’ın detayları

Türkiye, 1991’de araç telefonları aracılığıyla 1G teknolojisiyle tanıştı. Cep telefonuyla görüşme, bilgi transferi ve SMS gönderimine imkan sağlayan 2G ise ülkede 1994’te kullanılmaya başlandı.

Temmuz 2009 prestijiyle bu teknoloji diğer bir boyuta taşındı ve 3G teknolojisi kullanıcılarla buluştu.1 Nisan 2016’da 4,5G’nin hayata geçmesiyle 3G aboneliğinden 4,5G aboneliğine süratli bir geçiş süreci gerçekleşti. Türkiye’de 2019 yılındaki resmi testlerle başlayan ve uzun yıllardır devam eden 5G hazırlık çalışmaları, bu yıl prestijiyle son basamağa geldi. Resmi Gazete’nin 16 Ağustos 2025 tarihli sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 5G yetkilendirmesi kapsamında ihaleye çıkılacak frekansların taban pahaları belirlendi. Toplamda 11 frekans paketi için minimum kıymet 2 milyar 125 milyon dolar oldu.

5G’YE 1 NİSAN 2026’DA GEÇİLECEK

Cumhurbaşkanı Kararı’nın akabinde 31 Ağustos’ta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hazırlanan 5G ihale ilanı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Bu ilanla ihale süreci resmen başlarken, operatörlerin 11 frekans paketine yönelik katılacağı 5G ihalesi için tarih 16 Ekim olarak belirlendi. İhale için şartname bedeli 1 milyon lira olarak tespit edilirken, 30 Nisan 2029’dan itibaren işletmecilerin, her yıl elde ettikleri cirolarının yüzde 5’ini BTK’ye ödemesi ve yetkilendirme müddetinin 31 Aralık 2042’ye kadar geçerli olması kararlaştırıldı.

İhale ve hazırlık sürecinin tamamlanmasının akabinde ise gelecek yıl, Türkiye’de taşınabilir elektronik haberleşmede yeni bir dönem başlayacak. 5G’nin ülkedeki test süreçlerinde “4 büyükler” olarak isimlendirilen ekiplerin stadyumunda, İstanbul Havalimanı’nda, Türkiye Büyük Millet Meclisinde ve 30 civarındaki tesiste uyumlu telefonlarla bu teknoloji deneyimlenmişti. Taşınabilir internet suratını mevcuda nazaran en az 10 kat artıracak 5G teknolojisi, Türkiye genelinde 1 Nisan 2026 prestijiyle herkesin kullanımına sunulacak.

5G teknolojisi, evvelki taşınabilir bağlantı süreçlerine nazaran birçok yenilik getirecek. Kelam konusu teknoloji 4,5G’ye nazaran yaklaşık 10 kata kadar daha süratli internet kontağı sağlayacak. Aygıtlar ortası bağlantıda gecikme müddeti milisaniyeler seviyesine inecek, bu da gerçek vakitli uygulamalar için çok kıymetli olacak. Birebir anda milyonlarca aygıta ilişki sunabilecek bu teknoloji, bilhassa akıllı kentler, objelerin interneti (IoT) için ülkü olacak. 5G, cep telefonları ve öbür kablosuz aygıtlar için geliştirilen beşinci kuşak ağ sistemi, 4,5G’nin devamı niteliğinde lakin çok daha süratli, sağlam olacak ve düşük gecikmelerle hizmet sunacak.

Film, dizi ve görüntüler anında yüklenip izlenebilecek. Büyük belgeler saniyeler içinde indirilebilecek. Daha evvel ortalama suratlarla 4,5G ile 5 dakikada inen bir sinema, 5G sayesinde yaklaşık 30 saniyede izlenebilecek. 4,5G ile 1 dakikada yapılan süreçler, 5G ile saniyelerin altına düşecek. Çevrim içi oyunlar takılma olmadan çok daha akıcı oynanabilecek. Canlı yayınlar, manzaralı konuşmalar daha kaliteli hale gelecek. Çevrim içi oyunlarda gecikme neredeyse olmayacak. Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) uygulamaları daha gerçekçi çalışacak.

5G teknolojisi, taşınabilir telefonlar, tabletler, otonom araçlarda (kendi kendine giden arabalar), akıllı kent sistemleri (trafik denetimi, güç yönetimi), endüstriyel otomasyon (fabrikalar, robotik üretim), uzaktan sıhhat hizmetleri, VR ile AR uygulamalarında kullanılacak. Kalabalık yerlerde, konser, stadyum, metro üzere yerlerde temas kopmaları azalacak. Birebir anda daha çok aygıt internete meselesiz bağlanabilecek. 5G teknolojisi günlük hayatta, toplumun birçok alanında da büyük kolaylık sağlayacak. Bu teknolojinin hayata geçirilmesiyle bir arada otonom araçlar, 5G sayesinde birbirleriyle anlık bağlantı kurabilecek. Yol güvenliğinin artmasıyla trafik kazaları azalacak.

5G, sıhhat hizmetlerinde de yeni uygulamalara imkan sağlayacak. Bu teknolojiyle birlikte hekimler uzaktan ameliyat yapabilecek ve hasta bilgileri anından paylaşılabilecek. Doktor, hastayla aynı yerde olmadan, özel robotlar ve sistemler kullanarak ameliyatı uzaktan gerçekleştirebilecek. Bu lakin, robotik cerrahi sistemleri ve yüksek süratli data ilişkileriyle yapılabiliyor. Cerrahın verdiği komutların robotun anında uygulanması gerektiği için en ufak bir gecikme önemli sıkıntılara neden olabiliyor. 5G teknolojisiyle gecikmeler yaşanmayacak ve daha yüksek bilgi güvenliği sağladığı için tıbbi bilgiler korunacak.

AKILLI ŞEHİRLER

Üretim evresinde son teknolojilerin kullanılmasına imkan verecek 5G, akıllı fabrikaların kurulmasını sağlayacak. Bu sayede üretim sınırları ve robotlar ortasında irtibat olacak, daha verimli ve otomatik sistemler kurulacak. Kentlerin akıllı teknolojilerle donatılması için de 5G teknolojisinin kullanılması büyük avantaj sağlayacak. Süratli internet kontağıyla trafik ışıkları, kameraların, su ile elektrik sistemlerinin otomatik yönetilebilmesine imkan verecek. Güç tasarrufu ve etraf dostu uygulamalar 5G teknolojisiyle artacak.

5G’nin tarım, lojistik ve eğitim üzere alanlarda da kullanımı mümkün olacak. Bilhassa tarlaların sulanması, sensörler ile izlenmesi bu teknolojiyle daha mümkün olacak. Toprak nemi, sıcaklık, gübre düzeyi, hastalık riski üzere datalar gerçek vakitli izlenebilecek ve böylece randıman artışı elde edilecek. Ayrıyeten, otonom traktörler ve robotlarla ilaçlama gübreleme üzere faaliyetler yürütülebilecek. 5G ile yüksek çözünürlüklü manzaralar anlık elde edilebilecek, bitkilerin sıhhati ve durumlarının izlenmesi sağlanacak. Lojistik alanında da kesintisiz erişimle kargolar anlık takip edilebilecek. Kargo, konteyner, araçlar 5G üzerinden anlık izlenerek, pozisyonları, sıcaklıkları görülebilecek. 5G ile çalışan robot, dron ve şoförsüz araçlarla teslimatlar yapılabilecek. Böylece gecikmeler azalacak, eserler izlenebilir hale gelecek.

EĞİTİME DOKUNUŞ

Eğitimde ise 5G erişilebilir, etkileşimli, yenilikçi öğrenme tecrübesi sunacak. Eğitimler VR ve AR ile gerçekçi simülasyonlar eşliğinde yapılabilecek, bunlar yaygınlaşacak. Öğrenciler, laboratuvar deneylerini, tarihî olayları 3 boyutlu ve etkileşimli formda yaşayabilecek.

Uzaktan eğitimde gecikmesiz kesintisiz manzaralı dersler yüksek kaliteyle aktarılabilecek. Akıllı ve 5G ile donatılmış sınıflarda öğrenciler anlık data paylaşımı, yapay zeka takviyeli öğretim alabilecek.

patronlardunyasi.com