Ertuğrul Özkök, konserleriyle 1 milyar poundluk ekonomi yaratan işçi sınıfı müzik grubu Oasis’in Wembley’deki konserine gitti, izlenimlerini yazdı

CEBİNE 70 MİLYON DOLAR GİREN EMEKÇİ ÇOCUĞU NE YER NE İÇER NE GİYER?

Pazar akşamı hayatımın en değerli Rock konserlerinden birini izledim.
Benden bir gece evvel birebir konseri izleyen İstanbul’74’ün başkanı Demet Müftüoğlu, Instagram paylaşımında şöyle diyordu:
“Hiçbir rock kümesi, Rock’n Roll’u sırtında Oasis kadar âlâ taşıyamaz…”

Müzik olarak en güzellerinden biri fakat sosyolojik olarak katiyetle en önemlisiydi…
Bu konserin ne olduğunu anlatmak için artık üç hafta önceye dönüyorum.

6 EYLÜL 2025 AKŞAMI LOS ANGELES ROSE BOWL

6 Eylül 2025 akşamı…
Los Angeles’ın Rose Bowl stadının yakınında Range Rover otomobil duruyor.
Kapısı açılıyor ve içinden rock müziğin yaşayan en büyük efsanesi Paul McCartney iniyor.
Yanında yalnızca sürücüsü var ve yürüyerek stada giriyor.
İkinci görüntüde onu stadın bir locasında görüyoruz.
Cep telefonu ile sahnedeki müzik kümesinin manzaralarını çekiyor.

80 YAŞINDAKİ MCCARTNEY 50’LERİNDEKİ KÜMENİN KONSERİNE NİÇİN SARFİYAT?

Paul McCartney, Oasis konserini izlemeye gitmiş.
Onun üzere bir efsaneyi bir stad konserinde görmek alışılmış bir şey değil.
Bana nazaran Oasis kümesinin bu yıl, İngiltere ve dünyada en değerli toplumsal fenomenlerden biri haline gelmesini anlatan en uygun manzara buydu.
60’lı yıllarda dünyanın en büyük kültür ihtilalini yaratan Beatles kümesinin hayattaki iki üyesinden 80’li yaşlarındaki biri, 90’lı yılların ortaya çıkardığı 50’li yaşlarındaki bir kümenin müziğini böylesine heyecan ve ilgiyle izliyorsa, orada önemli bir sosyolojik olay var demektir.
Beatles Sanayi İhtilali’nin bir öbür kenti Liverpool’da doğmuştu.
Oasis Manchester kentinin çocuğuydu.
Pazar gecesi şahit olduğum şey kolay bir konser değildi.
Onun ötesinde bu sosyolojinin kesimi üzere hissettim…

MANCHESTER’IN PERSONEL SINIFINDAN GELEN İKİ ÇOCUĞUN KISSASI

Oasis 1991 yılında kurulmuş bir küme.
Ama kümenin temeli, Noel ve Liam Gallagher isimli iki kardeş.
Noel Gallagher 1967, kardeşi Liam Gallagher 1972 yılında Manchester kentinde doğdular.
İrlanda kökenli personel sınıfından bir ailenin çocukları.
Bugün 50’li yaşlarındalar.
İki kardeşler lakin arızalı iki kardeş.
2009 yılında Paris’te bir konserden evvel hengame edip ayrıldılar.
Ve artık 16 yıl sonra tekrar bir ortaya gelip konser turnesine çıkınca yalnızca İngiltere için değil bütün dünya için, Coldplay ve Taylor Swift’ten sonra üçüncü müzik olayını yarattılar.
Konserin havasını, müzikleri ve sosyolojisini birazdan anlatacağım.
Ama evvel İngiltere ve İrlanda’da verilen 17 konserin ekonomik portresini anlatayım.

KONSERİ DAVID BECKHAM’LA BİREBİR GECE TIPKI TRİBÜNDE İZLEDİK

Şöhretlerin bile izlediği bir olaydı bu.
Konseri Wembley Satadı’nın efsane futbol ismi Bobby Moore’un ismini taşıyan tribünden izledik.
Londra’daki bu son konserde benim bulunduğum yerin birebir pozisyonunda da Beckham da varmış.
Hatta elinde içki bardağı ile onda hiç görmediğimiz kadar eğlenceli bir halini paylaştığını gördük.
Altına da ‘Greatest’ (En büyük) yazmış.
E ne de olsa o da Manchester’ın çocuğu.
Gallagher kardeşler City taraftarı, o ise Manchester United.
17 konser boyunca benim görebildiğim şu şöhretler konserleri izlediler:
Tom Cruise, Ana de Armas, Dua Lipa, Callum Turner, Lewis Capaldi, Davina McCall, Fearne Cotton, Rylan Clark, DJ Goldie, Leonardo DiCaprio, Salma Hayek, Kristen Stewart, Rita Ora,Billie Eilish,Paul McCartney, Mark Zuckerberg & Priscilla Chan.

10 MİLYON KİŞİ İSTEDİ YALNIZCA 2 MİLYONU BİLET BULABİLDİ

Pazar akşamı bu konserleri izleyen 2 milyon şanslı beşerden biriydim.
Buna talih denir mi derseniz…
Denir.
Çünkü biletler satışa çıktığı andan itibaren şu ana kadar yalnızca İngiltere ve İrlanda’daki konserlari için 10 milyon kişi başvurdu.
Bunlardan 1 milyon 917 bin kişi bilet bulabildi.
Önceki gece benim seyrettiğim Wembley konseri Londra dizisinin son ayağıydı.
Wembley’de her gece 90 bin kişi vardı.
Sadece Wembley’deki 7 konseri 630 bin kişi izledi.
Edinburgh’da 3 konseri 204.000
Dublin’de 2 konseri 160.000
Bunun dışında Cardif ve Manchester konserleri ile 2 milyona yakın insan konserleri izledi.
Yaz boyunca ayrıyeten Amerika ve Meksika konserleri vardı.
Önümüzdeki aydan itibaren Japonya, Avustralya, Brazilya, Arjantin ve Şili konserleri olacak.
Hepsini topladığınızda Oasis konserlerinin izleyen toplam insan sayısı 3.5 milyonu geçecek.

İŞÇİ SINIFININ KÜMESİ DİNAMİK FİYATLAMA YÜZÜNDEN PERSONEL SINIFI İLE KARŞI KARŞIYA

Biletler geçen yıl sonunda satışa çıktığı andan itibaren 10 milyona yakın müracaat oldu demiştim.
O nedenle olağanda 150 Pound (8 bin 400 TL) olan biletler bir anda 300-400 pounda (17 bin TL) yükseldi.
En ucuz fiyatlar çıktığında 75 pound civarındaydı. Premium biletler 250 pound, VIP biletler ise 500 pounda kadar çıkıyordu.
Oasis, Sanayi İhtilali’nin başladığı Manchester’in personel sınıfından gelen çocuklar.
Hayatları boyunca Londra burjuvazisi ve zenginlerinin müzik kümesi saydıkları Blur’la hengame ettiler.
Şimdi biletleri 400 pounda çıkınca bu sefer Londra ve öteki kentlerin emekçi sınıf çocukları ayaklandı.
Galagher kardeşler bir açıklama yapmak zorunda kaldılar.
“Bunun hatalısı biz değil, kapitalizmin dinamik fiyatlama kanunu” demeye getirdiler.
Çünkü “Dymamic Pricing” fiyatı talebe nazaran ayarlıyordu.
İşçi sınıfının işçi Oasis’i için utanılacak bir durum ancak sonuçta onlar da Kapitalist sistemde yaşıyor.

İNGİLTİRE’DE 1 MİLYAR POUNDLUK (56 MİLYAR TL) BİR İKTİSAT YARATTI

İşçi sınıfı üreten sınıftır.
Kapitalizm de para üreten sistemdir.
İkisi birleşince ortaya işte bu türlü 1 milyar poundluk bir iktisat çıkıyor.
Oasis’in İngiltere ve İrlanda konserlerinin bilançosu şöyle:
(*) 940 MİLYON POUND: 17 konserin toplam bilet, seyahat, yeme, içme ve öteki harcamaları 56 milyar Türk liralık bir iktisat yarattı yaz boyunca.
(*) 682 POUND: Konserlere sarfiyatların kişi başı ortalama harcaması 38 bin Türk lirası oldu.
(*) 545 MİLYON POUND: Konserlerde elde edilen bu gelir 545 milyon pounda, yani 30 milyar Türk Lirasına yakını lokal iktisada girdi.

İKİ EMEKÇİ SINIFI ÇOCUKLARI BU KONSERLERDEN NE KADAR KAZANACAK?

İki kardeş elde ettikleri gelir konusunda pek konuşmak istemiyor.
Bazı kaynaklara nazaran bu turneden elde edilen net kâr 250 milyon Pound kadar olacakmış..
Vergiler düşülünce ellerine kalacak paranın kardeş başına 50 milyon pound civarında olacağı kestirim ediliyor.
O vakit insanın aklına şu soru geliyor:
Bu iki kardeş nasıl yaşar? Ne yer, ne içer, ne giyer…
Her ikisi de artık Londra’da yaşıyor.
Zamanlarının bir kısmı İbiza’da geçiyor.
Ama hayat biçimleri farklı

İŞÇİ SINIFI ÇOCUKLARI 70 MİLYON DOLARI NASIL VE NEYE HARCAR

Liam Gallagher, daha gösterişli, “rock star” hayatına yakın. Londra’da lüks bir konutta yaşıyor, vakit zaman Ibiza ve Fransa üzere yerlerde tatil yapıyor.

Harcamalar: Moda ve cümbüşe Noel’den daha çok para harcıyor. Designer (tasarımcı) kıyafetler, ayakkabılar ve vintage modüller almayı seviyor.
Marka tercihleri: • Parkalar: Liam’ın alametifarikası; bilhassa Stone Island, Pretty Green (kendi kurduğu moda markası, sonra satıldı) ve CP Company giyiyor.
Ayakkabılar: Adidas Originals (özellikle Spezial serisi), Puma ve Converse.
Saat & aksesuar: Vintage güneş gözlükleri, Cartier ve Omega saatler tercih ettiği biliniyor.
Günlük hayat: Futbol (Manchester City tutkunu), pub ve konser hayatını seviyor.
Yani “işçi sınıfı stili”ni çağdaş lüksle karıştırıyor.

KIŞLARI LONDRA, YAZLARI İBİZA ORTA SINIF RAHATLIĞI

Noel Gallagher’e gelince…
Yaşam şekli: Daha sakin ve sofistike.
Londra’da ve Hampshire’da yaşıyor, yazlarını Ibiza’da geçiriyor.
Evine ve stüdyosuna yatırım yapıyor, daha “middle-class” rahatlığıyla yaşıyor.
Harcamalar: Lüksten hoşlansa da daha temkinli harcıyor; büyük paraları gayrimenkule ve sanata yatırıyor.
Kıyafet: Noel daha klasik; Paul Smith, Fred Perry, Levi’s ve Barbour üzere İngiliz markalarını tercih ediyor.
Ayakkabı: Chelsea botları ve Clarks Desert Boots sık sık giyiyor.
Aksesuar: Ray-Ban güneş gözlükleri onun imzası üzere.
Kısaca, Liam hâlâ “harcayan” tarafta; Noel ise servetini koruyan, yatırım yapan ve denetimli davranan taraf.
Özetlemek gerekirse…
Markaya evet, lakin çok lükse hayır diye özetlenebilecek bir hayat…

STADA GİRİŞTE BEŞERLER GÜYA KUTSAL BİR YERE HACCA GİDİYOR ÜZEREYDİ

Wembley’e giderken, Paul MCCartney’in bile yürümesi gereken bir yol olduğunu anladım.
İnsanlar akın akın gidiyordu.
Herkesin eşitlendiği, yan yana, dirsek dirseğe yürüdüğü bir yoldu.
Sanki kutsal bir hac merkezine giden beşerler üzereydiler.

SATIŞTA EN SÜRATLİ TÜKENEN EŞYA LİAM’IN BALIKÇI ŞAPKASI

Satışta en süratli biten eser Liam Gallagher’in giydiği siyah bucket sınır (balıkçı şapkası) oldu.
Konser alanına içki sokmak özgür. Fakat bunu plastik bardakla sokabiliyorsunuz.
Neredeyse herkes içiyordu ancak bir tek olay çıkmadı.
Bu konserde “Video wall” yani dev ekran dediğimiz şeyin artık ne kadar kıymetli olduğunu bir sefer daha anladım.
O ekranda yalnızca sahnedeki müzisyenleri değil, tıpkı vakitte harikulade bir görüntü sanatını izledik.
Gallagher kardeşler çok sıkı birer Manchester City taraftarı.
Konser sırasında iki üç sefer ekrana City’nin teknik yöneticisi Guardiola’nın manzarası geldi.

HER ÜLKENİN BİR ULUSAL MARŞI VARDIR BİR DE MİLLET MARŞI

Bir sosyolog olarak Pazar gecesi şunu öğrendim.
Her ülkenin bir ulusal marşı var…
Bir de “Millet Marşı…”
İngiltere’nin yeni Millet Marşını da Oasis söylüyor.
Grup 23 şarkılık bir lineup ilan etti.
En bilinen üç müziğini da en sona bıraktı.

İNGİLTERE’DE YENİ MİLLET MARŞI İŞTE BU

Bana nazaran Rock tarihinin en hoş müziklerinden biri Wanderwall’dur.
Sadeçe Spotify’da 2.5 milyar kez dinlenmiş bir müzik bu.
Ama konserin “Peak”, yani tepe yaptığı an, “Don’t Look back In Anger”ı söyledikleri sırada yaşandı.
90 bin kişi hançerelerini patlatarak “Geçmişe öfkeyle bakma” diyen bu şarkıyı söyledi.
Bunlardan biri de bendim.
Bu müzik bu yıl İngiltere’de gerçek manada “Millet Marşı” haline geldi.
Rock’n Roll’un gücünü işte o an anladım.
Eminim bu müzik bütün dünyaya yayılacak ve bugün dünyayı saran popülist otoriterliğin karşısına dikilen yeni bir enternasyonalin bayrağı haline gelecek.

GAZZE’DEKİ KATLİAMI DURDURACAK DALGA DOĞU’DAN DEĞİL BATI’DAN GELİYOR

Bunada parantez açarak şunu söyleyeyim.
Gazze’de İsrail katliamını durduracak dalga Doğu’dan ve İslam dünyasından değil, Batı’dan ve işte bu yeni sosyolojiden gelecek.
Çünkü onlar Gazze’yi bir din savaşı değil, bir insanlık trajedisi olarak görüyorlar.

KİTLELERİN İSYANINDAN, KEYİFLİ KALABALIKLARIN BAŞKALDIRISINA

Konser “Champagne Supernova” müziğiyle biterken, karşımda uzun müddettir özlediğim keyifli bir kalabalık vardı.
İspanyol düşünür Ortega Y Gasset 20’nci Yüzyıl’da otoriter rejimleri iktidara taşıyan dalgayı “Kitlelerin isyanı” olarak tanım etmişti.
21’inci Yüzyılın başında da “Mutsuz ve ezik kitleler” “yeni çarları” iktidara taşıdı.
Ama eminim onun panzehiri de “mutlu kalabalıklardan” gelecek.
Diyeceksiniz ki bir konsere bu kadar mana yüklemek çok abartılı bir şey değil mi.
Değil.
Şunu bir yere yazın “Post Covid” insanlık için yeni bir dayanışma biçimine gerçek gidiyor…
Omuz omuza eğlenen kalabalıklar bunlar.

PAZAR GECESİ O 90 BİN KİŞİ İÇİNDE EN YAŞLILARDAN BİRİ BENDİM

Öyle sanıyorum ki pazar gecesi o 90 bin kişi içinde en yaşlı insanlardan biri bendim.
Ben 60 neslindenim.
Bizim müzik ihtilalimiz Beatles ve Rolling Stones’la başladı ve Pink Floyd’la devam etti.
Bizler kendimizi “bahşedilmiş” bir “Devrimcilik hissinin misyonerleri”olarak gördük..
O nedenle 80’leri ve 90’ları biraz küçümsedik ve ıskaladık.
Ama artık anlıyoruz ki muazzam ihtilal yıllarıymış onlar.

ONLARIN BERLİN DUVARININ ENKAZINDAN DOĞDUĞUNU FARKEDEMEDİK

90’ların çocuklarının, yıkılan Berlin duvarının akabinde müzik söylemeye başladığını fark edemedik..
İnternet’in hayatımızı nereye götüreceğini ise geç farkettik.
Oysa o yıllar Radiohead, The Cure, Clash, Joy Division ve Oasis üzere her biri müzikte yeni bir çağ açan kümelerin sahneye çıktığı yıllardı.

PAZAR GÜNÜ OASİS INSTAGRAM SAYFASINDA BİR KARE

Pazar gecesi Oasis’in Instagram sayfasına konan bir fotoğraf her şeyi anlatıyordu.
Yaşlı biri ve genç bir kız yan yana oturuyordu.
Yaşlının üzerindeki tişörtün sırtında “Dad”, genç kızınkinin sırtında ise “Doughter” yazıyordu.
Baba ve kızı…
Konser seyircisinin portresini anlatan en hoş kareydi.
20’nci Yüzyıl babaları, Milenyum çocukları ile birebir konserde…

POST COVİD DEVİRDE İDOLLERE GEREKSİNİMİMİZ VAR

Gallagher kardeşlerin ekranda gördüğümüz hallerine gelince…
Sıradan elbiseler…
Malum balıkçı şapkası…
Siyah RayBan gözlükler…
Aslında sokakta görseniz fark etmeden geçeceğiniz bir fizyonomi…
Ama o fizyonami dev ekranda müzikle ve 90’ların gücü ile birleşince, ortaya “İdol” çıkıyor.
O an anlıyorsunuz ki “İdollere” muhtaçlığımız var…
Ne yazık ki bu idollerin kimileri siyasi…
Ve birden fazla da popülist otoriter zihniyetlerin çizdiği porteler.
Onların dünyayı nereye götürdüğünü her gün biraz daha yeterli anlıyor, görüyoruz.

PAZAR GECESİ BİRTAKIM SANATKARLARIN KONSERLERİN NİÇİN YASAKLANDIĞINI ANLADIM

Ama bir de müziğin, sinemanın, sporun idolleri var.
Onlar da bize her gün umut veren bir özgürlüğün portresini çiziyorlar.
Otoriter rejimlerin konserleri yasaklamasının, sanatkarları hapise atmasının, ekmek paralarına tasallut etmesinin nedeni de galiba bu dehşet.
Bir Avengers çağındayız.
Dünyayı harabeye çevirmek isteyen despot ilah önderlerin kötülüklerine karşı birleşen ve voltran yapan yeni bir dalga geliyor.
Dün akşam konser Champagne Supernova müziğiyle biterken umutlandım.
Berlin’de duvarların yıkılışını görmüştüm.
Galiba ölmeden dünyanın bugün tekrar dikilmeye çalışılan yeni despotluk duvarlarının yıkıldığını da görebileceğim.

patronlardunyasi.com