Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın vefatının üzerinden 102 yıl geçti.

Atatürk ve silah arkadaşları vatanının bağımsızlığı için isimlerini tarih sayfalarına altın harflerle yazdırdılar. Şiddetli yıllarda cephede askerlerle omuz omuza savaşan, silah taşıyan, babasını, eşini, oğlunu savaşta kaybeden Türk bayanı da Ulusal Gayret’in kahramanları ortasında yerini aldı.

“Mustafa’m” dediği oğlunun yolunu bekleyen, doğduğu topraklardan ayrılmak zorunda kalan, oğlunun öldüğünü sanarak felç geçiren, görme yetisini kısmen kaybeden Zübeyde Hanım da Kurtuluş Savaşı’nın hüzünlü, gururlu ve güçlü bayanları ortasında anıldı.

Zübeyde Hanım, İzmir’in Karşıyaka ilçesinde son nefesini verdiği 14 Ocak 1923’ten bu yana Mustafa Kemal Atatürk’ün emaneti ve kahraman bir milletin “annesi” olarak hatırlanıyor.

YAŞAM HİKAYESİ LANGAZA’DA BAŞLADI

Zübeyde Hanım, 1857’de Selanik yakınlarındaki Langaza isimli yerleşim ünitesinde Sofuzade Feyzullah Ağa ile Ayşe Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya geldi.

Karaman’dan Rumeli’ye göç eden Yörük Türkmenlerinden bir aileye mensup olan Zübeyde Hanım, Selanik’te Gümrük Koruma Teşkilatında memur Ali İstek Efendi ile 1871 yılında evlendiğinde 14 yaşındaydı.

Yenikapı semtinde yaşayan çiftin, Fatma, Ömer ve Ahmet isimleri verilen çocukları dünyaya geldi.

Çocuklarından, evvel Fatma’yı, Ali İstek Efendi’nin Yunanistan sonundaki Çayağzı isimli bölgeye tayininden sonra da Ömer ve Ahmet’i kaybeden aile, 1881 yılında doğan oğullarına Mustafa ismini verdi. Daha sonra dünyaya gelen çocuklara da Makbule ve Naciye isimleri konuldu. Naciye’nin de küçük yaşta verem nedeniyle hayata veda etmesiyle Zübeyde Hanım, genç yaşında dört evladını kaybetmiş oldu.

ALİ İSTEK EFENDİ’NİN VEFATIYLA ZORLUKLAR YAŞADI

Zübeyde Hanım, şimdi 30’lu yaşlarındayken Ali İstek Efendi’nin vefatıyla genç yaşta küçük çocuklarıyla yalnız kaldı ve ekonomik zorluklar yaşadı.

Pembe Meskeni kiraya veren ve ikinci meskeni satan Zübeyde Hanım, 2 çocuğunu alarak Langaza bölgesindeki Sarıyer köyünde yaşayan ağabeyi Hüseyin Efendi’nin yanına taşındı.

Zübeyde Hanım, daha sonra oğlunu eğitimini sürdürmesi için annesi Ayşe Hanım’ın yanına gönderdi.

OĞLUNU AYLARCA GÖREMEDİ

Yanına sığındığı ağabeyi Hüseyin Efendi’ye yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, ikinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile yaptı.

Balkan Savaşı’ndan sonra Ragıp Bey’den ayrılan ve Osmanlı toprağı olmaktan çıkan Selanik’i terk edip kızı Makbule ile İstanbul’a gitme kararı alan Zübeyde Hanım, Ulusal Çaba yıllarında Ankara’ya yerleşti.

Ulusal kurtuluş çabası için 1919 yılında Anadolu’da birçok kente giden oğluna 14 Haziran 1922’de Adapazarı’nda ulaşabilen Zübeyde Hanım, bir müddet onun yanında yaşadı.

Zübeyde Hanım, sıhhatinin giderek bozulduğu hayatının son aylarında tedavi olabilmek ve gelini Latife Hanım’ı görebilmek için İzmir’e gitti.

Felç geçirmiş ve görme yetisini kaybetmiş olarak geldiği İzmir’deki Latife Hanım Köşkü’nde 28 gün yaşadıktan sonra 14 Ocak 1923’te 66 yaşındayken ömrünü yitiren Zübeyde Hanım, Karşıyaka ilçesine defnedildi.

İzmir Belediyesi tarafından 1940 yılında son biçimi verilen anıt mezarında Zübeyde Hanım, her yıl 14 Ocak’ta hem resmi kurum temsilcileri hem de her yaştan vatandaşlar tarafından anılıyor.

ATATÜRK VE ZÜBEYDE HANIM

Yaveri Salih Bozok’un notlarına nazaran annesinin vefatından 13 gün sonra İzmir’e gelen Mustafa Kemal Paşa, annesine kabri başında şu sözlerle veda ediyor:

“Annem çok çekti. Erkanı harp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. Berbat yönetimin adamları, beni evvel zindana sonra sürgüne gönderdiler. Sürgüne giderken annem gözyaşları içinde Sirkeci Rıhtımı’nda kalakaldı. Mütareke yıllarında padişahın verdiği idam fermanının yerine getirildiğini sanan annem felç oldu. Oturduğu konutlar ikide bir basıldı, arandı. Onu İstanbul’dan kurtarıp yanıma aldığımda ise o artık yalnız hisleriyle yaşıyordu. Annemi kaybettiğim için üzgünüm. Tek tesellim anavatanı yoksulluğa, yokluğa sürükleyen yönetimin artık bir daha geri gelmemek üzere yokluğun mezarına gömülmüş olduğunu görerek ölmüş olmasıdır.”

patronlardunyasi.com