Ayasofya’daki restorasyon çalışmalarını inceleyen Bakan Mehmet Nuri Ersoy, “Bu büyük bir koruma seferberliğidir” dedi
Bizans İmparatoru I. Justinianus’un 5 yıl içinde inşa ettirdiği Ayasofya, 27 Aralık 537’de kapılarını açtığında dünyanın en büyük kubbeli tapınağı olmuştu. Dünyanın merkezi sayılan İstanbul’un tam kalbindeki Ayasofya, 1453 yılındaki fethin akabinde Fatih Sultan Mehmet tarafından mescide dönüştürüldü ve ahşap minareler eklendi. Daha sonra birçok vakit tamiratlar yapılan Ayasofya’da en büyük tamiratı ise Yasal Sultan Süleyman periyodunda Mimar Sinan yaptı ve binaya payandalar ekleyerek güçlendirdi.
5 YILDA 40 MİLYON ZİYARETÇİ
1934 yılında Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile müzeye dönüştürülen Ayasofya, 2020 yılında Danıştay’ın kararnameyi iptal etmesi ile tekrar cami statüsüne kavuştu. Ayasofya’yı 5 yıl içerisinde yaklaşık 40 milyon kişi ziyaret etti.
KAPSAMLI RESTORASYONDA
Bugün tam 543 bin 364 gündür ayakta olan Ayasofya’yı geleceğe taşımak için uzun müddettir onarım çalışmaları yürütülüyordu. Çalışmaların şu an ikinci etabı hala sürüyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya’yı ziyaret ederek çalışmaları yerinde inceledi.
İNSANLIĞIN ORTAK EMANETİ
Ayasofya’nın sadece milletimizin değil tüm insanlığın ortak mirası olduğunu söyleyen Bakan Ersoy, “Çalışmalarımızı tamamladığımızda, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, inşallah tüm ihtişamıyla eskisinden de daha güçlü bir yapısal bütünlükle ziyaretçilerini ağırlamaya devam edecektir” dedi.
ÇALIŞMALAR 3 BAŞLIK ALTINDA YÜRÜYOR
Ayasofya için kurulan bilim heyetinde Prof. Dr. Can Binan, Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, Prof.Dr. Ahmet Güleç, Prof.Dr. Hasan Fırat Diker, Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten’in bulunduğunu belirten Bakan Ersoy yapılan çalışmaları özetle şöyle anlattı:
“Çalışmalar muhafaza, tamirat ve güçlendirme olmak üzere üç başlık altında yürütülüyor. Birinci evrede kolay tamirler kapsamında mimari elemanlarda tespit edilen hasarları gidermiş ve bozulmaları önleyici müdahalelerde bulunmuştuk. Ahşap, sıva ve mermer yüzeylerdeki hasarları da onarmıştık. Hem halkımızın hem de turistlerin ağır ilgi gösterdiği Ayasofya-i Kebir Camii’nde ziyaretçilerin yapıya ziyan vermesini engellemek için bariyer ve ihtar tedbirleri aldık. İç narteks çıkışında şeffaf kapamalarla da hassas yüzeyleri müdafaa altına aldık. Galeri katını onardık, elektrik ve mekanik altyapıyı yeniledik. Bununla bir arada; yapısal izleme yaklaşımımız kapsamında Ayasofya’yı yakın takipte tutuyoruz. 1991’den beri sensörlerle izlenen caminin yapısal hareketleri ile nem oranlarını kayıt altına alıyoruz. Ayasofya-i Kebir’in çok katmanlı ve karmaşık bir yeraltı kısmı da var. Bu kısımların paklığı için birinci etapta etüt ve temizleme çalışmalarını tamamladık. Külliyenin bütüncüllüğünü daha da vurgulu ve estetik hale getirecek projelerle III. Mehmet, II. Selim, III. Murat, Şehzadeler Türbeleri ile Sıbyan Mektebi ve Muvakkithane’nin onarımlarını muvaffakiyetle bitirdik.
MİNARELERDEN KUBBEYE UZANAN ÇALIŞMALAR
Devam eden ikinci etap onarım kapsamında minareler ve kubbede kıymetli adımlar atıldı. 2023 yılında başlayan ikinci etap onarım kapsamında minareler ve dış cepheler üzerinde çalışıyoruz. II. Beyazıd Minaresi’nin söküm ve güçlendirme çalışmaları devam etmekte. Minare platformu üstüne iskele kurularak minare sökümü yapıldı, onaylı statik projesi aslınca güçlendirme imalatları ve minarede gerekli taş imalatları yapılmaktadır. Ana kubbeyle ilgili olarak ise uzmanlar, bu yapı kesiminin güçlendirilmesi gerektiğini belirledi. Kubbenin dış yüzeyindeki kurşun kaplamayı yenileyerek, güçlendirme çalışmalarını gerçekleştirmenin planlamasını yaptık. Kubbedeki hassas mozaiklerin ziyan görmemesi ve çalışmaların sağlıklı yürütülmesi için, kubbe üzerine çelik konstrüksiyon ve hami brandadan süreksiz bir örtü sistemi kurduk.
MOZAİKLER İÇİN İBADETLERİ AKSATMAYACAK PLATFORM
İç yerdeki mozaik onarımlar ıiçin 43.5 metre yüksekliğinde, ibaretleri aksatmayacak halde bir çelik platform inşa edeceğiz. Ayrıyeten çalışmaların hızlanması için kule vinç de kuruldu. Onarım uygulamalarında sarsıntı güvenliği öncelikli. Ana kubbe ve yarım kubbelerde bütünsel güçlendirme yapılacak. Kurşun kaplamaların tamirat ve değişimleri zarurî. Kubbede yapılacak olan güçlendirme, kurşun değişimleri, mozaik konservasyonu ile minare ve cephe tamiratları üzere gerekli müdahaleler tamamlandıktan sonra yapılan süreksiz çelik konstrüksiyon çatı örtüsü, platform ve kule vinç kurulduğu prosedür ile sökülerek kubbenin onarım çalışmaları tamamlanacak.”
patronlardunyasi.com
