Aydın’da tarım alanlarının yüzde 50’sine su verilmeyeceği açıklandı
İklim krizinin tesirleri ziraî üretimi tehdit etmeye devam ediyor. Kuraklık nedeniyle barajlardaki su düzeyinin kritik noktaya gelmesi nedeniyle Aydın Valiliği, tarım alanlarının yüzde 50’sine su verilemeyeceğini ilan etti.
Evliya Çelebi’nin “Dağlarından bal, ovalarından yağ akar” dediği Aydın’da kuraklık ve su sorunu nedeniyle yüzde 50 kuru tarım uygulamasına geçileceği açıklandı. Valilik kararına nazaran Aydın’da tarım alanlarının yüzde 50’sine su verilmeyecek, yalnızca yüzde 50’si sulanabilecek.
Aydın ve Denizli’nin içinde bulunduğu Büyük Menderes Havzasında barajlardaki su düzeyinin “kritik” noktada olması nedeniyle Valilik kararı ile çiftçilere yüzde 50 oranında kuru tarım yapmaları istendi. Aydın’da ziraî üretim alanlarının yarısında mecburî olarak kuru tarım yapılacak. Üreticiler, borsa, ziraat odaları temsilcileri bu kararın uygulanamayacağını söylüyor.
Aydın Valiliği “2025 Yılı Sulama Döneminde Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı”nı sulama birliklerine bildirdi. Buna nazaran, Aydın’da Büyük Menderes Havzası’nda tarım alanlarının yalnızca yüzde 50’sine su verilecek. Havzada sulu tarım yapacak çiftçilere en fazla iki sefer su verilecek. Çiftçilere tarım alanlarının yüzde 50’sinde kuru tarım yapmaları istendi.
SU PLANLAMASI 5 YILDIR UYGULANIYOR
Aydın ve Denizli’nin de içinde bulunduğu Büyük Menderes Havzasında yaşanan kuraklık nedeni ile DSİ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından 2021 yılı sulama döneminden başlamak üzere havza bazlı sulama planlaması çalışmaları başlatıldı ve 2021, 2022, 2023 ve 2024 yılları sulama dönemlerinde uygulandı.
Aydın Valiliği “2025 Yılı Sulama Döneminde Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı”nda her geçen yılın bir evvelki yıla nazaran daha kurak geçtiğine dikkat çekilerek şu bilgilere yer verildi:
“ Bölgesel olarak farklı seviyelerde izlense de kuraklığın tesir alanı giderek genişlemektedir. Buna ait olarak yapılan projeksiyonlarda 2025 yılında geçen yıla oranla yağışların ülkemizin değerli bir kısmında yüzde 20, hatta daha büyük oranlarda azalacağı, ayrıyeten yağışlardaki azalışın yanı sıra sıcaklıklardaki artışa bağlı buharlaşma kayıpları ile sulama alanlarına su sağlayan rezervuarlarımızın doluluk oranının düşeceği öngörülmektedir.
Son yıllarda yaşanan iklim değişikliğinin tesiri ile 2025 yılı sulama döneminde su eksikliğine bağlı olarak DSİ(Devlet Su İşleri) tarafından inşa edilen depolamalı sulama tesislerinden faydalanan çiftçilerin, oluşabilecek beklenen ziyanların önlenmesi yahut asgariye indirmesi gayesi ile Havza Bazında Kuraklık Tahlil çalışmaları yapılarak, “Kurak Periyot 2025 Yılı Mevcut Su ve Sulama Suyu Gereksinimi Tahlil Tablosu ve “Kuraklık Nedeni ile 2025 Yılı Sulama Dönemi öncesi Yapılacak Çalışmalar” Tarım Islahatı Genel Müdürlüğünün 18139633 sayılı yazısı ile Valiliğimize iletilmiştir.
TARIMSAL KURAKLIK VİLAYET KRİZ MERKEZİ’NİN ALDIĞI KARARLAR
Söz konusu yazı ve 02.02.2022 tarih ve 31738 Sayılı Resmi Gazete Yayınlanan “Tarımsal Kuraklık ile Gayret ve Kuraklık İdaresi Çalışmaları Hakkında Cumhurbaşkanlığı Karan” gereği Aydın İli Ziraî Kuraklık Vilayet Kriz Merkezi 2025 yılı birinci toplantısını 28.02.2025 tarihinde gerçekleştirilmiştir.”
BARAJLARDAKİ SU YETMEYECEK, KURU TARIM YAPILACAK
Valilik kararında; Adıgüzel, Cindere, Kemer, Çine Adnan Menderes ve Gökbel Barajlarında bitki su muhtaçlığına nazaran depolama durumunun “KRİTİK” olduğu belirtilerek: “Depolanacak su, DSİ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından inşa edilerek işletme bakım tamirat ve idare sorumluluğu, Nazilli Sulama Birliği, Akçay Sulama Birliği, Bozdoğan Sulama Birliği, Aydın Ovası Sulama Birliği, Adnan Menderes Sulama Birliği vc Söke Ovası Sulama Birliğine devredilen sulama tesislerinden sulanan alanlarının tamamına yetmeyeceğinden 2025 yılı sulama döneminde % 50 kuru tarım uygulaması yapılacaktır.”
SULU TARIMDA DA EN FAZLA 2 SEFER SU VERİLECEK
Aydın Valiliği “2025 Yılı Sulama Döneminde Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su
Dağıtım Planlaması Kararı”na nazaran su durumu kritik olan havzadaki uygulama şöyle olacak:
– Su verilecek olan havzanın içerisinde kalan tüm eserlere en fazla 2 kez sulama suyu verilecektir. Lakin ikinci sulamalar tamamlandıktan sonra gelen akımların kâfi olması durumunda üçüncü sefer sulama suyu verilebilecektir.
– Sulama Birlikleri misyon alanı içerisinde kalan daimi tesislere (sulamaya kapatılan alan içerisinde kalan sabit tesisler dahil) su verilecektir. Sulu tarıma kapatılan alanda yeni ekilecek olan çok yıllık bitkilere (yonca vb.) su verilemeyecek ve beyanname alınmayacaktır.
SULAMA BİRLİKLERİ MİSYON ALANI DIŞINDAKİ TOPRAKLARA SU YOK
– Sulama Birlikleri vazife alanı dışında kalan topraklara (daimi tesisler hariç) su verilemeyecek ve beyanname alınmayacaktır.
– Sulama Birliği vazife alanı içerisinde su verilecek olan alanlarda 2. eser sulaması emeliyle su temini yapılmayacaktır.
– Su verilemeyecek olan havzada çiftçiler tarafından yapılacak kuru tarım uygulaması için Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından çiftçilere yerinde gerekli yönlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yapılacaktır.
KAÇAK SU KULLANANLARA DEKAR BAŞINA CEZA VERİLECEK
– Su verilemeyecek olan havzada kaçak olarak su alan ve planlama dışı ekim yapan şahıslara Valilik tarafından gerekli idari ve mali cezai süreç uygulanacaktır.
– Su verilemeyecek olan havzada kaçak olarak su alan ve planlama dışı beyanname vermeden ekim yapan kişilere Sulama Birliği tarafından Sulama Birliği Yasasının 12. Unsuru mucibince aşağıdaki halde ceza uygulanacaktır.
– Sulama beyannamesi vermeden ya da eksik beyanname ile sulama yapan birlik üyelerine, suladığı her dekar arazi başına su kullanım hizmet bedelinin iki katına kadar, bu fiillerin tekrarı halinde her kezinde başka farklı olmak üzere dört katma kadar idari para cezası verilir.
– Birlik misyon alanı dışında kalan su kullanıcılarına, müsaadesiz olarak suladıkları her dekar arazi başına su kullanım hizmet bedelinin iki katma kadar, bu fiillerin tekrarı halinde her keresinde farklı ayrı olmak üzere dört kalma kadar idari para cezası verilir.
İZİNSİZ SU KULLANANLARA KOLLUK KUVVETLERİ MÜDAHALE EDECEK
– Büyük Menderes, Çine Çayı, Akçay yalağı boyunca, müsaadesiz su alarak yapılan kaçak sulama faaliyetlerini engellenmesi maksadıyla o bölgedeki kolluk kuvvetleri tarafından gerekli müdahaleler yapılacaktır.
KISITLI SULAMA UYGULANACAK ALANLAR
Aydın Valiliği’nin kararında, “bitki su gereksinimine nazaran depolama durumu KISINTILI olan Karpuzlu Yaylakavak, Topçam ve Karacasu Barajlarından mevcut depolama oranları ile birlikte gelebilecek asgarî akımlarda eklendiğinde depolanacak su ile DSÎ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından inşa edilerek işletme bakım tamirat ve idare sorumluluğu Nazilli Sulama Birliği, Aydın Ovası Sulama Birliği ve Adnan Menderes Sulama Birliğine devredilen sulama tesislerinden yapılan sulama alanlarında 2025 yılı sulama döneminde “Kısıtlı Sulama Programı” uygulaması yapılacaktır.” deniliyor.
Buna nazaran;
– 2025 yılı sulama döneminde uygulanmak üzere Kısıtlı Sulama Programı kapsamında havza sulama planlaması çalışmaları DSİ 21. Bölge Müdürlüğü ve Sulama Birlikleri tarafından yapılacaktır.
– Sulama Birliği vazife alanı içerisinde kalan tüm eserlere en fazla 2 kez sulama suyu verilecektir. Lakin ikinci sulamalar tamamlandıktan sonra gelen akımların kâfi olması durumunda üçüncü sefer sulama suyu verilebilecektir.
– Sulama Birliklerince kendi misyon alanı içerisindeki yerleşim yerlerinde bulunan mükelleflere kısıntılı sulama programı mahalli vasıtalar ile ilan ve bildiri edilerek vatandaşlarımıza duyurulması sağlanacak, sulama faaliyetleri hakkında bilgilendirme yapılacaktır.
– Sulama birlikleri vazife alanı dışında kalan şebeke dışı yerlere daimi tesisler (Meyve Bahçesi) hariç su verilmeyecektir.
– Kaçak olarak su alan ve planlama dışı ekim yapan şahıslara Aydın Valiliği ve Sulama Birliği tarafından gerekli İdari ve mali cezai süreç uygulanacaktır.
SU PLANLAMA KARARINA BÜYÜK REAKSİYON VAR
Aydın Valiliği’nin “2025 Yılı Sulama Döneminde Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı”na üreticiler, ziraat odaları, borsa ve başka kurumlar sert reaksiyon gösterdi.
Kararı pahalandırmak üzere Söke Ovası Sulama Birliği’nde 6 Mart Perşembe günü bir toplantı yapıldı. Toplantıya Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, Didim Ziraat Odası Lideri Hilmi Yıldırım, Söke Ticaret Odası Başkanı Metin Sakalar, Didim Ticaret Odası Lider Hilmi Erbaş, Söke Ticaret Borsası Başkanı Ahmet Nejat Sağel, Trakya Birlik Söke Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifi Başkanı Yılmaz Gültekin, Ulusal Pamuk Konseyi önceki Başkanı Bertan Balçık ve çiftçiler katıldı.
Toplantı sonrasında yapılan ortak açıklamada sulama planlaması ile ilgili kararın erken açıklandığı, Nisan ortası, Mayıs başı üzere planlamanın yapılması gerektiği söz edildi. Geçen yıl barajlarda doluluk oranının yüzde 50’nin üzerinde olmasına karşın suyun geç verilmesi nedeniyle Söke Ovası’ndaki üreticinin büyük ziyana uğradığı bilgisine de yer verildi. Toplantıda, Aydın Valisi Yakup Canbolat ve Devlet su işleri 21.Bölge Müdürü Birol Çınar ile görüşülmesi kararı alındı.
“ALINAN KARAR KAOSA NEDEN OLACAK”
Ekonomim’den Ali Ekber Yıldırım’ın haberine nazaran, toplantıya Ulusal Pamuk Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi Bertan Balçık da katıldı. Telefonla görüştüğüm Bertan Balçık, alınan kararın zamanlamasının yanlış olduğu kadar kararın uygulanmasının da mümkün olmadığını kaosa neden olacağını söyledi.
Geçen yıla nazaran suyun yüzde 15-20 daha az olduğunu hatırlatan Bertan Balçık şunları söyledi: “Suyun geçen yıla nazaran daha az olduğu gerçek. Lakin, su yüzde 15-20 daha az ise neden yüzde 50 alana su verilmeyeceği kararı alınıyor. Neden yüzde 50 kuru tarım mecburiliği getiriliyor. Kararın zamanlaması kadar matematiği de yanlış. Ayrıyeten Aydın’da 271 bin 738 dekar, Denizli Merkezefendi ve Sarayköy’de toplam 21 bin 323 dekar buğday ekildi. Yani su planlamasının uygulanacağı alanda toplamda 293 bin dekarında buğday ekili. Anız yerlerine su verilmeyecekse yüzde 50 kısıtlamanın yanlışlığı ortada. Devlet Su İşleri (DSİ) bu kararın genel müdürlük tarafından alındığını söylüyor. Ortada liyakatsizlik var. Biz Aydın’da Söke’deyiz, burayı bilmeyenler karar alıyor. Söke Ovası’nda pamuk yerine ayçiçeği ekilsin deniliyor. Ovanın toprak yapısı gereği pamuktan öbür eserin verimli üretilmesi mümkün değil. Ayçiçeği ekerseniz dekara 100 kilo sıkıntı alırsınız.”
TOHUMLUK ÜRETİMİ KAPSAM DIŞINDA TUTULMALI
Alınan kararda Aydın Tarım ve Orman Vilayet Müdürü’nün imzası olmadığını hatırlatan Balçık: “ Tarım İl Müdürlüğü neden yok. İl müdürlüğü bu plan ile ilgili kesinlikle açıklama yapmalı. Aydın ilimiz, Diyarbakır, Hatay üzere kaliteli tohum üretiminde stratejik bir ehemmiyete sahip. Buna bile dikkat edilmemiş. Tohumluk üretim alanları bu kararın dışında tutulmalıydı. ”dedi
AYDIN’IN TAMAMI KURU TARIM OLSUN!
“Yüzde 50 kuru tarım yapılacak” kararının uygulanmasında da büyük meseleler yaşanacağını hatırlatan Bertan Balçık: “ Aydın ilinin tamamında kuru tarım olacak denilseydi bu uygulanabilirdi. O vakit bir yıl kuru tarım yapılacak su biriktirilecek denilirdi. Çiftçinin banka borçları ertelenir, çiftçilere ek dayanak sağlanırdı. Bu türlü bir kararı uygulamak mümkün olabilirdi. Lakin, artık “yüzde 50 kuru tarım yapılacak” kararı nasıl uygulanacak? Bu kararın uygulanması mümkün değil. Buradan kesinlikle geri adım atılacak. Anız yerlerine su verilmemesi formunda Valilik kararı revize edilirse sorun çözülür” dedi.
patronlardunyasi.com
