Biyolojik anne ortaya çıktı, küçük kız ayrıldı: Koruyucu aile için emsal karar

Bu hafta gözetici aileleri çok yakından ilgilendiren enteresan ve değerli bir kararı yazmak istedim. Bir aylıkken evlat edindirilmek üzere bırakılan, daha sonra biyolojik annesi tarafından geri alınan küçük bir kızın hikayesi bu. Evvel yargılama sürecini özetlemek istiyorum.

BİR AYLIKKEN VERDİ

Hürriyet’ten Oya Armutçu’nun haberine nazaran, bir aylık bebek, biyolojik annesi tarafından evlat edindirilmek üzere Toplumsal Hizmetler Kurumu’na bırakıldı. Bebek esirgeyici aileye verildi. Sekiz yaşına kadar G.K. ve Ü.K. tarafından anne-babası üzere büyütüldü. Çiftin, hami ailesi oldukları küçüğü evlat edinmek için başlattıkları yasal süreç, biyolojik ailenin isteklerini çekmesiyle sonuçsuz kaldı.

8 YAŞINDA GERİ ALDI

Başka kentte yaşayan biyolojik anne, çocuğu 8 yaşına geldiğinde geri aldı. Küçük kızın 8 yılını birlikte geçirdiği ve anne-babası olarak benimsediği hami ailesi ile bağı bir anda kesildi. Hami aile statüsünü kaybeden çift, kendi evlatları olarak gördükleri küçük ile görüşmek için hukuk savaşı başlattı. Örneği çok görülmeyen formda küçük kızla “kişisel münasebet kurulması” talebiyle 5 Nisan 2021’de dava açtılar. Açılan davada verilen karar adap tarafından kaldırılarak lokal mahkemeye geri döndü.

AİLEYLE GÖRÜŞEBİLECEK

Aile Mahkemesi de 2 Mayıs 2024’te Uygar Kanun ve çocuk hakları mukavelelerine dayanarak, “çocuğun üstün yararı” gerekçesiyle, küçük kızın evvelki hami ailesi ile “kişisel bağ kurmasına” müsaade verdi. Mahkeme, çocuğu büyüten ancak esirgeyici aile statüsünü kaybeden çiftin, her ayın 1. ve 3. haftası cumartesi günü saat 10.00’dan 18.00’a kadar küçük kızı görmesine hükmetti. Karar istinafa taşındı. İstinaf da 4 Kasım 2024’te “çocuğun üstün yararı” gerekçesiyle, gözetici ailenin küçük kızla ilgisinin devamını yerinde buldu. Kararda, “Çocukla davacılar (koruyucu aile) ortasında şahsî münasebet kurulmasının çocuğun menfaatine uygun olmayacağı tarafında önemli ve inandırıcı bir olgu ve kanıt bulunmadığı” vurgulandı.

ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI

Davalı biyolojik anne kararı temyize taşıdı. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 5 Şubat’ta oybirliği ile davalı annenin temyiz istemini reddetti. Böylelikle Yargıtay, bir aylıkken kuruma bırakılan, 8 yaşında biyolojik ailesi tarafından geri alınan çocuğun gözetici aile statüsünü kaybeden çift ile “kişisel alaka kurma” hakkı tanıyan mahkeme kararını onadı. “Çocuğun üstün yararı” gereği “duygusal bağı” kriter alan çarpıcı karar, esirgeyici aileler ile bu ailelere verilen çocukların mukadderatlarını etkileyecek üzere görünüyor.

“ANNE BABA OLDULAR”

Davayı istekli takip eden kollayıcı ailenin avukatı Ayşe Uyanıkşu tabirleri kullandı:

“Müvekkillerim yapılan süreksiz bakım mukavelesi çerçevesinde, şimdi bir aylık olan küçücük bir bebeği yanlarına almış ve kesintisiz sekiz yıl boyunca çocuğun bakım, nezaret ve eğitim sorumluluğunu eksiksiz halde yerine getirmiştir. Bu süreçte çocuk, müvekkillerimi öz ailesi üzere benimsemiş, ortalarında güçlü bir duygusal bağ kurulmuştur. Çocuk 4 yaşına geldiğinde biyolojik annesi tarafından açılan dava ile çocuğun evlat edinilmesi gayesiyle müvekkillerim tarafından başlatılan yasal süreç, biyolojik annenin evlat edinmeye ait isteğini geri çekmesi ve biyolojik babanın istek göstermemesi nedeniyle sonuçsuz kalmıştır. Tüm yargı yolları tüketilmiş, Yargıtay nezdindeki itirazlar da reddedilerek karar katılaşmıştır.” dedi.

TANIMADIĞI ANNESİ GÖTÜRDÜ

Bu süreç sonunda çocuk mahkeme kararıyla öteki bir kentte yaşayan biyolojik annesine teslim edilmiştir. Buradaki can alıcı kısım ise teslim tarihine kadar çocuğun biyolojik annesiyle hiçbir şahsî bağının bulunmaması, annesini şimdi tanımamasıdır. Hayatı boyunca tanımadığı biyolojik annesiyle 8 yaşında bir gün birden tanıştı ve hiç bilmediği diğer bir kente taşınmak zorunda kaldı. Üstelik bu ayrılık sırf fizikî bir kopuş da değildi. Gerisinde sırf meskenini ve okulunu değil ‘anne’ ve ‘baba’ dediği şahısları de bırakmak zorunda kaldı. Müvekkillerim ise çocuğu hukuken evlat edinemedikleri için yasal olarak küçükle hiçbir münasebetleri kalmadı. Çocukla her türlü bağlantıları büsbütün kesildi. Telefonla bile konuşamaz hale geldiler. Ben müvekkillerimle başvurdukları evlat edinme derneğine istekli hukuksal danışmanlık verdiğim sırada tanıştım. Öykülerini dinledikten sonra emsal yaşlarda kızı olan bir anne olarak bana söyledikleri şu kelamlar hiç kulaklarımdan gitmedi:

‘Ona hiçbir halde ulaşamıyoruz, O da bize ulaşamıyor, hayatta tanıdığı, bildiği beşerler biziz. O denli hoş bir kız ki bize ulaşabilmek için tanımadığı bir kentte, tanımadığı insanlardan yardım ister, o beşerler da onu kullanır, başına bir kötülük gelir diye çok korkuyoruz.’

AİLESİNİ ARKADAŞLARINI KAYBETTİ

Kararın sadece müvekkillerim açısından değil benzeri durumda olan çok sayıda aile ve çocuk açısından da umut verici bir tesiri var. Zira yargı, sadece kan bağını değil birlikte geçirilen yılları, kurulmuş duygusal bağı ve çocuğun hissiyatını da dikkate alan bir yaklaşıma yöneldi. Bu karar, bir çocuğun hayatında kimlerin gerçek manada ‘aile’ olabileceğini sırf nüfus kayıtlarıyla değil yaşanmışlıklarla da kıymetlendirmemiz gerektiğini gösteriyor. Bir anda her şeyini kaybetmiş bir çocuğun, onu büyütmüş şahıslara “bir daha asla ulaşamama” fikrinden çıkarılması, o çocuğun biyolojik annesi ile birlikte öteki bir kentte yepisyeni bir hayat kurarken, hayatına tekrar tutunabilmesi için tahminen de en kıymetli adım.”

TÜRKİYE’DE BİRİNCİ KARAR

Bu kararın Türk hukuk sisteminde birinci ve emsal olduğunu belirten avukat Ayşe Uyanık, “Emsal karar, sırf bir ailenin değil emsal durumda olan yüzlerce çocuğun ve kollayıcı ailenin mukadderatını etkileyebilir. Zira kanunların, içtihatların öngörmediği yerlerde bile hayat bağ kurmaya devam ediyor. Bu dava da bize yalnızca biyolojik bağların değil sevgiyle örülmüş ilgilerin de hukuk önünde değer görmesi gerektiğini anlatıyor” dedi.

patronlardunyasi.com