Dünya genelinde merkez bankaları yeni yıla faiz ayarlamalarıyla başladı

Küresel ekonomiler, resesyon üzere makroekonomik risklerle birlikte para siyasetlerini yeni şartlara nazaran ayarlıyor.

Öte yandan, ABD’de tekrar başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump’ın müdafaacı ticaret siyasetleri, büyük merkez bankalarının daha temkinli bir yaklaşım sergilemesine neden oluyor.

Ocak ayında ECB, Kanada Merkez Bankası (BoC), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), İsveç Merkez Bankası (Riksbank) ve Danimarka Merkez Bankası faiz indirimine giderken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz artırım kararı aldı.

ABD Merkez Bankası (Fed), Macaristan Merkez Bankası (MNB), Polonya Merkez Bankası, Norveç Merkez Bankası ve Güney Kore Merkez Bankası ise siyaset faizini sabit bıraktı.

FED, YILIN BİRİNCİ PARA SİYASETİ KARARINDA PAS GEÇTİ

Fed, siyaset faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tuttu.

Bankadan yapılan açıklamada, faiz oranının sabit tutulması kararının oy birliğiyle alındığı belirtildi. Açıklamada, bankanın maksatlarının desteklenmesi maksadıyla federal fon oranı maksat aralığının yüzde 4,25-4,50 ortasında sabit tutulmasına karar verildiği bildirildi.

Son göstergelerin, ekonomik faaliyetin sağlam bir süratle genişlemeye devam ettiğini gösterdiğine işaret edilen açıklamada, işsizlik oranının son aylarda düşük bir düzeyde istikrar kazandığı ve iş gücü piyasası şartlarının güçlü kalmaya devam ettiği aktarıldı. Açıklamada, enflasyonun bir ölçü yüksek kalmaya devam ettiği kaydedildi.

Fed Başkanı Jerome Powell da düzenlediği basın toplantısında, siyaset duruşunun eskisine kıyasla değerli ölçüde daha az kısıtlayıcı olması ve iktisadın güçlü kalmaya devam etmesi nedeniyle siyaset duruşunu ayarlamak için çabuk etmelerine gerek olmadığını söz etti.

Powell, iş gücü piyasası şartlarının soğuduğunu ve gücünü koruduğunu belirterek, enflasyonun da bir ölçü yüksek kalmaya devam etse de uzun vadeli yüzde 2 amacına çok daha fazla yaklaştığını lisana getirdi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in yılın birinci faiz indirimine haziran ayında gitmesi öngörülüyor.

ECB, YILIN BİRİNCİ FAİZ İNDİRİMİNE GİTTİ

ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda beşinci faiz indirimine giderek üç temel siyaset faizini 25 baz puan düşürdü.

Buna nazaran, Banka, mevduat faiz oranını yüzde 3’ten yüzde 2,75’e indirdi. ECB, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini de 25 baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,90 ve yüzde 3,15’e çekti.

Böylece, para siyasetine yönelik yılın birinci toplantısında refinansman faizi ve marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için de Eylül 2019’dan bu yana beşinci indirim geldi.

ECB’nin kararı, Avro Bölgesi genelinde yavaşlayan ekonomik büyüme ve Aralık 2024’te yüzde 2,4 ile bankanın yüzde 2’lik gayesine yakın seyreden enflasyondan sonra alındı.

ECB Başkanı Christine Lagarde, toplantı sonrasında Avro Bölgesi’nde iktisadın yakın vadede zayıf kalmaya devam edeceğini belirterek, “Ekonomi dördüncü çeyrekte dinginleşti. Yakın gelecekte de zayıf kalması mümkün.” dedi.

Çoğu enflasyon bileşeninin gelişiminin ECB’nin yüzde 2’lik enflasyon gayesiyle uyumlu olduğunu söz eden Lagarde, enflasyon oranının gelecek aylarda muhtemelen mevcut düzey civarında dalgalanacağını ve yıl boyunca yüzde 2 gayesine ulaşacağını söyledi.

TCMB SİYASET FAİZİNİ 250 BAZ PUAN İNDİRDİ

TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), 2025 yılının birinci toplantısında siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 45’e çekti.

Aralık ayında enflasyonun ana eğilimi gerilerken öncü dataların ocak ayında öngörülerle uyumlu bir artışa işaret ettiği vurgulanan duyuruda, “Bu gelişmede, vakte bağlı fiyat belirleme ve geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi yüksek hizmet kalemleri öne çıkmaktadır.” sözü kullanıldı.

Duyuruda, temel mal enflasyonunun ise görece düşük seyrettiği aktarılarak, son çeyreğe ait göstergelerin yurt içi talebin enflasyondaki düşüşü destekleyici düzeylerde bulunduğunu gösterdiği kaydedildi.

TCMB, bu yıl toplamda 8 faiz kararı açıklayacak.

BoC VE RISKBANK MALİ GEVŞEMEYE DEVAM ETTİ

Kanada tarafında BoC, üst üste 6. toplantısında siyaset gevşemesine giderken, siyaset faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 3’e çekti.

Bankadan yapılan açıklamada, BoC’un mart ayı başında kademeli olarak varlık alımlarını tekrar başlatacağı tabir edilerek, böylece bilançonun istikrar kazanacağı ve ekonomik büyümeye paralel olarak ölçülü bir biçimde büyüyeceği vurgulandı.

Açıklamada, Kanada’da geçmiş faiz indirimlerinin ekonomiyi canlandırmaya başladığı, ekonomik büyümenin bu yıl güçlenmesinin beklendiği bildirildi.

BoC Başkanı Tiff Macklem faiz kararına ait açıklamasında, ABD’nin Kanada’dan ithalata yönelik yeni gümrük tarifelerinin tetikleyeceği muhtemel bir ticaret çatışmasının kıymetli belirsizlik oluşturduğuna işaret ederek, “Bu durum Kanada iktisadı için çok yıkıcı olabilir ve ekonomik görünümü gölgeliyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan, İsveç’te Riksbank, yüksek enflasyonla çabasının akabinde zayıflayan ekonomik aktiviteyi sebep göstererek siyaset faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 2,25’e çekti.

Açıklamada, “Enflasyonun çok yüksek olma riskinin hudutlu olduğu ve tıpkı vakitte ekonomik faaliyetin zayıf olduğu göz önüne alındığında Yönetim Kurulu, siyaset faizini artık düşürmenin uygun olduğunu kıymetlendiriyor.” tabirleri yer aldı.

Daha güçlü bir iktisadın ehemmiyetine vurgu yapılan açıklamada, fakat enflasyonun gelecekte maksada yakın biçimde istikrara kavuşması için gerekli bir şart olduğu belirtildi.

Bunlara ek olarak, Danimarka Merkez Bankası ECB’nin akabinde temel faiz oranını 25 baz puan düşürerek yüzde 2,35’e çekti.

BoJ OCAK AYINDA ŞAHİNLEŞTİ

BoJ ise beklentiler dahilinde siyaset faizini 2008 global finansal krizinden beri en yüksek düzeyine çıkararak yüzde 0,25’ten yüzde 0,5’e yükseltti.

Bankadan yapılan açıklamada, fiyatlar artmaya devam ederken, temel enflasyonun yüzde 2’ye gerçek kademeli olarak arttığı söz edildi.

Yen’in kıymet kaybetmesi üzere nedenler ve ithalat fiyatlarındaki artışın tesiriyle enflasyonun 2025 mali yılında yüzde 2,5 civarında olmasının beklenen olduğu kaydedilen açıklamada, global finans ve sermaye piyasalarının genel olarak istikrarlı seyrettiği lakin çeşitli belirsizlikler olduğu vurgulandı.

Açıklamada, ayrıyeten Ocak Görünüm Raporu’nda sunulan görünümün gerçekleşmesi halinde, Bankanın siyaset faiz oranını artırmaya ve mali genişlemenin derecesini ayarlamaya devam edeceği aktarıldı.

DİĞER BÜYÜK MERKEZ BANKALARININ KARARLARI DA TAKİP EDİLDİ

Macaristan tarafında MNB siyaset faizini ocak ayında piyasa beklentileri doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 6,50 düzeyinde sabit bıraktı.

Bankadan yapılan açıklamada, tüketici enflasyonunun aralık ayında yıllık bazda yüzde 4,6 artarak analistlerin beklentilerini aştığına dikkat çekilerek, “Enflasyondaki süreksiz artışın Ocak 2025’te devam etmesi bekleniyor, lakin dezenflasyonist eğilim bundan sonra tekrar başlayacak.” değerlendirmesine yer verildi.

Polonya Merkez Bankası ocak ayında da siyaset faizini varsayımlara paralel halde sabit bırakarak yüzde 5,75 düzeyinde tuttu. Yapılan basın açıklamasında, “Yükselen enflasyonun enflasyon beklentileri ve fiyat baskısı üzerindeki tesiri, bilhassa beklenen ekonomik toparlanma ve düşük işsizliğe karşı belirsizlik faktörü olmaya devam etmektedir.” tabiri kullanıldı.

Bunlara ek olarak Norveç Merkez Bankası siyaset faizini ocak ayında da yüzde 4,50 düzeyinde korudu.

patronlardunyasi.com