Erdoğan ve Trump’ın Beyaz Saray’daki görüşmesinde 10 kritik konu masada
Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu münasebetiyle ABD’nin New York kentinde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da yapacağı görüşme için Washington’a gitti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye saati ile 18.34’te Beyaz Saray’a geçti. Erdoğan’ı Beyaz Saray’ın girişinde Donald Trump karşıladı. İki başkan Beyaz Saray’ın kapısında gazetecilere selam verdikten sonra içeriye geçti.
Trump, ikinci başkanlık periyodunda bugün birinci sefer Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırladı. İki başkan Trump’ın birinci başkanlık periyodunda, 2017 ve 2019 yılında Beyaz Saray’da iki sefer görüşmüştü.
GÖRÜŞME ÖNCESİ ORTAK AÇIKLAMALAR
Trump: Ben sürgündeyken hala arkadaştık, o periyotta de arkadaşımdı. Hakikaten çok tesirli birisi, hürmet gören birisi ülkesinde, Avrupa’da, tüm dünyada hürmet gören birisi. Askeri gücü olan bir ülkenin başkanı, Beyaz Saray’da kendisini ağırlamak bizim için çok büyük bir onur. Daha evvel yeniden bir görüşme fırsatımız olmuştu. Biz Türkiye ile çok fazla ticaret yapıyoruz ve bunu artırmaya devam edeceğiz. F-35’ler, F-16’lar var, bunları konuşacağız. Artık birkaç saatimiz olacak ve çok değişik bir saat geçireceğiz diye düşünüyorum. Çok iş başaracağız ve sahiden kendisine çok hürmet duyuyorum, çok uzun vakittir ilgilerimiz çok düzgün. Rahip Bronsın 35 yıl evvel üzere, yani çok daha evvel bir sorun olmuştu ortamızda ancak Sayın Başkan ben onu aradıktan sonra kendisini özgür bıraktı. Bizim Hıristiyan topluluğu için çok değerli bir şey oldu. Onu hatırlıyorum daima. Yani 35 yıllık hapsine son verdi ve çok memnun olduk. Zira Rahip Bronson sağlıklı bir biçimde çıktı. Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan burada olduğu için çok memnunuz. Güzel geldiniz.
Erdoğan: Öncelikle bu ziyaretimizi BM Genel Surasıyla iç içe olan bir periyotta gerçekleştirdiğimizden ötürü arkadaşlarımla bir arada çok çok memnunuz. Gerek Sayın Trump’ın birinci döneminde, gerekse ikinci periyotta Türkiye Amerika bağlarında farklı bir süreci yaşıyoruz. Kendilerinin de az evvel iade ettiği üzere gerek F-35 konusu gerek F-16 konusu gerekse Halk Bankası ile ilgili aramızdaki bağlantılar konusunu bugün etraflıca görüşme fırsatı bulacağımıza inanıyorum. Heybeliada okuluyla ilgili ise orada üzerimize ne düşerse biz onu aslında yapmaya hazırız. Dönünce de Sayın Barthalemou ile bu mevzuyu görüşme fırsatı bulacağım.
Trump: Bunları yapmak sahiden çok düzgün olur. Yunan Ortodoks Kilisesi buradaydı ve onlar da yardım istiyorlar. Biraz yardıma gereksinimleri var ve ondan bahsedeceğimi söyledim. Hakikaten çetin bir adam, net fikirleri olan bir insan lakin çok çetin biri ve kusursuz bir iş yapıyor ülkesinde. Kendisiyle tabiki çok âlâ ilgilerimiz var tabi hem savaş hem de ticaret mevzularında. Her ikisinden de konuşmak istiyorum. Rusya’dan petrol almayı kesmesini istiyorum açıkçası. Rusya, Ukrayna’ya saldırmaya devam ederken biliyorsunuz evet bu kadar insan hayatını kaybetti fakat ne için? Hakikaten utanç verici ve dün de dedim, nitekim şu anda Rusya’nın iktisadı müthiş vaziyette. Bu kadar çok insanı boşu boşuna öldürüyorlar. Düşünün 7 bin 800’den fazla kişi hayatını kaybetti, alışılmış ki siviller de vardı lakin ölen Rusların sayısı daha da fazlaydı. İnsanların ömürleri boşa gidiyor, bunu durdurmalıyız, Putin durmalı. Ve natürel ki çok mükemmel ticaret muahedeleri yapacağız her iki ülke için. Türkiye ile çok fazla iş yapıyoruz, çok hoş eserleri var, şahane üreticiler. Onlardan çok fazla satın aldığımız eserler var, onlar da bizden satın alıyorlar.
Soru: Omaba ve Biden idarelerinin aptalca kararlarından bahsettiniz. Bunlardan biri de Patriot füzelerinin verilmemesiydi, bunun sonucu olarak F-35 programından çıkarılmıştı. Pekala bu evvelki idarelerin aptalca kararlarını nasıl aksine çevirebilirsiniz?
Trump: CNNTürk mü? Düzgün birine benziyordun lakin CNN biliyorsunuz uydurma habercidir fakat patriotları da görüşeceğiz. F-35’leri de görüşeceğiz, tüm bahisleri görüşeceğiz, bildikleriniz var, bahsettikleriniz var, başarılı olacağımızı düşünüyoruz, satın almak istediği şeyler konusunda başarılı olacağımızı düşünüyorum. Daha görüşmelere başlamadık lakin F-35’i istediğini biliyorum ve bunu evvelden de istiyordu. F-16’lar da çok güzel durumda, gereksinimi kimi şeyler de var. Onları da halledebileceğimizi sanıyorum. Bir sonuca ulaşabileceğimizi düşünüyoruz gün bitmeden evvel.
Soru: Başkan Trump’ın ne kadar barışçıl eforlar gösterdiğini daha evvel de söylemiş bir Cumhurbaşkanısınız. Siz de bölgede birçok ülkeyle, birçok başkanla görüşmeler yapıyorsunuz. Bu mevzuda nasıl birlikte çalışabilirsiniz gelecekte?
Erdoğan: Birlikte el ele bölgedeki bu külfetleri aşacağımıza da inanıyorum.
Trump: Bölgede muazzam bir tesiri var kendisinin.
Soru: Caatsa yaptırımlarını ne vakit kaldırmayı düşünüyorsunuz?
Trump: Çok kısa müddette olabilir. Şayet hoş bir toplantı yaparsak tahminen derhal da olabilir.
Soru: Erdoğan Amerikan mallarına gümrük vergilerini kaldırıyor. Pekala bunun tesiri nasıl olacak?
Trump: Evet Türkiye’den çok kişi gelmiş anladığım kadarıyla. Soruları çok sevdim, çok hoş sorular soruyorlar. Gümrük vergilerine de bakacağız, onlardan da bahsedeceğiz. Bu mevzuda kendisiyle görüşeceğiz.
Soru: Rus petrolü konusunda NATO ülkeleriyle nasıl bir görüşmeniz olacak?
Trump: NATO ülkeleri Rusya’dan petrol alma konusunda hayal kırıklığına yol açtılar fakat biliyorsunuz kusursuz işler de yaptılar, yüzde 2’den yüzde 5’e çıkardılar savunma harcamalarını. Sahiden bu ödemeyi yaptılar ve inanılmaz bir ölçüde askeri teçhizat satıyoruz NATO’ya, yani Amerika satıyor, bunları Biden’ın yaptığı üzere fiyatsız vermiyoruz. Çok fazla ekipman satın alıyorlar. Bunu Ukrayna’ya veriyorlardır diye düşünüyorum, son derece karmaşık silah sistemleri alıyorlar, tam fiyatını ödeyerek satın alıyorlar. Tabi Biden 350 milyar dolarlık silahı parasız, karşılıksız vermişti. Şayet ben lider olsaydım bu savaş katiyetle yaşanmazdı ve başlamazdı.
Soru: Gazze konusunda Sayın Erdoğan’la aynı noktada mısınız?
Trump: Şu andaki duruşunu bilmiyorum, onu artık söyleyemem lakin Gazze’de savaşı bitirmek istiyoruz. Ve o bölgenin başkanlarıyla de görüştük. Genel olarak Ortadoğu başkanlarıyla şahane bir görüşme gerçekleştirdik BM Genel Kurulu çerçevesinde. Bu noktada bir çeşit bir tahlil ortaya koymaya çalışıyoruz lakin rehineleri de geri getirmemiz gerekiyor. Evvelki rehineleri de geri getiren bizdik lakin görülüyor ki 20 canlı rehine ve 38 adet meyyit rehine var. Ailelerin tek istedikleri çocukların cansız vücutlarını geri alabilmek. Hayatta olsalardı lakin bu kadar isterlerdi. Düzgün bir görüşme gerçekleştirdik. Ortadoğu’nun en güçlü başkanlarıyla görüşme gerçekleştirdik ve muahedeye yakın olduğumuzu düşünüyorum.
Soru: NATO’nun hava alanının son derece hassas olduğunu gördük ve bunun güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıktı. Bu hususta Türkiye’nin ki NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip Türkiye konusunda bunun hava kuvvetlerinin ve hava savunmasının güçlendirilmesi gerektiği ortada. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Trump: Evet, biz NATO’dayız ve hepsi yüzde 5 savunma harcaması yapmayı kabul ettiler. Hiç kimse 6 ay evvel bunun mümkün olduğunu bile düşünmezken tabiki şahane bir alakamız var NATO ülkeleriyle ve bizimle bağlantıları tarihte hiç olmadığı kadar güçlü. Evvelce daima şikayet ederdik yüzde 2 üzere bir sayı varken bile onu bile ödemezler, her şeyi Amerika öderken artık yüzde 5 öderken herkes ödüyor, trilyonlarca dolar bedelinde, bunların hepsini ödüyor NATO ülkeleri. Ve bu paralardan bize ödedikleri de biz de her türlü Patriotlar üzere birçok farklı füze sistemlerini kendilerine sağlıyoruz. Biden bunu çok evvelden yapmalıydı aslında.
Soru: Türkiye’ye F-35’leri verecek misiniz?
Trump: Evet, bu hususta görüşüyoruz.
Soru: Gazze konusunda, Filistin konusunda bugün bir adım olacak mı?
Trump: Bugün olabilir, evet. Çok güçlü bir diyaloğumuz var bu bahiste Suudi Arabistan’la 4-5 gerçek önder var diyebilirim. Katar’la, Suudi Arabistan’la Birleşik Arap Emirlikleriyle, Ürdün Hükümdarı da buradaydı. Olağanüstü bir görüşme gerçekleştirdik ve toplantıda çok şeye karar verildi ve İsrail’le görüşmem gerekiyor, onlar benim ne istediğimi biliyorlar ve bence bunu çözebileceğimizi düşünüyorum ve umuyorum da zira çok fazla insan ölüyor. Lakin rehineleri geri istiyoruz. Yalnızca bu hafta bir tane, iki ay sonra iki tane, üç tane diye istemiyoruz. Hepsini birden istiyoruz.
patronlardunyasi.com
