Finansal yatırım araçlarında ilk yarının karnesi: Yatırımda şampiyon belli
TÜİK, 2025 yılının birinci yarısında finansal yatırım araçlarının gerçek getiri performansına ait dataları açıkladı.
Jeopolitik çatışmaların ve ticaret savaşlarının neden olduğu belirsizlik ortamının tesiriyle altın, en yüksek gerçek getiriyi sağlayan yatırım aracı oldu. Külçe altın, TÜFE’ye indirgendiğinde yatırımcısına Ocak-Haziran periyodunda yüzde 21.37 oranında gerçek getiri sundu.
Altını yüzde 6.45 ile euro, yüzde 2.88’lik gerçek getiri ile brüt mevduat faizi izledi. Dolar, devlet iç borçlanma senetleri ve borsa ise enflasyondan arındırılmış sayılara nazaran yatırımcısına kaybettirdi. BIST-100’de gerçek kayıp yüzde 18.96 olarak gerçekleşti.
Bu durumu köşesinde pahalandıran Sabah gazetesinden Nurullah Gür, “Mevcut global şartlarda altının sunduğu getiri yahut içerideki siyasetleri dikkate aldığımızda mevduat ve borsanın performansları çok sürpriz sayılmaz. Asıl şaşırtan olan euro ve dolar ortasındaki getiri makası oldu. Euro/dolar paritesi euronun lehine ilerliyor. Aslında geçtiğimiz yılın sonunda euro/dolar paritesi 1’e yanlışsız yaklaşmıştı. Donald Trump’ın seçim zaferi birinci başta dolara yaramıştı. Avrupa iktisadının lokomotifi pozisyonundaki Almanya’da ekonomik büyümenin yavaşlaması ve Rusya-Ukrayna ortasındaki savaşın uzaması euronun pahasını aşağıya çekiyordu. Fed’e kıyasla Avrupa Merkez Bankası’nın faizleri daha yavuz biçimde indirmesi de doları destekliyordu.” dedi.
Nurullah Gür yazısının devamında şu tabirleri kullandı:
“Özellikle şubat sonlarına gerçek euro/dolar paritesinin tarafı değişmeye başladı. Yıla 1.03 düzeyinde başlayan parite, haziran sonuna hakikat 1.18’i gördü. Bu değişim, AB’de ekonomik şartların güzelleşmesinden kaynaklanmadı. Almanya ve Fransa üzere büyük ekonomiler hala sakin. Faiz açısından da Euro Bölgesi çok cazip değil.
Paritedeki değişimi büyük oranda Trump’ın telaffuzları ve aksiyonları belirledi. Trump’ın neredeyse bütün ülkeler için gümrük tarifelerini yükseltme kararı alması, global piyasalarda büyük bir şok tesiri oluşturdu. Washington idaresinin vergi indirimlerine ait aldığı kararların ABD’de bütçe açıklarını artıracak olması da finansal yatırımcıları huzursuz etti. Trump’ın Fed Başkanı Powell’e yönelik sert tenkitleri, öngörülebilirliğin epey düştüğü bu ortama tuz biber ekiyor. Sonuç olarak dolar, euro karşısında paha kaybediyor.
Trump bazen doların bedel kaybetmesini ister üzere görünüyor, bazen de aykırısı tarafta telaffuzları dillendiriyor. Bir yandan Amerikan ihracatına takviye olacağını düşünerek doların paha kaybetmesini isterken, öteki yandan da doların imajının sarsılmasını istemiyor. Özetle, birçok mevzuda olduğu üzere Trump burada da çelişkili bir tavra sahip. Euronun dolar karşısında kıymet kazanması, içeride ihracatçının işine yarıyor. Türkiye için konuştuğumuzda, ihracatçıların gelirleri daha yüksek oranda euro cinsinden gerçekleşirken, maliyet tarafında ise dolar tartıda. Bu durum doğal olarak ihracatçılarımızın paritedeki gelişmelerden, son üç ayda olumlu etkilendikleri manasına geliyor.”
STOPAJ ARTIŞI
“Finansal yatırım araçlarının getirisine ait bu hafta kıymetli bir haber akışı stopaj tarafından geldi. Kısa vadeli TL mevduat ve yatırım fonları için uygulanan stopaj oranı yüzde 15’ten yüzde 17.5’e yükseltildi. Bu kararın biraz başları karıştırdığını söylemek lazım. Merkez Bankası’nın bu ay gerçekleştireceği toplantıda siyaset faizinde indirime gitmesi bekleniyor. Bu türlü bir karar beklenirken TL bazlı finansal araçların cazibesini mümkün mertebe korumak öncelikli olmalıdır.
Bu stopaj kararı, kısa vadeli TL mevduatın net getirisini aşağıya çekeceği için Merkez Bankası’nın mümkün bir faiz indirimi sonrasında TL’nin cazibesini kimi yatırımcılar gözünde düşürebilir. Hatta para siyaseti üzerinde ne derece etkileyebileceği sorusu gündeme geldi. Stopajdaki artışın Merkez Bankası’nın bu ayki kararına direkt tesir edeceğini zannetmiyorum.
Fakat Merkez Bankası’nın yıl sonuna kadar siyaset faizinde gidebileceği toplam indirim ölçüsüne tesir edebilir. Stopaj artışı, kamu bütçesi önceliklendirilerek alınmış bir karar. Sarsıntı harcamaları ve faiz ödemeleri kaynaklı olarak zorlanan kamu bütçesi için ek vergi gelirlerine gereksinim var. Kayıt dışı iktisat ile gayrette yeni tedbirler ve teşvikler devreye alınsa da şirketlerin kârlılıklarındaki düşüşle birlikte kurumlar vergisi tahsilatlarında yaşanan zorlanma, ibreyi stopaja kaydırmış üzere görünüyor.
Stopajdaki 2,5 puanlık artışa karşın, TL mevduat yatırımcısına görece yüksek bir getiri sunmaya devam ediyor. Ama içeride ve dışarıda belirsizlikler tam olarak ortadan kalmamışken ve Merkez Bankası kritik bir karar basamağındayken stopaj kararının zamanlaması enteresan oldu.”
patronlardunyasi.com
