Fransa’da Yargıtay, Beşşar Esed’in dokunulmazlığının kaldırılamayacağına hükmetti
Ulusal basında yer alan haberlere nazaran, Yargıtay, Paris Temyiz Mahkemesinin Esed hakkında çıkardığı tutuklama buyruğuna, Suriyeli devrik başkanın dokunulmazlığı olduğu gerekçesiyle yapılan itirazı kıymetlendirdi.
Yargıtay, Esed’in “devlet başkanı olarak dokunulmazlığının” kaldırılamayacağına hükmederek, Suriyeli devrik başkan hakkındaki tutuklama buyruğunun iptaline karar verdi.
Ancak Mahkeme, kararında, Esed hakkında devrildiği Aralık 2024’ten bu yana “savaş hataları ve insanlığa karşı cürümler nedeniyle” yeni tutuklama buyrukları çıkarılabileceğini belirtti.
Esed’e karşı açılan davanın taraflarından Suriye Medya ve Tabir Özgürlüğü Merkezi (SCM) Başkanı Mazin Derviş, Yargıtay’ın Esed aleyhine vereceği kararın “mağdurlar için büyük bir zafer” olacağını söylemişti.
Derviş böylesi bir kararın “ilk” niteliğinde olacağını söyleyerek “Bu, yalnızca Suriyeliler için değil hangi ülkeden olursa olsun mağdurlara kapı aralayacak ve birinci sefer bir ulusal soruşturma hakimi, bir devlet başkanı hakkında görevde olduğu periyoda ait tutuklama buyruğu çıkarma hakkına sahip olacak.” sözlerini kullanmıştı.
SORUŞTURMA BAŞLATILMIŞTI
Paris’teki mahkeme, Suriye Medya ve Söz Özgürlüğü Merkezi (SCM), avukatlardan oluşan Açık Toplum Adalet Teşebbüsü (OSJI) ve Suriye’deki insan hakları ihlallerini kayıt altına alan Suriye Arşivi’nin şikayeti üzerine Esed hakkında soruşturma başlatmıştı.
Soruşturma, 2013’teki Doğu Guta kimyasal hücumlarında insanlığa karşı kabahat ve savaş hatası işlediği kuşkusuyla 2021’de açılmıştı.
Mahkeme, Kasım 2023’te, Esed’i 2013’teki Doğu Guta kimyasal akınlarında insanlığa karşı cürüm ve savaş hatasına paydaşlık etmekle suçlamış ve Esed hakkında tutuklama buyruğu çıkarmıştı.
Fransa Ulusal Terörle Uğraş Savcılığı (Pnat) misyonda olan devlet liderlerinin yabancı mahkemeler önünde “yargı dokunulmazlığı olduğu” gerekçesiyle Esed hakkında çıkarılan tutuklama buyruğuna itiraz etmiş ve temyiz yoluna başvurmuştu.
Pnat’ın başvurusunu kıymetlendiren Paris Temyiz Mahkemesi de 26 Haziran 2024’te alt mahkemenin Esed hakkında verdiği tutuklama buyruğunu onamıştı.
Mahkeme kararında “kimyasal silah kullanım yasağının, emredici bir norm olarak memleketler arası hukukun bir kesimi olduğunu hatırlatmış ve bunun “bir devlet liderinin resmi misyonunun kesimi kabul edilemeyeceğine” hükmetmişti. Mahkeme ayrıyeten Esed’in “Suriye’de bu hatalardan yargılanamayacağını ve şahsî dokunulmazlığından feragat etmeyeceğini” belirterek Fransa’da çıkarılan tutuklama buyruğunun geçerli olduğuna hükmetmişti.
Rusya’da sürgünde olan Esed, Suriye’deki kimyasal taarruzlara ait kendisine yöneltilen suçlamaları reddetmişti.
DOĞU GUTA KATLİAMI
Suriye idaresi, 21 Ağustos 2013’te başşehir Şam’ın Doğu Guta bölgesinde kimyasal silaha başvurarak 1400’ün üzerinde sivili öldürmüştü.
Katliamda, birden fazla bayan ve çocuk binlerce sivil de zehirli gazlardan etkilenmişti.
Doğu Guta, 2018’de de Suriye idaresinin en sıkı ablukayı uyguladığı, neredeyse tüm silahları kullandığı bölge haline gelmişti.
Bölgedeki muhalifler, Şam idaresi ve Rusya ile yaptıkları mecburi mutabakat sonucunda Nisan 2018’de Doğu Guta’yı boşaltmak zorunda kalmıştı.
5 yıllık kuşatmadan çıkan siviller, halihazırda ülkenin kuzeyinde muhaliflerin denetimindeki alanlarda hayat çabası veriyor.
Suriye İnsan Hakları Ağı’nın raporuna nazaran, Şam idaresi, Suriye’de iç savaşın başlamasının akabinde muhaliflerin denetimindeki yerleşimlere 217 kere kimyasal silah saldırısı düzenledi.
patronlardunyasi.com
