Gazeteci Murat Muratoğlu’ndan Telekom sorusu: Hem de ihalesiz, rekabetsiz, kapalı kapılar ardında… Acayip bir durum yok mu?
İşte o yazı:
Yine pek hesaplı ince iş! Hakikaten tablo o kadar net ki, “oha!” dedirtiyor insana… Bakalım mı sayılara?
Türk Telekom’un işletme hakkı 2005 yılında, yüzde 55 payı için 6.5 milyar dolara ve 21 yıllığına verildi.
Bugün birebir imtiyaz, 20 yıl sonra ve tam 25 yıllığına, yalnızca 2.5 milyar dolara uzatıldı! Hem de ihalesiz, rekabetsiz, kapalı kapılar ardında… Yeni kıymet hesaplamasıyla 6’da 1‘ine…
Acayip bir durum yok mu? Var alışılmış ki! Biraz başa dönelim mi?
Aslında sinemanın senaryosu en başından muhakkaktı. Özelleştirmeyi alan Oger Kümesi, Telekom’un kendi paylarını rehin gösterip aldığı 4.75 milyar dolarlık krediyi ödemeyecek, milyarlarca dolar kârı cebe atıp ortadan kaybolacaktı.
O devasa borç da dönüp dolaşıp bizim bankaların, yani en sonunda kamunun sırtına yüklenecekti! Bu satıştan “yüzde” hesabı ile komitesini alanların ismi daima gizli, saklı kalacaktı.
Oldu mu? Hem de âlâsı oldu! Oger battı, borcunu ödemedi, bankalar paylara el koydu ve nihayetinde Türkiye Varlık Fonu devreye girip şirketi geri aldı.
Yani elin Lübnanlısının kâr edip batırdığı şirketin enkazını toplamak, tekrar bu devlete, bu millete düştü.
Gelelim “acayipliğe”… Yani imtiyazın 25 yıllığına, ihalesiz ve piyasa kıymetinin çok altında bir bedelle uzatılmasına…
Kesin birileri çıkıp diyecektir ki; “Neticede Türk Telekom’un çoğunluk payı Varlık Fonu’nda, yani para tekrar devletin bir cebinden başkasına giriyor. Sorun ne? Sana ne?”
İlk bakışta mantıklı üzere gelen bu argüman, aslında kamu maliyesinin temel prensiplerini hiçe sayan, tehlikeli ve absürt bir safsatadan ibaret…
Mesele, devletin bir cebine 2.5 milyar doların girip girmemesi değil. Asıl problem, açık ve rekabetçi bir ihale yapılsaydı o cebe girebilecek olan 7, 10 hatta tahminen de 12 milyar dolardan bile isteye vazgeçilmiş olması…
Devletin asli vazifesi, kendi şirketlerine iltimas geçmek değil, kamuya ilişkin varlıkları en verimli ve en karlı formda yönetmektir. Bunun da tek bir yolu vardır; Şeffaflık ve rekabet…
Peki, hür piyasada adaleti sağlaması gerekenler, bundan neden kaçıyor?
Düşünsenize; ihaleye çıkılsa ve ipi özel, bağımsız bir şirket göğüslese… Türk Telekom’un devasa kaynakları yandaşlara nasıl aktarılacak?
Gazete, televizyon ve internet sitelerinin reklamları kesilirse, o ‘besleme’ gazeteciler nasıl doyurulacak?
Saçma sapan tertiplere, ismi sanı aşikâr vakıfların düzenlediği etkinliklere sponsorluklar nereden akacak?
Hadi bu ahbap-çavuş tertibine alıştık diyelim… Atılan bu adım, piyasa iktisadının ruhuna büsbütün alışılmamış… Unutmayın, rekabetin olmadığı yerde kalite düşer, fiyatlar artar ve teknolojik gelişim yavaşlar.
Türk Telekom üzere monopol pozisyonundaki bir şirketin imtiyazının sorgusuz sualsiz uzatılması, kesimdeki öbür tüm oyunculara verilen net bir bildiridir; “Bu pazarda adil bir yarış yok, boşuna yatırım yapmayın!”
Uzun lafın kısası; “Para aslında devlete gidiyor” savunması, ekonomik akla ve hukuka muhalif olmanın ötesinde, devasa bir başarısızlığı ve kamu ziyanını örtbas etmek için tasarlanmış ucuz bir halkla ilgiler sloganı…
Bu olay, “kötü bir idare koca bir ülkeyi nasıl yoksullaştırır?” sorusunun ders kitaplarına girecek nitelikteki en net cevabı…
patronlardunyasi.com
