Gelişmiş ülkeler kaynaklarını korurken yoksullar biyoçeşitlilik kaybı ve ekolojik tahribatla karşı karşıya

Alex Wiebe, uydu görüntüle­rini kullanarak 190 ülkeden 15 bin sanayideki para transferlerinin ormansızlaştırmayla alaka­sını inceledi.

Princeton bilim insanları, orman­sızlaştırma algoritmasıyla ormanda yaşayan yedi binden fazla kuş, göğüslü ve sürüngenin yaşamı­nı ilintilendirdi. Tahlile nazaran, dünyanın en zen­gin 24 ülkesine ithal edilen besin ve kereste üzere malların, global ömür alanı azalmasının yüzde 13’ünden sorumlu olduğu ortaya çıktı.

Cambri­dge Üniversitesi’nden Andrew Balmford’a nazaran, “yoksul ülkelerin kaynaklarında “biyoçeşitlilik sızıntısı” var.

Dünya’dan Mine Ataman mevzuyla ilgili “Zengin ülkeler toprak tasarrufu yapıyor, biz ekilmedik bir karış toprak bırakmıyoruz” başlıklı yazı kaleme aldı.

İşte o yazının devamı:

Yoksul ülkelerde, varlıklı ülkeler­den yüzde 60 daha fazla biyolojik çeşitlilik kaybı yaşanıyor. Ziraî ticaret nedeniyle en çok Or­ta Amerika, Brezilya, Güneydoğu Asya, Madagas­kar ve Batı Afrika’da biyoçeşitlilik kaybı ve eko­lojik hasar yaşanıyor. Türkiye şimdi bu listede olmasa da yanlış üretim stratejisiyle toprak/su/ güç üzere kaynaklarımız baskı altında, üç kuru­şa yaptığımız tarım ihracatına seviniyoruz.

FAS HÜKÜMDARI, “KURAKLIK VAR KURBAN KESMEYİN”

Fas’ta kuraklık nedeniyle koyun sayısı yüzde 38 düştü, Kral 6. Muhammet “koyun sürüleri­nin azalmasını neden göstererek Faslılara kur­banda koyun kesmemeleri” davetinde bulundu.

GOOGLE BİTKİ TASARLIYOR

Google’nin yan kuruluşu Heritable Agricul­ture, yapay zekâ tahlilleri ile gen tanımlama, fenotip varsayımı, genom düzenleme üzere konu­larda tarımda yeni bir yeşil ihtilalin kilidini açmaya çalışıyor. Google’nin veritabanındaki milyarlarca bilgi kullanılarak yapay zekâ aracı­lığıyla bitki genlerinin farklı kombinasyonları muhakkak toprak ve hava şartlarında nasıl perfor­mans gösterdiği, tat, besin içeriği ve fotosentez kapasitesi üzere pek çok hususta çalışma yürütü­lüyor.

Gen teknolojileri, şimdi keşfedilmemiş pek çok yaban tıp ve tropikal eserlere yönelmiş durumda. Şirketin CEO’su Dr. Brad Zamf, “gen düzenlemeleriyle arpa, alg, nohut ve üzüm üzere eserler gelecekte mısır ve buğdayın yerine ge­çebilecek potansiyele sahip” diyor.

Şeker ilaçları market harcamalarını düşürüyor

Yeni bir araştırmaya nazaran GLP-1 ilaçları­nı kullanan tüketicilerin market harcamala­rı yüzde 6 düşüyor. ABD’li yetişkinlerin yüzde 14’ünün GLP-1 ilaçlarını kullandığını varsayar­sak pazar kaybı devasa.

TÜRKİYE’NİN YETENEK EKSİKLİĞİ

Dünya Bankası 2025 Global Riskler Rapo­ru’na nazaran, Türkiye’yi bekleyen risklerden bi­ri; “yetenek eksikliği.” Türkiye’de her 4 liseliden biri, toplamda 1 milyon 848 bin kişi meslek lise­sinde okuyor, mezunların yüzde 90’dan fazlası o mesleği tercih etmiyor. Master Şeflerde arzı en­dam eden gençler gerçek dünyada fırına uğramı­yor. Memleketimin helikopter ebeveynleri “üni­versite mezunu çocuğumu üç kuruşa oburunun yanında mı çalıştıracağım deyip “ev gençlerini” çoğaltıyor. Üniversitelerin yüzde 80’i lise düze­yinde olsa da herkes kendini ODTÜ, Boğaziçili sa­nıyor. Endüstriler eleman açlığıyla kurumak üzere.

PAKETLİ ESERLERİN YALNIZCA YÜZDE 5’İ SAĞLIKLI

FDA’ın yeni “sağlıklı eser etiketleme” dü­zenlemesine nazaran sağlıklı olduğunu düşündü­ğümüz doymuş yağ oranı, sodyum ve şeker ora­nı yüksek yoğurt, kimi ekmek, kuruyemiş, yağlı tohumlar üzere pek çok eser sağlıklı olarak eti­ketlenemeyecek. FDA’a nazaran paketli eserlerin yalnızca yüzde 5’i sağlıklı. Sağlıklı etiketi kulla­nabilmek için besin şirketleri eserlerini tekrar formüle etmek zorunda, gereken bütçe 403 mil­yon dolar. Besin mühendisleri iş başına.

GIDA BİLİMCİ VE TEKNOLOJİSTE GEREKSİNİM VAR

Ezcümle, İngiltere “Ulusal Çıraklık Haftası­nı” kutlayıp sanayilerin geleceğini doyurur­ken, global besin sanayisi kendini mühendis­likle geleceğe ve rekabete hazırlarken, hükümdarlar kurban kesmeyin/kaynakları harcamayın der­ken, besin sanayisinin yenilikçi besin mühen­dislerine gereksinimi varken fakir ülkeler hala üç kuruşa tarım ihracatı yaptık diye seviniyor. Ni­ye dünya markamız yok, ihracat ünite değeri­miz neden düşük, memleketin yeteneklerini ne­den mühendislikle taçlandıramıyoruz, niçin aç­lık hududunda yaşıyoruz diye sormuyoruz.

patronlardunyasi.com