Gıda ve uçak bileti zamlarıyla manşet enflasyon yükseldi: Piyasalar Merkez Bankası’nın eylül toplantısına odaklandı

Türkiye’de ağustosta aylık enflasyon yüzde 1,79 olan beklentilerin üzerinde yüzde 2,04 geldi. Ve yıllık enflasyon da yüzde 32,95 olarak açıklandı. Bilginin beklentiyi aşmasında besin enflasyonunun epeyce yüksek çıkması tesirli olurken bu hafta başında yüksek gelen büyüme ve akabinde yaşanan siyasi tansiyonların tesiriyle Merkez Bankası’nın gelecek haftaki Para Politikası Kurulu toplantısı için iddialar değişti. Geçen hafta 300 baz puan indirim bekleyen uzmanlar artık bu beklentiyi 100-250 baz puan aralığına çekti, siyasi tansiyonun artması halinde pas geçme ihtimalinin bile olduğu vurgulandı. Memleketler arası yatırım kurumları da PPK beklentilerini değiştirdi, JPMorgan 300 baz puandan 200 baz puana çekti, ING Küresel daha ölçülü bir faiz indirimi beklediğini açıkladı.

DÖVİZ SATIŞI 5 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI

TL varlıklarda dün de enflasyon verisi sonrası negatif fiyatlama devam ederken 5 yıllık iflas risk primi CDS 270 baz puanın altında sakin seyrediyor. Bilhassa 2 yıllık tahvilde 18 Ağustos sonrası tekrar yüzde 40’ın üzerine çıkıldı dolar ve Euro TL karşısında güçlendi. Borsa İstanbul’da ise bankacılık endeksi en yüksek kaybı yaşarken BİST100 endeksinde gün içinde düşüş yüzde 2’nin üzerine çıktı. Bankacıların hesaplamalarına nazaran de CHP İstanbul Kongresi iptal kararı sonrası son iki günde Merkez Bankası rezervlerinden 4-4.8 milyar dolara yakın satış gerçekleştirildi. TÜİK datalarına nazaran ağustosta hizmet enflasyonu yüzde 2,65 olurken mal enflasyonu yüzde 1,72 ile nisandan bu yana en yüksek aylık artışına imza attı. Geçen ay aylık en yüksek artış yüzde 6,04 ile alkollü içkiler ve tütün kümesinde yaşanırken ay başında bu eserlere gelen artırımlar yükselişte tesirli oldu. İçki ve sigara kümesi bu yüksek artışla manşet enflasyonu 0.21 puan üste çekti. Geçen ay sigara yüzde 6,36, şarap yüzde 4,53 öteki içkiler ise yüzde 2,7 oranında artırım görmüştü.

ALT KÜMELERDE ARTIŞ VAR

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, besin ve içecek kümesinde ise yüzde 3,02’lik aylık enflasyon gerçekleşti. Bu artışın manşet enflasyona tesiri 0.72 puan olarak hesaplandı ve ayın en yüksek tesiri de besin kümesinden geldi. Besinde taze meyve zerzevat, ekmek, işlenmiş ve işlenmemiş tüm eserlerde ağustos ayı artırımlı geçerken en yüksek aylık enflasyon yüzde 5,77 ile ekmek ve tahıllarda yaşandı. Artırım şampiyonları listesinde de un ve başka tahıllar yüzde 8,14 artırım oranıyla üçüncü sırada yer aldı. Ekmek de yüzde 8,11 ile dördüncü oldu ağustos ayında. Taze meyve ve sebzeler don tesirinin devam etmesi nedeniyle aylık yüzde 2,25 artış gerçekleştirdi temmuzdaki olumlu hava geride kaldı.

Konut kümesi yüzde 2,66 artışla manşet enflasyonu 0.46 puan yükseltti. Kira fiyatları aylık yüzde 4,61 artışla temmuzdaki yüzde 4,68’lik artışın akabinde yüksek seyrini devam ettirdi. Kirada Merkez Bankası’nın da işaret ettiği üzere katılaşma devam ediyor.

UÇAK BİLETLERİ AĞUSTOSUN ARTIRIM ŞAMPİYONU

Ulaştırma kümesinde yüzde 1,55 aylık artış manşet enflasyonu 0.24 puan arttırırken ağustosta uçak biletlerine gelen yüzde 36,43’lük artırım tesirli oldu. Uçak biletleri bu artışla ayın artırım şampiyonluğunu elinde tutarken, köprü ve otoban fiyatlarına yüzde 2,98 zamlandı.

DÖVİZ KURU TALEBİ DE DİKKATE ALINACAK

Yıllık enflasyon 14 aydır kesintisiz olarak düşüşünü sürdürse de Merkez Bankası’nın yılsonu yüzde 25- 29 aralığındaki enflasyon varsayımlarında üst bandın bile yakalanması riske girmiş durumda. Bundan sonra aylık enflasyonların yüzde 1,6’nın üzerine çıkmaması gerekirken siyasi risklerin arttığı bir periyoda girildi. EKONOMİ’ye konuşan uzmanlar tüm bu beklentileri aşan dataların yanı sıra 15 Eylül’de CHP Kurultay davası öncesinde Merkez Bankası’nın daha ihtiyatlı bir karar verebileceği görüşünde. Ayrıyeten bu gelişmelerin döviz talebine de tesiri olabileceği de dikkate alınıyor.

ŞİMŞEK: MALİ DİSİPLİNİ KARARLILIKLA SÜRDÜRECEĞİZ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile enflasyon datalarını kıymetlendirdi. Şimşek, dezenflasyon sürecinin kesintisiz devam ettiğini belirtirken ağustosta yıllık enflasyonun geçen yılın mayıs ayına nazaran 42.5 puan gerileyerek yüzde 33’ün altına indiğini kaydetti. Şimşek, “Zirai don ve kuraklığın da tesiriyle uzun periyot ortalamasının epeyce üzerinde fi yat artışı gerçekleşen besin kümesinin aylık enflasyona tesiri 0,7 puan oldu. Yıllık temel mal ve hizmet enflasyonundaki düşüş ağustosta da devam etti. Temel mal enflasyonu yüzde 19,8 gerçekleşirken hizmet enflasyonu 2022 Nisan ayından sonraki en düşük düzeyi olan yüzde 45,8’e geriledi. Sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön şart olan fi yat istikrarını kalıcı formda sağlamak için mali disiplini ve yapısal adımlarımızı tıpkı kararlılıkla sürdüreceğiz.”

UZMANLAR ENFLASYON SONRASI PPK TAHMİNLERİNİ PAYLAŞTI

SİYASİ RİSKLER ARTARSA PAS GEÇEBİLİR

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara: Evvelki günkü büyüme ve dünkü enflasyon verisinden sonra Eylül ayında merkez bankasının 300 baz puan indirme mümkünlüğü çok azaldı. Şu an prestijiyle merkez bankasının 200-250 baz puan civarında bir indirimle devam etmeyi planladığını düşünüyorum. Öte yandan siyasi ve global riskler devam ederse eylülde pas geçme mümkünlüğü artacaktır.

300 BAZ PUAN İNDİRİM İÇİN HALA YERİ VAR

Nurol Portföy YK Danışmanı Dr. Altuğ Özaslan: Ağustos enflasyon verisi piyasa beklentisinin biraz üstünde gerçekleşmiş olsa dahi gerçek faiz üstünden bakarsak eylül ayında 300bps indirmesi için hala yeri olduğunu düşünüyorum. İçerideki siyasi gelişmeler ve şokların kur tarafında TCMB müsaade vermediği sürece bir tesiri olmaz, bu yüzden de kur hala yönetilen ve yönlendirilen bir varlık olmaya devam ettiği sürece faiz indirimi ile alakası zayıf olacaktır. Lakin TCMB’nin yıl sonundaki gaye bandının en üstünün tutması için bile bundan sonraki 4 ayda aylık frekansın yüzde 1,6 olması gerekiyor, bu minvalde eylülden sonraki indirim patikası piyasa beklentisi kadar optimist olmayabilir.

250 BAZ PUAN İNDİRİM ÖNGÖRÜYORUM

EMCAP Advisory Yönetici Ortağı Dr. İnanç A. Sözer: Türkiye iktisadı bütün kesimlerde düşük borçluluk ve gelir dağılımındaki tahminen de tarihi bozulmaya karşın tasarruf eden kişi sayısının da 10 milyonu aşmış olması sayesinde global, jeopolitik ve iç risklere karşı daha güçlü. Hem nominal hem gerçek olarak 26 yılın en yüksek faiz oranı yaklaşık iki yıldır sürüyor olmasına karşın, görece ölçülü bir büyümenin ve ihracatın gerçekleşmesinde de bunlar tesirli. Bugün gelen enflasyon sayıları ana çizgileri ile dezenflasyon sürecinin devam ettiğine ve süregelen baz tesiri sayesinde manşet enflasyonun önümüzdeki yıl ortasında yüzde 25’e kadar rahatlıkla gerileyeceğini teyit ediyor. Enflasyonla mücadele sınavı temel bu noktada başlayacak olsa da, o ana kadar kademeli bir formda faiz indirimleri için alan olduğu tarafındaki görüşümü koruyorum. Bu doğrultuda kredibilitesini de güçlendirmek ismine TCMB’nin 11 Eylül’de 250 baz puanlık bir indirim yapacağını öngörüyorum. Yılsonu için siyaset faizi varsayımımız hala yüzde 36 ve TL’deki bedel kaybının yılın geri kalanında rezervlerin daha aktif kullanılarak hudutlu kalacağı varsayımıyla enflasyon varsayımımızı de hala yüzde 28 ile değiştirmiyoruz. TCMB’nin rezerv biriktirmeyi önceliklendirmemesi halinde, güçlü gelişmelere karşın uç risklerin geride kaldığı kanaatindeyim.

ÜRETİCİ ENFLASYONU TÜFE’Yİ TEHDİT EDİYOR

TÜİK bilgilerine nazaran yurtiçi üretici fiyatları endeksi ağustosta yüzde 2,48 artarken geçmiş ağustos aylarına nazaran çok daha berbat bir performans sergiledi. Yıllık üretici enflasyonu da mayıs ve haziran ayının akabinde bu yıl ağustosta üçüncü defa aylık olarak yükseliş sergiledi. Yıllık üretici enflasyonu temmuzdaki yüzde 24,19’dan ağustosta yüzde 25,16’ya çıktı. ÜFE ile TÜFE ortasındaki makas 7.79 puana kadar gerilerken yüksek gelen üretici enflasyonundan tüketici enflasyonuna önümüzdeki aylarda önemli bir baskı gelmesi bekleniyor. İmalat sanayi ÜFE aylık yüzde 1,8 artarken imalatta yıllık enflasyon temmuzdaki yüzde 24 düzeyinden yüzde 24,7’ye çıktı. Çekirdek enflasyon bilgilerinde de yıllık düşüş sürdü. Aylık işlenmemiş besin, güç, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki gelişmeleri hariç tutarak hesaplanan B çekirdek enflasyonu yüzde 2,07 artarken yıllık B çekirdek enflasyonu yüzde 33,7’den yüzde 32,71’e geriledi. Aylık güç, besin ve içecek, içki ve sigara ile altın hariç hesaplanan C çekirdek enflasyonu ise yüzde 1,69 artarak yıllıkta yüzde 34,70’ten yüzde 33’e indi.

patronlardunyasi.com