Göcek ve Bodrum’da binlerce teknenin denize bıraktığı sıvı atıklar kıyıları kirletiyor
Başta dünyada deniz turizminin en beğenilen yerlerinden Muğla olmak üzere, Türkiye’nin denizleri büyük bir atık tehdidiyle karşı karşıya. Denizlerdeki binlerce teknenin her gün ürettiği sıvı atıkların bir kısmı bertaraf ediliyor lakin bir kısmının nereye bırakıldığı meçhul. 3-5 bin lira verip atıklarını toplatmayan milyon tekneler, açıklarda pisliklerini denize bırakıyor. Bu pislikler turizm cenneti koyların rengini kahverengine dönüştürüyor. Uzmanlar, kâfi tedbir alınmazsa bu kirliliğin turizmi önemli biçimde vuracağı konusunda uyarıyor.
Hürriyet’ten Taylan Özgür Lisan’ın haberine nazaran, Türkiye’nin en uzun kıyı şeridi olan Muğla’da 5 bine yakın teknenin denizlerde olduğunu belirten Yat ve Tekne Sanayisi Derneği (YATED) Müdürü Kadir Karakaya, “Bu tekneler bir günde 600 tona yakın sıvı atık üretiyor. Marina ve kıyı tesislerindeki tekneler bir halde atıklarını teslim ediyor. Lakin yüksek marina fiyatları ve hudutlu kapasite nedeniyle teknelerin büyük kısmı açıklarda. Atıklar kıyılara getirilemiyor. Burada devreye sıvı atık tekneleri giriyor. Kelam konusu atık tekneleri, talep üzerine büyük teknelerin yanına gidip atıklarını topluyor. Lakin atıklarını toplatmak yerine denize basanlar etrafa büyük ziyanlar veriyor” dedi.
‘GÖCEK KÖRFEZİ’NDEN DENİZE GİRİLEMİYOR’
Geçen hafta YATED’in davetlisi olarak Göcek’te bir ortaya geldiğimiz Karakaya, denize bırakılan sıvı atıkların Türkiye’nin deniz turizmini baltalayabileceğini belirterek, “15 gün evvel bu kıyılarda dolaştığımda mavinin yerini kahverengi tonlar almaya başladığını gördüm. Yabancısı da yerlisi de atıklarını denize bırakıyor. Şu an Göcek Körfezi’nde denize girebilmek çok mümkün değil. Tekne sahipleri çoklukla körfezin dışına çıkarak oralarda denize girmeye çalışıyorlar. Natürel, bu kirlilik deniz turizmini de önemli halde olumsuz etkiliyor. Turistler bu makûs görünümleri görmek yerine Yunanistan, Hırvatistan yahut İtalya üzere ülkeleri tercih edebilirler” diyerek kelamlarını sürdürdü.
KAPASİTELERİ AZ SAYILARI YETERSİZ
Sıvı atıkları toplayan tekne sayısının ve bu atıkları toplayacak tesislerin de yetersiz olduğuna değinen Karakaya, kelamlarını şu formda sürdürdü:
“Türkiye genelinde yalnızca 27 adet katı ve sıvı atık toplama teknesi var. Sıvı atık teknelerinin kapasiteleri birkaçı dışında epey sonlu. Ekseriyetle 3 ton, 5 ton yahut 10 ton alabiliyor. Bunun yanında teknelerin sıvı atıklarını toplayan tesislerin kapasiteleri de gereğince büyük değil. Teknelerin gidip gelme mühletleri de dikkate alındığında bir tekne tahminen 3 ton atıkla günde bir tıp yapabiliyor. Lakin tekne sayısı muhakkak. Toplananın çok üzerinde bir atık üretimi var. Sayı kâfi değil, denizlerin paklığı ve sürdürülebilir turizm için topyekün gayret gerekiyor.”
BU TEKNELERDEN YALNIZCA 20 TANE VAR
Türkiye’de yalnızca 20 tane sıvı atık teknesi bulunuyor. Yalnızca Muğla’daki teknelerin günde 600 tona yakın sıvı atık ürettiği düşünüldüğünde sayı epeyce yetersiz. Toplanamayan atıkların nereye gittiği bilinmiyor ancak giderek kahverengine dönüşen denizler gerçeği gösteriyor. Buradaki gereksinimi görerek 300 bin Euro yatırımla denize indirilen YATED-1’in ise 20 ton sıvı atık ve 500 litre sintine suyu alma kapasitesi bulunuyor.
Tekne 1 tona kadar sıvı atığı yaklaşık bin 250 liraya topluyor. YATED Müdürü Kadir Karakaya, “11 ay evvel çalışmaya başlayan tekne tam 1 yılını tamamladığında 1.5 tona kadar sıvı atığı toplamış olacak. Tekne şu anda Göcek bölgesinde hizmet veriyor. Elde ettiğimiz gelirlerle ikinci, tahminen üçüncü bir sıvı atık teknesi daha yaparak denizlerimize hizmet etmek istiyoruz” diyor.
ÇEVREYİ KİRLETENLERE 2.6 MİLYAR TL CEZA
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, yılın birinci yarısında gerçekleştirilen 32 bin 676 kontrolde çevreyi kirleten 3 bin 167 tesise ve 56 deniz aracına 2 milyar 657 milyon 863 bin lira ceza uygulandı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, 233 işletmenin faaliyeti durduruldu.
Hava, atık, ÇED, su, gürültü, egzoz üzere 17 farklı kategoride yapılan kontrollerde en fazla para cezasının, 939 milyon 510 bin TL ile deniz araçlarına kesildiği belirtildi. Bunu 564 milyon 157 bin lirayla atık kirliliği, 400 milyon 932 bin lirayla Çevresel Tesir Değerlendirmesine ait cezalar takip etti. Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) ile yapılan 1015 araç kontrolünde ise egzoz hudut kıymetini aşan ya da emisyon ölçümü yaptırmayan 754 motorlu taşıt sahibine 10 milyon 268 bin lira ceza kesildiği tabir edildi. Cezalardan elde edilen gelir, etrafın korunması ve iklim değişikliğiyle çaba kapsamında kullanılıyor.
patronlardunyasi.com
