Hazine nakit dengesi, şubat ayında 397,6 milyar lira ile rekor açık verdi, ilk iki aylık açık 600 milyar lirayı aştı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 17 Mart Pazartesi günü açıklanacak merkezi idare bütçe gerçekleşmeleri için öncü gösterge niteliğindeki Hazine nakit istikrarında şubat ayı sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran Hazine şubat ayında nakit bazda 693 milyar 186,6 milyon lira gelir elde ederken, 1 trilyon 97 milyar 288,9 milyon lira harcama yaptı. Geçen yılın tıpkı ayına nazaran artış gelirlerde yüzde 24,1, masraflarda ise yüzde 44,2 oldu.
Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, geçen yılın şubat ayında yalnızca 217,2 milyon lira olan özelleştirme ve 4,5 G lisans bedeli, 2B arazi satış gelirleri ve öteki pay satışı kaynaklı fon gelirleri bu yıl tıpkı ayda yüzde 2.893’lük bir artışla 6,5 milyar liraya ulaştı. Şubat ayının son iş gününde bankalar aracılığıyla tahsil edilen vergilerin de 90 milyar TL’si, tahsilat protokolleri mucibince mart ayı Hazine hesaplarına yansıdı.
Hazine’nin şubat ayında nakit bazda masraflarının ise 1 trilyon 958 milyar 56,8 milyon lira ile geçen yıla nazaran yüzde 37,1 artan faiz dışı harcamalar oluştururken, faiz ödemeleri yüzde 153,3 artışla 238 milyar 232,7 milyon liraya ulaştı.
TARİHİ EN YÜKSEK “ŞUBAT” AÇIĞI
Bu gelişmelerle, merkezi idare bütçesinin en büyük kısmını oluşturan genel bütçenin nakit olarak tahsil edilmiş gelirleri ve özelleştirme ve fon gelirlerinin toplamı ile nakit olarak ödenmiş masrafları ortasındaki farkı ifade eden Hazine nakit dengesinde, şubat ayında 397 milyar 602,3 milyon liralık bir açık oluştu. Kelam konusu açık, geçen yılın tıpkı ayına nazaran 96,8 oranıyla yaklaşık bir kat büyüdü.
Hazine nakit istikrarının, aylık bazda şu ana kadarki en yüksek ikinci, şubat ayları prestijiyle ise en yüksek düzeyde açık verdiği belirlendi. Bundan evvel en yüksek aylık nakit açığı, 430 milyar 739,4 milyon lira ile Haziran 2024’te verilmişti.
İKİ AYLIK AÇIK 602,6 MİLYAR TL
Hazine nakit istikrarı ocak ayında geçen yılın birebir ayına nazaran yalnızca yüzde 1,8 artışla 208 milyar 15 milyon TL açık vermişti. Şubatla birlikte iki aylık açık 602 milyar 620,3 milyon liraya ulaştı. Geçen yılın birebir periyoduna nazaran Hazine nakit açığında yüzde 49,4 oranında bir büyüme yaşandı.
Ocak-şubat periyodunda Hazine nakit gelirleri 38,1 artışla 1 trilyon 637 milyar 598,3 milyon, sarfiyatları ise yüzde 41,5 artışla 2 trilyon 249 milyar 870,5 milyon liraya ulaştı. Bu yıl iki ayın toplamında özelleştirme ve 4,5 G lisans bedeli, 2B arazi satış gelirleri ve öbür pay satışı kaynaklı fon gelirleri de yüzde 1,802,7’lik artışla 9 milyar 652 milyon lira oldu.
İki aydaki toplam nakit giderlerin 1 trilyon 958 milyar 56,8 milyon lirasını faiz dışı harcamalar, 291 milyar 813,7 milyon lirasını ise faiz ödemeleri oluşturdu. Geçen yılın eş devrine nazaran faiz dışı masraflardaki yüzde 37,1’lik artışa karşılık, faiz ödemelerindeki artış yüzde 80,3’ü buldu. İki aylık masraflarda en büyük artış faiz ödemelerinden kaynaklanırken, faiz dışı açık da yüzde 32,3 büyüyerek 320 milyar 458,6 milyon lira oldu.
NET İÇ BORÇLANMADA YÜZDE 127 ARTIŞ
Ocak-şubat periyodunda verilen nakit açığının büyük bölümü iç borçlanma yoluyla finanse edildi. Hazine iki ayda 102 milyar 316,9 milyon liralık iç borç geri ödemesi gerçekleştirirken, 545 milyar
754 milyon liralık yeni borçlanmaya gitti. Böylelikle Hazine’nin net iç borçlanması geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 127,1 artışla 443 milyar 439,4 milyon lirayı buldu.
Dış borçlarda ise iki ayda 109 milyar 168,4 milyon liralık geri ödeme gerçekleştiren Hazine, 92 milyar 887,2 milyon lira ile bunun altında bir yeni dış borç kullanımı gerçekleştirebildi ve böylelikle 16 milyar 281,2 milyon lira ile net ödeyici oldu.
Ocak-şubat periyodunda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’ndan (TMSF) 63,7 milyon liralık transfer ve 78,6 milyon liralık da devirli-garantili borç geri dönüşü kaydeden Hazine, nakit açığının kalan kısmını ise kasadan karşıladı. İki ayda 175 milyar 319,7 milyon liralık kasa-banka kullanımına giden Hazine, bunun 25 milyar 160,4 milyon lirasını kur farklarından karşıladığı için kasa bakiyesi net olarak 150 milyar 159,3 milyon lira azaldı.
ŞUBAT KISA- AÇIK BÜYÜK
Mali açıdan kamu kısmı; merkezi idare, toplumsal güvenlik kurumları, mahallî idareler ve KİT’ler olmak üzere dört kesitten oluşuyor. Genel bütçeye dahil yönetimler, özel bütçeli yönetimler ve düzenleyici ve denetleyici kurumlar, merkezi idaresi oluşturuyor.
Hazine nakit istikrarı merkezi bütçenin en büyük kısmını oluşturan genel bütçenin gelirleri ve sarfiyatları ortasındaki farkı gösteriyor. Bütçe nakit istikrarı ile Hazine nakit istikrarı ortasında fark küçük olduğu için, Hazine nakit gerçekleşmelerindeki seyir, büyük oranda bütçe açığının seyrini yansıtıyor.
Buna nazaran açıklanan şubat ayı Hazine nakit istikrarı dataları, 17 Mart’ta açıklanacak şubat ayı ve iki aylık Merkezi İdare Bütçe bilgileri için öncü niteliği taşıyor. Şubat ayında rekor seviyede gelen Hazine nakit açığı, merkezi idare bütçe açığının da yüksek seviyede geleceğinin işaretini veriyor.
Geçen yılın birinci iki ayında 403,5 milyar lira olan Hazine nakit açığı, yılın tümünde 2 trilyon 93 milyar liraya ulaşmıştı. 2024’ün ocak-şubat devrinde 242,2 milyar lira olan faiz dışı nakit açığı da yılın tümünde 930,4 milyar lira ile rekor bir seviyeye yükselmişti.
patronlardunyasi.com