Hiroşima ve Nagazaki şehirlerine atom bombası atılmasının ardından 80 yıl geçti, nükleer tehdit bitmedi

İlk atakta 13 kilotonluk “Küçük Çocuk” (Little Boy) isimli bomba, 6 Ağustos sabahı 08.15’te Hiroşima’ya bırakıldı. Kentin yüzde 70’ini yok eden bomba nedeniyle 1945 sonuna kadar 200 bine yakın insan ömrünü yitirdi.

İkinci bomba “Şişman Adam” (Fat Man), 9 Ağustos’ta Nagazaki’ye atıldı. Yaklaşık 74 bin kişinin vefatına yol açan bu atakla Japonya, 15 Ağustos 1945’te şartsız teslim oldu ve İkinci Dünya Savaşı sona erdi.

Japon yetkililere nazaran, iki atak sonucunda direkt ve dolaylı tesirlerle yaklaşık yarım milyon insan hayatını yitirdi. Radyasyonun tesiriyle kanser, deformasyon, sakatlık ve ruhsal çöküntüler yıllarca sürdü.

ABD, dünyada birinci sefer atom bombası kullanan ülke olarak tarihteki kayıtlara geçti.

HİROŞİMA’YI ZİYARET EDEN YABANCILARIN YAKLAŞIK YÜZDE 75’İ, ATOM BOMBASININ ATILMASINI “HAKSIZ” BULUYOR

Japonya merkezli Kyodo News tarafından yapılan bir ankete nazaran, Hiroşima Barış Anıtı Müzesi’ni ziyaret eden yabancıların yüzde 74,6’sı, 1945’te ABD tarafından Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarının “haklı gösterilemeyeceğini” düşünüyor.

Yaklaşık 1000 yabancı ziyaretçiyle yapılan ankette, iştirakçilerin yüzde 6,2’si müzeyi gezdikten sonra fikirlerinin değiştiğini belirtti.

Ankete nazaran, Amerikalı ziyaretçiler ortasında ise yüzde 13,3’ü saldırıyı haklı bulurken, yüzde 48,5’i karşı çıktı.

Ankette ayrıyeten, iştirakçilerin yüzde 55,6’sı nükleer silahların büsbütün kaldırılması gerektiğini savunurken, yüzde 35,9’u ise bunun gerekli olduğunu kaydetti.

KÜBA FÜZE KRİZİ’NDEN GÜNÜMÜZE DEVAM EDEN TEHLİKE

Dünya, 1945’te Hiroşima ve Nagazaki’de yaşanan felaketin akabinde nükleer savaşın dehşetini direkt deneyim etti.

O tarihten bu yana nükleer silahlar sadece caydırıcılık emeliyle kullanıldı lakin her kriz periyodunda, bu silahların tekrar kullanılabileceği ihtimali gündeme geldi.

Soğuk Savaş periyodunda ABD ve Sovyetler Birliği ortasında yaşanan Küba Füze Krizi, dünyanın nükleer savaşın eşiğine geldiği en kritik örneklerden biri olarak hafızalarda yer etti.

21. yüzyıla gelindiğinde ise nükleer tehdit, yalnızca iki kutuplu bloklara değil, çok aktörlü ve kırılgan bölgesel istikrarlara de yayılmış durumda.

ABD VE RUSYA DÜNYADAKİ NÜKLEER BAŞLIĞIN YAKLAŞIK YÜZDE 90’INA SAHİP

Japonya’daki Hiroşima Barış Anıtı Parkı ve Nagazaki Atom Bombası Müzesi, bombaların izlerini bugüne taşıyor. Lakin nükleer tehdidin izleri sırf müzelerde değil, jeopolitik tansiyonlarda de görülmeye devam ediyor.

Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) datalarına nazaran bugün dünyada kestirimi 12 bin 241 nükleer başlık bulunuyor. Bunların yaklaşık yüzde 90’ı ABD ve Rusya’nın envanterinde.

Ancak nükleer risk sadece bu iki harika güçle sonlu değil.

NÜKLEER KAPASİTEYE SAHİP ÜLKELER, TEHDİDİN CANLILIĞINI KANITLIYOR

SIPRI’nin 2025 raporuna nazaran, ABD ve Rusya’nın dışında nükleer silahlara sahip 7 ülke bulunuyor.

Bunlardan Çin’in 500, Fransa’nın 290, İngiltere’nin 225 nükleer silaha sahip olduğu iddia ediliyor.

Öte yandan varsayımı olarak Pakistan’ın 170, Hindistan’ın 180, İsrail’in 80 ila 90 ortası ve Kuzey Kore’nin de 30 ila 40 ortası nükleer silaha sahip ülkeler oldukları belirtiliyor.

Bu ülkelerden kimileri nükleer silahlarını resmi olarak açıklarken, kimileri ise bu kapasiteyi dolaylı yollardan sürdürüyor.

Uluslararası toplumun nükleer silahların yayılmasını engelleme uğraşlarına karşın, global nükleer stoklar hem sayısal hem teknolojik olarak büyümeye devam ediyor.

İRAN’IN NÜKLEER SİLAHA SAHİP OLMA İHTİMALİ

İsrail’in 13 Haziran 2025’te İran’ın nükleer tesislerini ve askeri komuta merkezlerini gaye aldığı geniş çaplı hava taarruzları, nükleer programların savaş gayesi haline gelebileceğini bir kere daha gözler önüne serdi.

İki ülke ortasındaki ateşkes, ABD’nin orta buluculuğuyla 24 Haziran’da yürürlüğe girdi. Fakat bu tansiyon, nükleer programların askeri maksat olabileceği ve bölgesel savaşların çarçabuk global sonuçlar doğurabileceği telaşını artırdı.

İran’ın nükleer programına yönelik İsrail hücumları, memleketler arası ilgilerde nükleer sahipliği engelleme stratejilerinin nasıl işlediğini de ortaya koyuyor.

İsrail’in, nükleer silah geliştirdiğinden şüphelendiği İran’ı amaç alması, nükleer güce sahip ülkelerin, nükleer potansiyeli olan ülkelere baskı uyguladığını gösteriyor.

Bu durum, nükleer güçlerin sadece birbirini dengelemekle kalmayıp, öbür aktörlerin “nükleerleşmesini” faal biçimde engelleme siyasetleri yürüttüğünü ortaya koyuyor.

Bu cins önleyici ataklar, nükleer silahların caydırıcılık dışındaki kullanımlarını da gündeme getiriyor.

PAKİSTAN-HİNDİSTAN TANSİYONUNUN “NÜKLEER EŞİĞE” GELMESİ PANİĞE YOL AÇTI

2025 Mayıs’ta Hindistan ve Pakistan ortasında yaşanan hudut çatışmaları, iki nükleer silah sahibi ülkenin ne vakit nükleer eşiği aşabileceği sorusunu yine gündeme getirdi.

Hindistan’ın 6 Mayıs’ta Pakistan topraklarını gaye alan hücumlarına karşılık olarak Pakistan’ın verdiği askeri karşılık, kısa müddette bölgesel bir çatışmaya dönüştü.

ABD’nin orta buluculuğuyla 10 Mayıs’ta sağlanan ateşkes, taraflar ortasında mümkün bir nükleer tırmanışın şimdilik önüne geçti.

Ancak, Hindistan’ın taktiksel askeri refleksleri ile Pakistan’ın ikinci vuruş kabiliyeti ortasında oluşan dengesizliğin, nükleer silahların savaş alanında fiilen kullanılabileceği riskini artırdığı belirtiliyor.

Ancak bu gelişmeler, Hindistan’ın “Cold Start” (Soğuk Başlangıç) Doktrinini tekrar gündeme taşıdı.

Bu strateji, Hindistan’ın mümkün bir çatışmada nükleer savaşa varmadan, süratli ve sonlu askeri müdahalelerle caydırıcılık sağlamasını öngörüyor.

İki ülkenin sahip olduğu iddiası nükleer silahlar da hesaba katıldığında bu durum, iki ülke ortasında yaşanacak bir çatışmanın bölgesel sonları aşabileceği kaygısını doğuruyor.

KUZEY KORE’NİN NÜKLEER TESTLERİ, ASYA’DA NÜKLEER ALARMI TAZE TUTUYOR

Kuzey Kore’nin son yıllarda artırdığı balistik füze denemeleri, Asya-Pasifik’te nükleer kaygıları tetikliyor.

2025’in birinci yarısında Pyongyang yönetimi, Japon Denizi tarafına nükleer başlık taşıyabilme kapasitesine sahip kıtalararası füzeler fırlattı.

ABD, Güney Kore ve Japonya’nın ortak tatbikatlarla verdiği gözdağı, bölgede nükleer caydırıcılığın giderek kırılganlaştığını gösteriyor.

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un kız kardeşi Kim Yo Jong, nisan başlarında yaptığı açıklamada, “ülkesinin nükleer silahlardan arındırılması” açıklamalarını kınadı.

Ülkesinin nükleer silahlardan arındırılmasının “asla gerçekleşemeyecek bir hayalden diğer bir şey olmadığını” belirten Kim, “nükleer devlet” seçeneğinden vazgeçmeyeceklerini bildirdi.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI’NDA “NÜKLEER GÜNDEM”

2022’de başlayan ve hala devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı, nükleer silahların çağdaş savaş senaryolarındaki rolüne dair kaygıları yine alevlendirdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, savaşın birinci evrelerinde nükleer kuvvetleri yüksek alarma geçirme buyruğu, nükleer silahların artık sadece teorik bir caydırıcılık aracı olmaktan çıkabileceği tartışmalarını başlattı.

Putin, 2024 Kasım’da Kazakistan’ın başşehri Astana’da Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) Başkanlar Tepesi’nin akabinde düzenlediği basın toplantısında, Ukrayna’ya nükleer silahın teslim edilmesi ihtimalini kıymetlendirerek şunları kaydetti:

“Ukrayna nükleer silaha sahip olursa, bu durumda sahip olduğumuz tüm silahları kullanacağız. Buna müsaade vermeyeceğiz. Şayet Ukrayna’ya nükleer silah resmen teslim edilirse, bu, kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesiyle (Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması) ilgili üstlenilen tüm yükümlülüklerin ihlali manasına gelecek. Ukrayna’da buna müsaade vermeyeceğiz. Her adımı takip edeceğiz.”

Savaş boyunca hem Ukrayna’da nükleer santrallerin gaye alınması hem de nükleer telaffuzun sıklaşması, dünya kamuoyunda “Bir nükleer kazaya ya da çatışmaya ne kadar yakınız?” sorusunu gündeme taşıdı.

patronlardunyasi.com