Geçen yılı 65 bin kişilik istihdam kaybıyla kapatan dokuma ve hazır giysi kesimleri, 2025’e de makûs başladı. Yılın birinci çeyreğinde ihracattaki düşüşe şirket kapanmaları ve yeni işsizlik dalgası eklendi. İki bölümde yalnızca bir ayda yaklaşık 15 bin kişi daha işsiz kaldı. Ocak ayında hazır giysi dalında 10 bin 640, dokuma dalında ise 4 bin 80 kişilik istihdam kaybı yaşandı. Tıpkı müddette dokuma kesiminde faaliyet gösteren şirket sayısı 19 bin 461’den 19 bin 231’e gerilerken konfeksiyon kesiminde ise 917 şirket kapandı ve toplam firma sayısı 38 bin 723’e düştü.
Aslında Türkiye iktisadının en fazla istihdam sağlayan kesimlerinden dokuma ve hazır giysi, iki yıldır süren sakinliği aşamıyor. 2024’te hem ihracat hem üretim hem de istihdamda önemli kayıplar yaşayan iki dal, 2025’in birinci çeyreğinde de toparlanma sinyali veremedi. Dokumacılık kesiminde ihracat yılı yatay seyirle açarken, hazır giysi ve konfeksiyonda değerli bir daralma yaşandı. Dalın 3 aylık ihracatı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 7,6 geriledi ve 4 milyar 528 milyon dolardan 4 milyar 185 milyon dolara düştü. Gaye pazarlardaki düşük talep, kurun düzeyi ve içeride artan üretim maliyetleri bu düşüşte belirleyici oldu.
FİRMA SAYISI DA İSTİHDAM DA DÜŞÜYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bilgilerine nazaran dokumacılıkta 230, giyside ise 917 firmanın kapanması, üretim çarklarının yavaşladığını ve birçok firmanın faaliyetlerini sürdüremez hale geldiğini gösteriyor. Yeniden SGK datalarına nazaran iki dalda ocak ayında toplam istihdam 14 bin 715 kişi birden azalarak 944 bine geriledi. Bu tablo, 2024 genelinde yaşanan 65 bin kişilik istihdam kaybıyla birleştiğinde, son 13 ayda yaklaşık 80 bin kişilik istihdamın kaybedildiğini ortaya koyuyor. Uzmanlara nazaran bu, sadece sanayi üretimi açısından değil, toplumsal tesir bakımından da kritik eşik manasına geliyor. Dal temsilcileri, yılın ikinci yarsında bekledikleri toparlanmayı önümüzdeki yıla ertelerken göstergelerin 2026 için de çok müspet olmamasından tasa ediyor.
UMUTLAR 2026’YA ERTELENDİ
Türkiye İhracatçılar Meclisi Dallar Kurulu Üyesi ve Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş, “2024, tüm dünyada yaşanan ekonomik daralma, bölgesel savaşlar ve Türkiye’deki yüksek enflasyon, kurun enflasyonla oranında artmaması, artan işçilik/hammadde fiyatları, iç pazarda daralma nedeniyle hazır giysi ihracatçıları açısından hayli güç geçti. Sene başında yaptığımız kestirimlerde toparlanmanın yılın son çeyreğinde olmasını bekliyorduk. Lakin ana pazarımız Avrupa’daki sakinliğin beklenenden uzun sürmesi sonucu toparlanma beklentilerimizi 2026 başına ertelemek durumunda kaldık. Açıkçası pandemi sonrası açılma periyodundaki siparişleri şu an arıyoruz. Umarım önümüzdeki yıl beklentilerimizin 2027 yılına ertelendiğini konuşmak durumunda kalmayız” dedi.
250 VE ÜSTÜ İSTİHDAM SAĞLAYAN 18 TESİS KAPANDI
SGK bilgilerine nazaran şirket sayılarında da kıymetli değişiklik yaşandı. İki dalda toplam firma sayısı bin 147 azalarak 59 bin 101’den 57 bin 954’e düştü. 250 kişi ve üstü istihdam sağlayan şirket sayısı dokumacılık dalında 263’ten 260’a düşerken, giyside ise 219’dan 204’e düştü. Yani 18 adet büyük ölçekli şirket üretimini sonlandırmak zorunda kaldı.
ÜCRET ARTIŞLARI TABAN ÜCRET ZAMMININ ALTINDA KALDI
Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, iki daldaki istihdam kaybında EYT ile emekli olanların tesiri kıymetli olmakla birlikte bir başka etken ise fiyat artışları oldu. 2025 yılı için taban fiyat artırımı yüzde 30 olarak belirlenirken SGK datalarına nazaran her iki kesimde de günlük fiyat artışı birebir oranda gerçekleşmedi. Bilgilere nazaran dokumacılık kesiminde ortalama günlük çıkar ocakta geçen yıla nazaran yüzde 16,62 artarak bin 135,16 TL’den bin bin 323,85 TL’ye çıkarken giyside ise yüzde 23,47 artarak 826,04 TL’den bin 19,97 TL’ye çıktı. Öteki bir söz ile her iki bölümde de fiyat artışı minimum fiyat artış oranının altında kaldı. Lakin aylık fiyat dokuma dalında 39 bin 806, giyside ise 30 bin 600 TL ile 22 bin 104 TL’lik fiyatın üstünde gerçekleşti.
patronlardunyasi.com