İhracatçılar Eximbank kredilerine yöneldi, kredi desteği 24 milyar dolara ulaştı
Yüksek maliyeti nedeniyle ticari kredilere erişimi kısıtlanan ihracatçıların, uygun maliyeti ve vade yapısı nedeniyle son devirde ağır olarak kullandığı Eximbank kredilerinde geçen yıl sağlanan kredi takviyesi bir evvelki yıla nazaran yüzde 22 artarak 24 milyar dolara ulaştı. Banka tarafından sağlanan sigorta dayanağı ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 12 artarak 25 milyar dolara yükseldi. Türk Eximbank’ın kredi ve sigorta dayanağı sağladığı ihracatçı sayısı ise 18 bini aşarken, bankanın 2020’den bu yana yürüttüğü tabana yayılma siyaseti sonucunda dayanaklardan yararlanan ihracatçılar içerisinde KOBİ’lerin hissesi da yüzde 84 oldu.
Peki Eximbank kredilerinin toplam ihracata oranında geçen yıl nasıl bir tablo ortaya çıktı? Geçen yıl Türkiye’nin ihracatı yaklaşık 262 milyar TL olarak gerçekleşirken, kullandırılan ihracatçı kredilerinin toplam ihracata oranı yüzde 9,2’ye yükseldi.
Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran, bir evvelki yıl bu oran yüzde 7,6’ya inerek en taban seviyeyi görmüştü. Bu mevzuda 2023’e nazaran bir düzgünleşme olduğu görülüyor, lakin oran hala 2015-2020 yılları ortasındaki düzeylerden düşük durumda. İhracatçı kredilerinin 10 yıllık seyrine bakıldığında, 2015’te kullandırılan kredi ölçüsü 20,1 milyar dolar olurken, toplam ihracata oranı yüzde 14 olarak ölçüldü. 2016 yılında kullandırılan kredi fiyatı 21,7 milyar dolar olurken, bu kredinin toplam ihracata oranı ise yüzde 15,2’ye çıktı.
Bu orandaki artışta ihracattaki düşüş de tesirli oldu. Kredi tutarı/ ihracat bağını bakıldığında 2017 ve 2018 yıllarında da yüzde 15,2 civarında bir oran ortaya çıkıyor. Kullandırılan Eximbank kredisi fiyatı 2017 yılında 23,9 milyar dolar, 2018 yılında da 26,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2019 yılına gelindiğinde 180,8 milyar dolarlık ihracat performansına imza atan firmalara kullandırılan Eximbank kredisinin de 26,7 milyar dolar olduğu görülüyor. Kullandırılan kredilerin ihracata oranı da kelam konusu yıl yüzde 14,8 olarak gerçekleşti.
PANDEMİDE REKOR KIRMIŞTI
Pandemi yılı olarak kabul edilen 2020 ise, Eximbank kredilerinin en parlak yılı olarak tarihe geçti. Kelam konusu yıl ihracatçılara 28,5 milyar dolar Eximbank kredisi kullandırılırken, bu meblağın toplam ihracata oranı yüzde 16,8’e kadar çıktı. Elbet bunda pandemi tesiriyle global ticarette yaşanan daralma ve buna bağlı olarak 169,9 milyar dolara gerileyen ihracatın da tesiri oldu. 2020’de tepeyi gören Eximbank kredilerinde ibre 2021 prestijiyle aksine dönmeye başladı. O periyot tercih edilen düşük faiz odaklı iktisat siyasetleri sonrasında finansmanda yaşanan erişim sıkıntıları Eximbank kredilerine de olumsuz yansıdı.
2021 yılında 10 bin 935 firmaya 22,5 milyar dolarlık kredi kullandırıldı. 225,2 milyar dolarlık ihracatın gerçekleştirildiği kelam konusu yıl, kullandırılan kredilerin ihracata oranı yüzde 10 olarak hesaplandı. Orandaki düşüş 2022 ve 2023’te de sürdü. 2022 yılında 19,6 milyar dolar Eximbank kredi dayanağı verilirken, bunun toplam ihracata oranı yüzde 7,7 oldu. 2023 yılında ise kullandırılan kredi meblağı değişmeyerek 19,6 milyar dolarda kaldı, bunun toplam ihracata oranı ise yüzde 7,6’ya indi.
Parasal sıkılaşma kapsamında finansman kanalları tıkanan ihracatçılar ise daha selektif bir kredi siyaseti ile ihracatın desteklenmesini talep ederken, bu noktada kullandırılan Eximbank kredilerinin oranının yine yüzde 15 düzeylerine çıkmasını talep ediyor.
patronlardunyasi.com
