İki ustanın 55 yıllık ‘Yan Yana’ dostluğu

55 yıllık dostlar Erol Evgin ve İhtilal Erbil ile bir ortaya gelen Milliyet müellifi Aslı Öktener röportaj yaptı.

İşte o röportaj:

– 55 yıla dayanan dostluğunuz birlikte açtığınız “Yan Yana” standıyla âdeta taçlandı. Evvel dostluğunuzdan başlamak istiyoruz müsaade verirseniz… Dostluğunuz nasıl başladı?

Erol Evgin: Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nde, bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi Yüksek Mimarlık Bölümü’nde; fotoğraf, heykel ve çizgi sanatı dersleri alırdık. Fotoğraf hocalarım Cemal Tollu, Neşet Günal ve İhtilal Erbil’di. İhtilal Hoca, öğrencilerle sıcak ilgiler içinde olan bir hocaydı. Dostluğumuz ‘70’li yılların başından günümüze sürüyor. Yani 55 yıl, lisana kolay…

Devrim Erbil: Erol’la olan dostluğumuz, sanat dostluğuna dönüştükten sonra ki bu 50 yılı aşmıştır, bunun da sevgi ve dayanışmayla geçtiğini söyleyebilirim. Umarım hayatımızın sonuna kadar da bu türlü olur.

– Üniversite yıllarınızda unutamadığınız anılarınız olmuştur…

Erol Evgin: Öğrencilik yıllarımızda İhtilal Hoca, İspanya’dan yeni dönmüştü. Favorileri, İspanyol paça pantolonları ve hali ile çok havalı bir hocamızdı. Öğrenciyi kucaklayan, sevecen hali ve fotoğrafta erken yaşta oluşturduğu üslubuyla hepimizi etkilerdi.

Devrim Erbil: Bu biraz da mukadderatın ve üniversitemizin yapısından kaynaklanıyor diyebilirim. Beşerler birtakım hoş olayların ya da müsabakaların izini sürerler. Mimar Sinan Üniversitesi’ne girdiğim vakitler birebir çatı altında; fotoğraf, heykel, mimarlık ve dekorasyon kısımları vardı. Ve akşam atölyemiz tüm mimarlara da açıktı. Her kısımdan öğrenciler orada bir ortaya gelir birlikte çalışırlardı. Her ne kadar sanat olmadığını söyleseler de ben mimarlığın bir sanat olduğuna inanıyorum. Hocam Bedri Rahmi Eyüboğlu, “Eğer Sedat Hakkı Eldem sanatı seçseydi, Türkiye’de fotoğraf daha da ileri giderdi,” sıkıntısı. Zira bir duvara lambri kaplatmak yerine seramik, mozaik yapmak ve bunun halkla paylaşılması sanatın yaygınlaşması demektir. Mimarların da buna katkısı olmayınca sanatın gelişme kısımlarından biri de kurumuş oluyor. Bu yüzden ülkemizde sanatçı ve mimar dostluğunun yaygınlaşması gerekiyor. Ben Erol’la olan dostluğumuzun bir öbür boyutunu da bu biçimde görüyorum.

“BİRLİKTE STANT AÇMA FİKRİ İHTİLAL HOCA’MA AİT”

-Peki, birlikte stant açma fikri nasıl doğdu?

Devrim Erbil: Bu stant öncelikle birbirimize kattığımız bu dostluğun sevgisi, sanatların birleşimidir. Ayrıyeten bir ortada olmanın verdiği huzur ve bunu paylaşma duygusudur. Bu türlü bir dostluktan ortaya çıkan bu çalışma beşerler için de değişik oluyor. Değişikliğin de ötesinde sanatla, müziğin birleşmesindeki bu ortak paydayı tahminen dünya görüşümüzün ortak istikametleri de olabilir paylaşmak seyircinin ikimize olan sevgisini de bir ortada görme talihi sunuyor.

Erol Evgin: Birlikte stant açma fikri İhtilal Hoca’ma ilişkin. Evvelce iltifat olarak aldım. Hoca’nın önemli olduğunu anlayınca büyük bir memnunlukla kolları sıvadık ve İbrahim Karaoğlu’nun küratörlüğünde “Yan Yana” isimli standımızı hayata geçirdik. Standımızın birinci açılışı 2024’te Ankara Galeri Soyut’ta gerçekleşti. Kuşadası Ada Çağdaş Galeri ve Mersin Yenişehir Ahmet Yeşil Sanat Galerisi’nden sonra artık de Urla’da Nazan-Ercan Kesal çiftinin Urladam sanat merkezinde sanatseverlerle buluşuyoruz. Stant, 16 Ağustos’a kadar açık kalacak.

-Sergide kaç yapıtınız yer alıyor?

Erol Evgin: Ben dört tuval üzeri yağlı boya ve 10 adet sertifikalı sanatsal baskı verdim standa. Konseptimi “Tarihsel mimari mirasımızı ekspresif bir stilde tuvale yansıtmak” diye özetleyebilirim.

-Sergiye ilgi beklediğiniz üzere mi?

Devrim Erbil: Beklentimizin ötesinde olduğunu söyleyebilirim. Urla’daki stantta de bu türlü oldu. Urladam’la birlikte Urla’nın kent olarak sanat dünyasına çok farklı açılardan girdiğini, Arkas’ın stantlarında de kıymetli sanatkarların orada atölyeler açtığını görüyorum. Ercan Bey ile Nazan Hanım’ın gayretlerini takdir ediyorum. 7 Ağustos’ta da orada bir konferans vereceğim. Bu heyecanı, sanat sevgisini Anadolu’nun her yerinde görmek en büyük dileğim.

Erol Evgin: Stantlarımıza ilgi o kadar büyük ki… Kokteyllerde sevenlerimizle fotoğraf çektirmek birkaç saat sürüyor.

-Urladam’dan sonra da Türkiye’yi dolaşmaya devam edecek misiniz?

Erol Evgin: Yurt içinden ve yurt dışından teklifler geliyor. İhtilal Hoca’nın programı ve benim konser programlarıma uyan vakit diliminde değerlendireceğiz.

Devrim Erbil: Stantların hoş yankılar getireceğini biliyorduk. Zira ben Erol’un yalnızca hayranlıkla müziğini dinlemenin ötesinde, onun verdiği iletilerin da farkındayım. Mesela Atatürk’ü anlattığı bir konseri hiçbir vakit belleğimden çıkmadı. Bu dostluğun temelinde dünya görüşlerimizin de yakınlığı var. Bu yüzden bu stantlar bir sergilemenin ötesinde çok manalı boyutlara da ulaşan sergilerdir fikrindeyim. Gelen teklifleri de birlikte değerlendirmeyi istiyoruz.

“ÇEYREK ASIRDIR FOTOĞRAF YAPIYORUM”

-Erol Bey, bu stant çalışmasından sonra resme daha çok yük vermeye başladınız mı?

Erol Evgin: 2001 krizinden itibaren beş yıl Uzman İnanç Atölyesi’nde fotoğraf çalıştım. Çeyrek asırdır fotoğraf yapıyorum. Mimarlıkta yorulunca müzik, müzikte yorulunca fotoğraf beni dinlendiriyor.

-Devrim Erbil denilince aklınıza ne geliyor? Sizce ülkemiz için kıymeti neden büyük?

Erol Evgin: İhtilal Hoca’m başta İstanbul olmak üzere, ülkemizin doğal ve mimari mirasını eşsiz üslubuyla tuvale yansıtmasıyla bir mimar olarak beni çok heyecanlandırır. Ülkemiz için değeri, dünya ölçeğinde bir sanatçı olmasından.

-Peki, Erol Evgin’in sizin için değerini sorsam…

Devrim Erbil: Erol, benim için rastgele bir mimar üzere değildir. O çok hassas, kibar ve şık biri. Müzikle uğraşması da bunun bir belirtisi. Tıpkı hassaslığı hem insanlara hem öbür sanat kısımlarına karşı da açıkça gösteriyor. Onun Türkiye’de bu kadar sevilmesi insanları sevmesinden, coşkulu müziğinden kaynaklanıyor. Fotoğraflara bakıyorum, ‘70’li yıllarda bir ödül kazandığım devirde o da kutlayanlar ortasında yer almıştı. Hayat uzunluğu sevdiğim bireylerle birlikte stantlar açtım. Lakin Erol’la olan standımız başkalarından daha büyük yankı uyandırdı. Zira Erol Evgin’i ülkemizde sevmeyen yok, benim de fotoğraflarımı sevenler böylelikle ortak standımızda buluşuyor. Müzikle, görsel sanatların buluşması da diyebiliriz buna. Dostlukla birleştiği vakit da ortaya bu türlü coşku dolu stantlar çıkıyor.

“BELKİ BİR GÜN BİR ŞARKIYI DA SAHNEDE PAYLAŞIRIZ”

-Birlikte öbür projeleriniz de olacak mı?

Devrim Erbil: Evet olacak. Hem de ne projeler bu türlü hiç akla gelmeyen değişik şeyler. Şimdiden bunu söylememem gerekiyor. Erol’la birlikte karar verip ondan sonra açıklama yapabiliriz.

Erol Evgin: İhtilal Hoca’m, fotoğraflarımdan halı yaptırmamı öğütlüyor. İhtilal Hoca’da proje bitmez. Fevkalade hayat gücüne ayak uydurmaya çalışıyorum. Ayrıyeten o ağır temposu ortasında benim bilhassa Bodrum’da her konserime gelir sağ olsun. Ben de onu her seferinde anons ederim. Tahminen bir gün bir şarkıyı da sahnede paylaşırız.

-Şarkı söyler misiniz İhtilal Beyefendi?

Devrim Erbil: Hayır. Ben haddimi biliyorum. Sesim tahminen konferanslar için falan işe yarayabilir lakin herhalde müzik da hiçbir şeye tesiri olmayacaktır.

“BİR MÜZE HAYALİM VAR”

-Eserleriniz satışa sunuluyor mu? Elde edilecek gelirle özel bir emeliniz olacak mı?

Devrim Erbil: Bu standın benim açımdan ticari bir boyutu yok. Zira bu bir kültür olayı. Tahminen ufak birtakım şeyler; baskılar, serigrafilerin satışı kelam konusu olabilir. Bunların geliri de aslında fazla bir mana taşımadığı için aklıma bir şey yapmak da gelmedi. Fakat bir müze hayalim var. Kitaplarımı, ikramlık şeyler, sanat nesnelerini orada yapmak gibi…

Erol Evgin: Ben yapıtlarımın satışından elde edilen geliri çağdaş eğitim, bilhassa kız çocuklarının eğitimi için değerlendiriyorum. Biliyorsunuz; cehalet bayandan korkar, zira bayan öğrenirse çocuğu da öğrenir!

patronlardunyasi.com