Illinois, yapay zekanın lisanssız terapi uygulamasını yasaklayan ilk ABD eyaleti oldu

Illinois Valisi JB Pritzker, imzaladığı ‘Psikolojik Kaynaklar için Sıhhat ve Kontrol Yasası’ (Yasa Tasarısı 1806) ile birlikte, yapay zekanın bağımsız olarak terapi uygulamasını ve hastalarla kontrolsüz biçimde direkt etkileşim kurmasını yasakladı. Bu adım, eyaleti, yapay zekanın ruh sıhhati alanındaki kullanımını kapsamlı biçimde sınırlayan birinci bölge haline getirdi.
Yasa kapsamında, yapay zeka sistemlerinin lisanslı bir profesyonelin nezareti olmaksızın terapi kararı alması, klinik planlar oluşturması ya da hastalarla direkt görüşme gerçekleştirmesi büsbütün yasaklandı.
10 Bin Dolara Kadar Para Cezası
Vali Pritzker’in imzasıyla derhal yürürlüğe giren yasa, Illinois Mali ve Mesleksel Düzenleme Departmanı’na (IDFPR) kıymetli yetkiler tanıyor. Buna nazaran kurum, kuşkulu ihlalleri
soruşturabilecek ve doğrulanan her bir ihlal için 10.000 dolara kadar para cezası verebilecek. Bu süratli uygulama sistemi, yasa koyucuların bilhassa savunmasız kümeleri müdafaa konusundaki aciliyetini yansıtıyor.
IDFPR Sekreteri Mario Treto Jr., yapay zeka takviyeli terapilerin geçmişte ziyanlı tavsiyeler verdiğine dair belgelenmiş hadiselere dikkat çekerek, “Illinois halkı, internetten toplanan datalarla karşılık üreten algoritmalarla değil, gerçek profesyonellerden kaliteli sıhhat hizmeti almayı hak ediyor” dedi.
Bunlar ortasında, yapay zeka takviyeli bir terapistin, kurgusal bir eski bağımlıya “bu haftayı atlatmak için küçük bir doz metamfetamin” önerdiği bir örnek de yer alıyor.
Yeni yasa, yapay zekanın büsbütün yasaklanmasını öngörmüyor; lakin kapsamı net formda tanımlıyor. Lisanslı ruh sıhhati uzmanları, yapay zekayı sırf hasta onayıyla ve idari misyonlarda kullanabilecek: Randevu planlama, faturalandırma ve anonimleştirilmiş bilgi tahlili üzere.
Terapi seanslarının yapay zeka ile kaydedilmesi yahut transkript edilmesi durumunda ise yazılı ve açık hasta onayı mecburî tutuluyor.
Ayrıca, yasa lisanssız şahısların kendilerini terapist olarak tanıtmalarını önleyecek formda düzenlendi. CBS News Chicago’nun aktardığına nazaran, bu sayede “yırtıcı” dijital uygulamaların da önüne geçilmiş olacak.
DİĞER EYALETLERDE MİSAL YASALAR YOLDA
Illinois’in bu kapsamlı atılımı, ABD genelinde sıhhatte yapay zeka düzenlemelerinin yükselen bir trend haline geldiğini gösteriyor. Danışmanlık firması Manatt Health’e nazaran, bu yıl 34
eyalette toplam 250 yapay zeka odaklı sıhhat yasa tasarısı sunuldu.
Mart ayında Utah, zihinsel sıhhat sohbet robotlarını ele alan birinci eyalet olmuştu; lakin Utah yasası yasaklama yerine “açıklama gerekliliğini” vurgulayan daha esnek bir yaklaşım getirdi. Illinois’in akabinde kimi eyaletlerde daha net hudut çizen düzenlemeler geliyor:
Kaliforniya, yapay zeka sohbet robotlarının lisanslı terapistleri taklit etmesini yasaklamaya hazırlanıyor.
New Jersey, New York, Kuzey Carolina ve Teksas, AI terapilerinde lisanslama ve kontrol gerektiren düzenlemeleri gündeme aldı.
patronlardunyasi.com