İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Korumacılık ve ticaret savaşlarının öne çıktığı bir dünyaya doğru ilerliyoruz

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), Oda Meclisi şubat ayı olağan toplantısı “Küresel Gelişmeler Işığında 2025 yılında Türkiye İktisadına Bakış: Riskler ve Fırsatlar” ana gündemi ile Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. Toplantının açılış konuşmasını yapan İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, dünya sisteminde hiç kimsenin beklemediği ve kestirim edemeyeceği bir süratte, insanları çok şaşırtan kıymetli gelişmelerin yaşandığına dikkati çekti. Bahçıvan, iyimserlerin müzakere ve diyalog yoluyla yeni bir global istikrarın oluşacağına, karamsarların ise üçüncü dünya savaşı riskinin giderek arttığına inandığını belirterek, şu sözlere yer verdi:

‘İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI KURULAN İSTİKRARLAR YIKILIYOR’

“Son 30 yılın istikrarları değil, İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulan istikrarlar yıkılıyor. Başta NATO olmak üzere memleketler arası kurumlar sarsılıyor, Avrupa’nın geleceği ve güvenliği tartışılıyor. Bir müddettir tartıştığımız küreselcilikten uzaklaşma ve yeni korumacılık ABD’de yapılan başkanlık seçimlerinden sonra ülkelerin gündemine damga vurmaya başladı. Bu kıymetli gelişmeler ülkemizi de yakından ilgilendiriyor. Gidişat çok süratli ve sarsıcı. Ezber bilgi, kalıplaşmış bakış açılarıyla kavranamayacak boyutlarda bir tablo var karşımızda.”

‘TİCARET SAVAŞLARININ ÖNE ÇIKTIĞI BİR DÜNYAYA İLERLİYORUZ’

“Küreselleşmenin ana itici güç olduğu bir dünyadan korumacılık ve ticaret savaşlarının öne çıktığı bir dünyaya yanlışsız ilerliyoruz” diyen İSO Başkanı Bahçıvan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gelişmiş ülkeler, ‘içeride üretim’ fikrini giderek daha fazla benimsiyor. Bunun direkt bir sonucu olarak da gelişmiş iktisatların siyaset dizaynlarında sanayi siyasetlerinin yine kıymetli bir yere oturduğunu görüyoruz. Yeni sanayi siyasetlerinin merkezinde dijitalleşme ve yeşil güç dönüşümü yer alıyor. Sektörel olarak ise yapay zeka teknolojileri ile yarı iletkenlerin, elektrikli araçların ve elektrikli araç bataryalarının imalatı öne çıkıyor.”

ABD İLE ÇİN ORTASINDAKİ TİCARET SAVAŞLARI

ABD iktisadının bu yıl 30 trilyon doların biraz üzerinde bir büyüklüğe ulaşmasının beklendiğini de hatırlatan Bahçıvan, “ABD ile Çin ortasındaki ticaret savaşının daha da tırmanması ve Çin’in bu türlü devasa bir pazarda çok yüksek gümrük duvarlarına maruz kalması durumunda, elinde oluşacak kapasite fazlasını dünya pazarlarına fiyat kırarak yaymaya yönelmesinin yaratacağı sonuçları iş insanları olarak sanırım hayal edebiliyoruz. Bu da ilerlediğimiz devirde üzerinde hassasiyetle durmamız gereken bir risk başlığı” tabirlerini kullandı.

Bahçıvan, rekabetin giderek ağırlaştığı yarı iletkenler, elektrikli araçlar ve yeni jenerasyon eserlerin üretiminde kullanılan az elementlerin de yakın gelecekte ülkeler ortasındaki gerginliği artıracak ögeler ortasında olduğunu belirtti.

ABD’NİN GÜMRÜK TARİFELERİNDE SIRANIN AB’YE GELECEĞİ ENDİŞESİ

ABD’nin gümrük tarifelerinde sıranın AB’ye geleceği tarafında kaygıların ağırlaştığını, AB’nin ise halihazırda yapısal bir açmaz yaşadığını da vurgulayan Bahçıvan, şöyle devam etti:

“AB ekonomisindeki sistematik tıkanma, artan gelir eşitsizliği ve önemli boyutlara ulaşan göç sorunu, bölgede çok milliyetçilik yanlısı siyasi akımların yükselişini, siyasi istikrarsızlık risklerini de beraberinde getiriyor. ABD’den bir gümrük tarifesi adımının gelmesi de en kıymetli dış pazarımız olan AB’deki durumu daha da içinden çıkılmaz bir noktaya taşıyabilir. Önümüzdeki periyotta bu kritik ticaret partnerimizdeki gelişmeleri hem genel olarak olduğu üzere hem de ülke bazında da çok yakından takip etmek ve gerekli tedbirleri geç kalmadan almak durumundayız.”

‘RİSK VE BELİRSİZLİKLER HİÇ OLMADIĞI KADAR YÜKSEK’

Erdal Bahçıvan, 2025 yılı prestijiyle makul bir istikrar içinde büyümeye devam eden global iktisada yönelik olarak, “Söz konusu büyümenin dört temel özelliği göze çarpıyor. Birincisi, büyümeyi hizmet kesimleri sürüklüyor, imalat endüstrileri daralma içinde. İkincisi, büyüme tarihi olarak epeyce yavaş bir tempoda ilerliyor. Üçüncüsü, büyüme bölgesel olarak da istikrarsız dağılım gösteriyor. Son olarak, risk ve belirsizlikler hiç olmadığı kadar yüksek” değerlendirmesinde bulundu.

Dünyada “çoklu kriz” ortamının her geçen gün hal değiştirerek devam ettiğini, finans oyuncularının risk alma ve riskten kaçınma davranışlarında enteresan gelişmelere şahit olunduğunu aktaran Bahçıvan, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Kısacası, büyümenin zayıf, istikrarsız ve kırılgan ilerlediği, ticaret tansiyonlarının enflasyonist riskleri canlı tuttuğu, buna karşılık faizlerin global kriz sonrası yıllara nazaran epeyce yüksek seyrettiği bir iklim kelam konusu. Haliyle risk iştahının da inişli çıkışlı olduğu böylesi bir ortamda, kırılganlıkları yüksek gelişmekte olan ülkeler açısından kaidelerin elverişli olduğunu söylemek bir oldukça sıkıntı. Direkt yabancı yatırım girişlerinde son beş yılın ortalamasında gelişen ülkelerdeki artış, gelişmekte olan ülkelere kıyasla çok daha yüksek.”

patronlardunyasi.com