İstanbul’a gelen ilk ABD Başkanı General Grant’a Padişah Abdülhamid, iki nadide Arap atı hediye etmişti

Burak ARTUNER

ABD’de 1869-1877 ortası üst üste sürdürdüğü başkanlık misyonunu tamamlayan General Grant, 1878’de çıktığı dünya cinsinde Avrupa’daki seyahatinin akabinde Türkiye’yi de ziyaret etmişti.

Eski Lider Avrupa’dan sonra Birleşik Amerika donanmasının Akdeniz filosuna dâhil USS Vandalia isimli savaş gemisiyle evvel Osmanlı İmparatorluğuna bağlı Mısır’ı ziyaret etti. Mısır Valisi Hîdiv İsmail paşa tarafından hassasiyetle ağırlandı. Nil ırmağına ve piramitlere düzenlenen seyahatler yaptı, onuruna verilen ziyafetlere katıldı. Buradan hareketle Şubat ayı başında Kudüs’e 16 Şubatta Yafa, akabinde Beyrut ve Şam kentlerine uğradı ve sonra yeniden gemiyle İzmir’e yanlışsız yola çıktı.USS Vandalia, 22 Şubat 1878 günü İzmir limanına yanaştı. ABD’li konukları İzmir valisi Ahmet Hamdi Paşa ve ABD’nin İzmir Konsolosu Enoch J. Smithers karşıladı.

26 Şubat günü vali Ahmet Hamdi Paşa, General Grant, karısı Julia, oğlu Jesse, kimi konsolosluk yetkilileri, New York Herald Gazetesi muharriri John Russell Young ve İzmir’de bulunan çeşitli ülke temsilcilerine Efes harabelerini gezdirdi. Grant İzmir’de kaldığı müddet içinde Rus savaşı münasebetiyle bölgede bulunan Fransız, Avusturya ve Alman donanması amiralleriyle de görüşmeler yaparak siyasi gelişmeler hakkında bilgi aldı. 28 Şubat günü İzmir’den demir alan USS Vandalia gemisi İstanbul’a hakikat seyretmeye başladı.

HALİÇ’E DEMİRLEDİ

General Grant’ın gemisi USS Vandalia, 1 Mart günü Haliç’e demirledi. Harbiye Nazırı (Serasker) Mehmet Rauf Paşa’nın yaveri, General Grant ve konuklarını tersanede hazırlanan büyük bir sandal ile alarak Tophane’ye getirdi.

TOPHANE’DE KARŞILANDI, KENT TİPİ YAPTI

Tophane’de de Grant’ı büyük bir karşılama komitesi bekliyordu. Harbiye Nazırı Mehmet Rauf Paşa’nın mihmandar olarak görevlendirdiği Albay Yahya Bey, ABD Büyükelçisi Horace Maynard, Amerikan Ticari Temsilcisi Eugene Schuyler, Amerikan Askeri Ataşesi Albay Greene, ABD Konsolosluğu görevlisi Dimitriadis Bey ve öteki elçilik mensupları karşılama komitesinde bulunanlardandı. General Grant ve beraberindekiler Tophane-i Amire meydanından, kendilerine tahsis edilen otomobillerle kent cinsine çıktılar. Amerikan Büyükelçisi Maynard ile birlikte Beyoğlu ve Pera’yı gezdiler. Sultan Ahmed Camii ile Ayasofya’yı ziyaret ettiler.

Ertesi gün küme Kapalıçarşı’ya uğradı. Öğlenden sonra Sadrazam Ahmet Vefik Paşa’yı makamında ziyaret ederek Harbiye Nazırı Mehmet Rauf Paşa, Hariciye Nazırı Safvet Paşa ve Bahriye Nazırı Küçük Sait Paşa ile birlikte görüşmelerde bulundu. Tıpkı gün İstanbul’daki Avrupa ülkeleri temsilcileri ile biraraya gelen Grant, akşam yemeğini ABD Büyükelçisi Maynard ve eşinin davetlisi olarak büyükelçilikte yedi. 3 Mart Pazar günü hava kuralları bozuk olduğu için planlanan Boğaz gezisi gerçekleştiremedi.

SULTAN ABDÜLHAMİD KABUL ETTİ

Grant İstanbul’daki en kıymetli ziyaretini 5 Mart Salı günü gerçekleşti. Ruslarla barış yapan Osmanlı hükümeti yoğunluğundan az da olsa kurtulmuştu. Sultan II. Abdülhamid General Grant’ı Yıldız Sarayı’nda saat 12.00’de kabul etti. İstanbul’daki ABD’li temsilcilerinin de katıldığı toplantıda Sultan Abdülhamid, Ulysses Grant’ın başkanlığı periyodunda bağlantıların geliştirilmesi için yaptığı katkıları övdü. Grant’da gördüğü yakın ilgiden memnuniyetini lisana getirdikten sonra son yıllarda artan münasebetlerin devam ettirilmesi dileğinde bulundu.

İKİ ARAP ATI ARMAĞAN ETTİ

Sultan II. Abdülhamid, General Grant’ı Yıldız Sarayı’nda Kabul ettikten sonra oğlu Jesse ile birlikte sarayın bahçesini gezdirdi. Saray ahırlarını gösterirken, daha evvelce hazırlattığı iki safkan Arap atını armağan etti. Leopard ve Linden Tree isimlerindeki bu iki at, 31 Mayıs 1879’da, Norman Monarch gemisi ile Connecticut’a getirildi.

ÜÇ YENİ KUŞAK AT YETİŞTİRİLMESİNE ÖNCÜLÜK ETTİ

Bu iki cins at daha sonra Amerikan at yetiştiricilerinin üç yeni arap atı cinsini yetiştirmelerine öncülük etti. Ayrıyeten bir diğer bilgiye nazaran Abdülhamit’in Grant’a ikram ettiği Leopard isimli at ABD’ye kayıtlı olarak giren birinci Arap atı oldu. ABD’nin eski Başkanı Grant’ın oğlu Jesse anılarında o atın da Abdülhamid’e Suriye valisi tarafından armağan edildiğini yazıyor.

MUHTEŞEM YEMEK DAVETİ

Aynı akşam Harbiye Nazırı Mehmet Rauf Paşa, General Grant’ın onuruna Seraskerlik’te harika bir ziyafet verdi. ABD sivil ve askeri elçilik yetkilileri ile USS Vandalia’nın kumandanı Kaptan Robeson’la birlikte toplam 28 kişinin katıldığı yemekte Harbiye Nezareti yetkilileri ile ABD’li askeri temsilciler Osmanlı Rus savaşı ile ilgili değerlendirmelerde bulundular. Toplantıda ayrıyeten Son devirde aksayan silah siparişi ödemelerinin sisteme sokulması için iki tarafta teşebbüste bulunmayı kararlaştırıldı.

Eski lider 6 Mart Çarşamba günü USS Vandalia ile İstanbul’dan ayrılarak Yunanistan’a hareket etti. Osmanlı idaresi içinde bulunduğu buhranlı duruma karşın Birleşik Amerikalı konuğunu büyük bir ciddiyetle ağırlamış eski lider bu ilgiden çok mutlu kalmıştı.

SAVAŞ KAHRAMANI BAŞKAN

Ulysses Simpson Grant 1822 yılında, Ohio’da doğdu. Tahsilini West Point askeri Akademisi’nde yaptı. 1846-48 ortasında ABD-Meksika savaşına katıldı.

Amerikan İç Savaşı sırasında süratle yükselerek Lider Lincoln’ün en değerli subayları ortasına girdi. Ordusuyla Güney Ordusu Kumandanı Edward Lee’yi kesin bir mağlubiyete uğratarak iç savaşı bitirdi. Savaştan sonra başkanlığa aday oldu. 1869-77 ortası iki periyot ABD Başkanlığı yaptı.

Başkanlığı bittikten sonra eşi ve oğluyla iki yıllık dünya tipine çıktı. Döndükten sonra ortak olduğu finans şirketi battı. Hasta olduğu günlerde anılarını yazdı. 1885 yılında öldü.

patronlardunyasi.com