Küresel piyasalar ABD’de açıklanacak enflasyon verilerine odaklandı
Dünya genelinde enflasyonla çaba ve resesyon tasaları devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifeler üzerinden başlattığı ticaret savaşının şiddetlenmesi risk algısını artırıyor.
Geçen hafta, ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den ithal edilen mallara getirilen yüzde 10 tarifeye ek yüzde 10 tarife uygulaması yürürlüğe girdi.
ABD’nin kıymetli ticaret partnerlerinden Meksika ve Kanada’ya tarife uygulamaya başlaması, Çin’e ise uyguladığı gümrük vergisini artırması ticaret savaşlarının derinleşebileceği ve global ticaretin sekteye uğrayabileceği dertlerini besliyor.
Gelişmeler sonrasında misilleme açıklamaları takip edilirken, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kanada’nın ABD’den ithal edilen eserlere yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu.
Öte yandan, tarifelerde muafiyetler açıklayan Trump, Meksika ve Kanada’dan ithal edilen mallara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik 4 Mart’ta yürürlüğe giren kararnamede değişiklik yaptı. Bu kapsamda ABD-Meksika-Kanada Muahedesi (USMCA) ile uyumlu mallar, 2 Nisan’a kadar Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifelerden muaf tutuldu.
Analistler, ABD’nin ticari tarifelere yönelik attığı adımların yakından takip edildiğini tabir ederek, geçen hafta açıklanan ABD Merkez Bankasının (Fed) Bej Kitap raporunda, tarifelerin fiyatlara tesirine yönelik telaşları ortaya koyduğunu söyledi.
Amerikan ekonomisindeki mevcut duruma ait değerlendirmelerin yer aldığı raporda, “Çoğu bölgede temas kurulan şahıslar girdiler üzerindeki potansiyel gümrük vergilerinin fiyatları artıracağı öngörüsünde bulunurken, firmaların fiyatları evvelden yükselttiğine dair münferit raporlar da mevcut.” sözü kullanıldı.
Geçen hafta Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Fed Başkanı Jerome Powell, Chicago Üniversitesi’nde düzenlenen Para Siyaseti Forumu’nda yaptığı konuşmada, artan belirsizlik düzeylerine karşın ABD iktisadının “iyi bir yerde olmaya devam ettiğini” söyledi.
Hükümet siyasetlerinin tesirlerine ait belirsizliklere işaret eden Powell, faiz indirimleri konusunda tez etmeye gerek duymadıklarını ve daha fazla netlik beklemek için para siyasetinin düzgün bir pozisyonda olduğunu bildirdi.
ABD’de geçen hafta açıklanan bilgilere nazaran ülkede özel bölüm istihdamı, şubatta 77 bin bireyle piyasa beklentilerinin altında yükseliş kaydetti.
Yatırımcılar tarafından yakından takip edilen tarım dışı istihdam şubatta 151 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4’ten 4,1’e çıktı.
Bu devirde federal hükümet istihdamında yaşanan azalış dikkati çekti. Kamu kesimindeki istihdam azalışının Hükümet Verimliliği Departmanının işten çıkarmalarının tesirini bir ölçü yansıttığını belirten analistler, gelecek aylarda federal harcama kesintileri ve gümrük tarifelerinin tesirlerinin iş gücü piyasası üzerinde daha fazla baskı oluşturmasının beklendiğini kaydetti.
Ayrıca, Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik çıkar tıpkı periyotta yüzde 0,3 artarak 35,93 dolara yükseldi. Şubatta beklentiler dahilinde artan ortalama saatlik çıkar, ocak ayında yüzde 0,4 artış göstermişti.
ABD’nin dış ticaret açığı da ocakta aylık bazda yüzde 34 artışla 131,4 milyar dolara ulaşırken, tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü.
Yatırımcıların gelecek hafta ülkede açıklanacak enflasyon bilgilerine odakladığını kaydeden analistler, açıklanacak dataların tarife gündemi altındaki ABD iktisadı hakkında daha çok bilgi vereceğini kaydetti.
Para piyasalarında, Fed’in yılın birinci yarısında faiz indirimine gideceğine yönelik beklentiler öne çıkarken, bankanın mayıs ayında yüzde 58 ihtimalle faiz indirimine gideceği fiyatlanıyor.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,30 düzeyinde, dolar endeksi 103,8 düzeyinde dengelendi.
Geçen hafta altının ons fiyatı, haftalık bazda yüzde 1,86 yükselişle 2 bin 912 dolardan alıcı buldu.
Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 3,79 azalışla 70,2 dolara geriledi.
NEW YORK BORSASI NEGATİF SEYRETTİ
New York borsasında, global gelişmeleri takiben geçen hafta negatif seyir izlenirken, gözler çarşamba günü açıklanacak tüketici enflasyonuna çevrildi.
Haftanın son süreç günü yarı iletken üreticisi Broadcom’un payları, şirketin 3 aylık devirde finansal sonuçlarının beklentileri aşması ve mevcut çeyreğe ait güçlü varsayımlar sunmasının akabinde yüzde 8,6 paha kazandı.
ABD’li perakende devlerinden Costco’nun payları ise şirketin 3 aylık devirde beklentilerin üzerinde gelir elde etmesine rağmen karının beklentileri karşılayamaması sonrası yüzde 6,1 düştü.
Bu gelişmelerle haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 3,10, Nasdaq endeksi yüzde 3,45 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,37 paha kaybetti.
Yeni haftada çarşamba Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), perşembe Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve haftalık işsizlik maaşı müracaatları, cuma Michigan Üniversitesi tüketici inanç endeksi takip edilecek.
AVRUPA BORSALARI KARIŞIK SEYRETTİ
Avrupa borsalarında geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, gözler Almanya’da enflasyon ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasına çevrildi.
Geçen hafta ECB’nin faiz indirimi, Trump’ın ABD’nin kıymetli ticaret ortaklarına uyguladığı tarifeler ve Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik ek gümrük vergilerine ait açıklamaları ile Rusya-Ukrayna Savaşı’na ait gelişmeler yakından takip edildi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), geçen hafta üç temel siyaset faizini beklentilere paralel olarak 25 baz düşürdü.
Buna nazaran, ECB banka mevduat faiz oranını yüzde 2,75’ten 2,50’ye, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini de 25 baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,65 ve yüzde 2,90’a çekti.
Böylece, para siyasetine yönelik yılın ikinci toplantısında refinansman faizi ve marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için de Eylül 2019’dan bu yana altıncı indirim yapılmış oldu.
ECB Başkanı Lagarde, faiz kararının akabinde düzenlenen basın toplantısında Avro Bölgesi’nde imalat endüstrisinin ekonomik büyümenin önünde mani teşkil ettiğini lisana getirerek, iş gücü piyasasının sağlamlığını koruduğunu ve işsizlik oranının tarihi olarak düşük düzeyde olduğunu vurguladı.
Lagarde, ekonomik büyüme konusuna da değinerek “Belirsizlik, yatırımları engelliyor. Ticaret tansiyonları, büyümeyi düşürebilir.” dedi.
Ekonomik büyüme üzerindeki risklerin aşağı taraflı olduğunu aktaran Lagarde, global ticarette tansiyonların büyümeyi aşağı istikametli baskılayacağını kaydetti.
Lagarde, daha fazla savunma ve altyapı yatırımlarının Avro Bölgesi’nde büyümeyi artırabileceğini lisana getirerek, bunun birebir vakitte enflasyon için de geçerli olduğunu söyledi.
Avrupa Birliğinin (AB) ABD ile gümrük tarifeleri müzakerelerine “güçlü pozisyonda” girmesi gerektiğini belirten Lagarde, gümrük tarifelerinin iktisat için olumsuz olduğuna vurgu yaptı.
Öte yandan, Almanya ve Avrupa Birliği’nin (AB) savunma harcamalarını artıracaklarına yönelik açıklamaları piyasaların tarafı üzerinde tesirli olurken, Avrupa endekslerindeki savunma paylarındaki yükseliş dikkati çekti.
Söz konusu gelişmelerle, haftalık bazda Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,11 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,03 yükselirken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,47 ve İtalya’da MIB 30 endeksi ise yüzde 0,16 düştü.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da sanayi üretimi, Çarşamba ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması, perşembe Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi, cuma Almanya’da enflasyon ve İngiltere’de sanayi üretimi bilgileri takip edilecek.
ASYA BORSALARI JAPONYA HARİÇ YÜKSELDİ
Asya tarafında ise geçen hafta Japonya hariç alış yüklü bir seyir öne çıkarken, yeni haftada Japonya’da büyüme izlenecek.
Donald Trump’ın Çin’e yönelik uyguladığı tarifeyi artırmasını takiben Çin idaresinin tarifelere karşı “çok taraflı ticaret sistemini koruma” iletisi vermesi, bölgedeki hisse piyasalarında olumlu karşılandı ve risk iştahını artırdı.
Çin’in ve dünya iktisadının artan global siyasi ve ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya olduğunu tabir eden Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇUHK) Sözcüsü Lou Çincien, “Çin, sıkıntı kazanılmış çok taraflı ticaret sistemini birlikte korumak, tek taraflılığa ve korumacılığa karşı çıkarak eşit ve kapsayıcı bir ekonomik globalleşmeyi teşvik etmek için dünya ülkeleriyle birlikte çalışmaya hazır.” sözlerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni iktidar periyodunun başında Çin’den ithal eserlere getirdiği yüzde 10 gümrük vergisini yüzde 20’ye çıkarmasına dair soruya cevap veren Lou, “ABD’nin meseleleri diyalog ve istişareyle çözme yoluna döneceğini umuyoruz.” dedi.
Lou, Çin’in ABD ile karşılıklı telaşlarını eşit temelde diyalog ve istişare yoluyla çözmeye hazır olduğunu ama hiçbir baskı ve tehdit aksiyonunu kabul etmeyeceğini, ulusal egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını koruyacağını vurguladı.
Öte yandan, Çin’de yapay zeka alanında artan iyimserliklerin tesiriyle Hong Kong’da süreç gören teknoloji şirketlerinin paylarındaki artış dikkati çekti.
Japonya tarafında ise Japonya Merkez Bankası (BoJ) Lider Yardımcısı Shinichi Uchida, merkez bankasının piyasa beklentileriyle uyumlu bir süratte faiz artırımlarına devam edebileceğini belirterek, yakın vadede borçlanma maliyetlerinde bir artış ihtimalini canlı tuttu.
Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato ise yetkililerin döviz piyasasındaki çok hareketlere karşı uygun tedbirleri alacağını söyledi.
Faiz oranlarının artırılması beklentileri hakkında konuşan Kato, para siyasetlerinin belirlenmesinin Japonya Merkez Bankasına (BoJ) bağlı olduğunu söyleyerek, “BoJ’un, hükümet ile yapılan mutabakata dayanarak siyaset yürütmesini bekliyoruz.” dedi
Bu gelişmelerle geçen hafta Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 5,62, Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 1,56 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,21 yükselirken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,72 paha kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Japonya’da dış ticaret istikrarı, salı Japonya’da büyüme, Çarşamba Japonya’da ÜFE takip edilecek.
YURT İÇİNDE ÖDEMELER İSTİKRARI BİLGİLERİ TAKİP EDİLECEK
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 8,78 bedel kazanarak 10.507,11 puandan tamamlanırken, gözler gelecek hafta ödemeler istikrarı datalarına çevrildi.
AA Finans Ödemeler İstikrarı Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, cari süreçler hesabının ocak ayında 3 milyar 238 milyon dolar açık verdiğini iddia etti.
Ekonomistler, cari süreçler açığının 2025 yılında 22 milyar 190 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini öngördü.
Bununla birlikte dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 36,4777’den kapattı.
Yurt içinde gelecek hafta pazartesi sanayi üretimi, salı perakende satışlar, çarşamba ödemeler istikrarı, perşembe konut satışları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu toplantı özeti ile haftalık para ve banka istatistikleri takip edilecek.
patronlardunyasi.com
