Mahmutpaşa ve Kapalıçarşı esnafının kendi arasında kullandığı jargonla ilgili sözlük hazırlayan lise öğrencileri TÜBİTAK yarışmasına katıldı

İstanbul Bahçelievler’de bir kolejde eğitim gören iki öğrenci, altın ve dövizin merkezi Kapalıçarşı ile dokumacılığın kıymetli noktalarından olan Mahmutpaşa esnafının kendi ortasında kullandığı lisandaki sözleri bir ortaya toplayarak kelamlık haline getirdi. 10. sınıf öğrencisi Mehmet Harun Yamanoğlu, arkadaşı Derin Naz Tuz ile bir çalışma hazırlayarak TÜBİTAK’ın tarih, psikoloji, Türk lisanı ve edebiyatı alanında toplam 12 kategoriden oluşan lise öğrencileri ortasındaki proje yarışına katılmaya karar verdi.

Sabah’tan Mustafa Barıkhan’ın haberine nazaran, yarışın birinci etabında kendi kategorisinde Avrupa yakası birincisi olan proje mayıs ayında Ankara’da Türkiye derecesi için yarışacak. Gençler öğretmenlerinin de dayanağıyla 53 şahısla görüşerek esnafın kendi ortasında konuştuğu jargondaki 104 kelimeyi manalarıyla birlikte topladı.

104 SÖZLÜK JARGON

Bu sözden 31 adedinin yeni sözlüklerde, 28 adedinin de literatürde geçtiğini gördü. Lakin kalan 45 sözün rastgele bir yerde kaydına rastlanılmadı ve bunların sırf esnafın kullanıldığı belirledi.

Kelimeleri Kapalıçarşı/Mahmutpaşa Esnaf Jargonu Sözlüğü ismini verdiği bir kitapçıkta bir ortaya getirdi. Çalışmada epey değişik sözlere yer verildi. Almancı müşteriye Ahso, eseri değiştirmeye getirene turna, iflasa alabora, paraya yeken, Avustralya Doları’na Audi, altına Beykoz, külçe altına has, Fransız Frangı’na pejo ve çarşaf, Alman Markı’na çeyrek, İsviçre Frangı’na çukulata, Danimarka Kronu’na dana, paralı lakin sıkıntı beğenen müşteriye fasulye denildiği görüldü. Suudi Arabistan riyaline hacı, uydurma altın yahut paraya kal gelmek, İngiliz Sterlini’ne kraliçe, eser almaya istekli müşteri lokum, euroya yumoş, eserin satılmamasına kardeş olmak, müşteriyle uzun mühlet pazarlık yapmaya kız isteme denilmesi sözlükte yer verilen birtakım sözler oldu.

Çalışmayla ilgili konuşan Mehmet Harun Yamanoğlu, “Yazın esnaftan duyduğum sözleri anlamadığımı fark ettim. Manalarını sözlüklerde bulamadım. Yaptığımız çalışmada bu sözlerle birlikte burada kıymetli bir kültürün olduğunu gördük. Öğrenebildiğimiz sözlerin manalarını derleyerek bir kelamlık çalışması oluşturmaya ve bunu ve TÜBİTAK projesine dönüştürmeye karar verdik” dedi. Projeyi hazırlayan öğrencilerden Derin Naz Tuz ise, “Dereceye girersek sözlüğümüzün resmi olarak basılmasını sağlayacağız. Ayrıyeten bulduğumuz kelimelerin Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alması için çalışmamız olacak. Biz Türk gençlerinin en büyük amacı Türk lisanına ve kültürüne sahip çıkmaktır” diye konuştu.

patronlardunyasi.com