Çin’in Türkiye’de kurmayı planladığı elektrikli araç fabrikaları şimdi faaliyete başlamadığına dikkat çeken The Economist’te yer alan tahlil haberde şu tabirlere yer verildi:
“Çin’in en büyük elektrikli araba üreticisi BYD, 2024 yazında 1 milyar dolarlık yatırım teklif ettiğinde Türkiye, yatırım için geniş bir dayanak sundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı imza merasiminin akabinde, BYD’nin Manisa’da yeni bir fabrika açma planları gündeme geldi. Fakat ortadan geçen bir yılın sonunda, alanda sırf birkaç konteyner ve orta sıra görülen iş makineleri dışında kayda bedel bir ilerleme bulunmuyor.
Çinli şirketler sadece Avrupa’ya erişim değil, Türkiye’nin süratle büyüyen elektrikli araç pazarından da hisse kapmayı hedefliyor. 2024’ün birinci yedi ayında Türkiye’de 100 binden fazla tam elektrikli araç satıldı bu, geçen yılın birebir devrine nazaran %147’lik artış manasına geliyor.
TOGG İÇİN RİSK BÜYÜYOR
Türkiye bir yandan yabancı yatırım çekmek istiyor, öteki yandan da yerli üretici TOGG’u ucuz Çin menşeli araçlara karşı müdafaaya çalışıyor. Bu kapsamda Çin’den ithal araçlara %50 gümrük vergisi uygulanırken, BYD üzere yatırım kelamı veren firmalar bu uygulamadan muaf tutuldu. Tekrar de Manisa’da kurulması planlanan fabrikanın yıllık 150 bin araç üretmesi halinde TOGG’un pazar hissesinin önemli darbe alabileceği öngörülüyor.
HUKUKİ RİSKLER YATIRIMI YAVAŞLATIYOR
Çin’in Türkiye’deki toplam yatırımları yaklaşık 5 milyar dolar düzeyinde. Lakin yatırımcıların önünde en büyük mahzurun siyasi değil, tüzel riskler olduğu belirtiliyor. Türkiye’de kararların ani ve istişaresiz alınabilmesi, Çinli şirketleri huzursuz ediyor.
AVRUPA’NIN GÖZÜ TÜRKİYE’DE
Avrupa Birliği de Türkiye’de kurulacak fabrikaları yakından izliyor. Anti-damping kuralları, üretimde kullanılan kesimlerin ithal oranı yüksekse cezai vergiler öngörüyor. Bu nedenle BYD üzere şirketlerin AB’ye satış yapabilmesi için en azından birtakım modülleri Türkiye’den tedarik etmesi koşul.
BELİRSİZ GELECEK
Uzmanlara nazaran, AB’den gelebilecek yaptırımlar ihtimali yatırımların ağır ilerlemesine yol açıyor. Çinli üreticiler, AB-Çin elektrikli araç gerginliğinin çözülmesini beklerken, lokal yetkililer fabrikanın gecikmeli de olsa tamamlanacağı görüşünde.
Türkiye, Çinli üreticiler için Avrupa’ya açılan uygun bir kapı pozisyonunda. Lakin bu kapının ne vakit açılacağı hâlâ belirsiz.”
OSD BAŞKANI DA BYD ÇIKIŞI YAPMIŞTI
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu geçen ay Çinli otomotiv şirketi BYD’nin Türkiye’de yatırım yapacağını açıklamasının üzerinden bir yıl geçmesine karşın Manisa’da şimdi rastgele bir somut faaliyetin başlamadığını söylemişti.
Eroldu, “BYD yatırımı açıkladıktan sonra 1 yıl geçti, Manisa’da hâlâ bir faaliyet yok. Buna kendilerinin karşılık vermesi lazım. Umarım bu yeni yatırımlar muvaffakiyetle hayata geçer. Çinlileri yatırıma zorlamak ismine adımlar atıldı ancak her şeyi onlardan alıyoruz ve oraya bizim ihracatımız yok, bu dengeyi müdafaamız lazım. Avrupalı markaların Türkiye’deki satışlarında şiddetli bir artış görüyoruz. Avrupa’daki fazla üretim kapasitesi buraya kayıyor” sözlerini kullanmıştı.
patronlardunyasi.com