Necla DALAN

Türk mücevher dalı Antalya’da düzenlenen ‘Turkish Jewellery’ etkinliğinde yabancı alıcılarla buluştu. Aktifliğe Rusya’dan Doğu Avrupa’ya, Ortadoğu’ya, Türki Cumhuriyetlerden Balkanlar’a 1000 civarında alıcı katıldı.

Etkinlikte Mücevher İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lider Yardımcısı Ayhan Güner, Yönetim Kurulu üyeleri Alper Sözer, Oktay Atasoy, Ahmet İsakoğlu, Gürkan Merim, Mehmet Çakar, Alen Bağ ve Murad Köşker ile sohbet ettik.

Altın kotası yüzünden İtalya’dan ithalatın 300 milyon dolarlardan 5 milyar dolara fırladığını anlatan Ayhan Güner, bölümde üretimin daraldığını, Kuyumcukent’in yarısının boşaldığını ve büyük bir işten çıkarma dalgasının başladığını vurguladı. Güner ve ihracatçıların bu ıstıraplarla ilgili görüşlerine geçmeden evvel geçen hafta tutuklanan Mücevher İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Burak Yakın ile ilgili taleplerini yazmak istiyorum.

‘HÜKÜMETTEN ARTIK HİÇBİR DÜZENLEME İSTEMİYORUZ’

İstihdamın yüzde 40 daraldığı bölümle ilgili artık hiçbir düzenleme istemediklerini tabir eden Güner şöyle konuştu:

“Hükümetten artık hiçbir düzenleme istemiyoruz. Fabrika ayarlarına dönmek istiyoruz. Biz liderimizi talep ediyoruz, bize liderimizi versinler. Burak Başkan’ın 2021’de hesabına para geliyor. Bunun karşılığında altın isteniyor. Başkan’a ‘Bu altını benim ofise gönderir misin?’ diyorlar. Teslim alınıyor, imza atılıyor. Teslim fişi var. İmza var. Ortadan geçmiş üç sene… O kişi diyor ki ‘Ben teslim almadım.’ MASAK kontrolünde olan bir şirketin işvereni bu türlü bir şeyle suçlanıyor. Toplam 8,2 milyon TL’den kelam ediyoruz. Bununla ilgili bir şikayet için tutuklanıyor. Adamın tonlarca altın satışı var. Suçlamaların tutuklama gerektirecek nitelikte olmadığını düşünüyoruz.”

Tekrar bölümün zahmetlerine dönersek… İhracatçıların tezine nazaran aylık 8 ton altın ithal ediliyorsa en az 30 ton kaçak altın ülkeye giriyor. “Boynuna gerdanlığı takıyor. Bulgaristan’dan gelip burada satıyor” diyen ihracatçılar, altın kotası yüzünden müşteri kaybettiklerini tabir ettiler. Evvel Ayhan Güner’in değerlendirmelerine bakalım:

‘TAM İTALYANLARI AYAĞIMIZIN ALTINA ALMIŞTIK…’

“Sektör olarak 30 yıllık emeğimiz gitti. Bu sistemi düzeltmek için 15 yıl uğraştık, iğneyle kazarak bugünlere geldik tam iş yapıyoruz İtalyanları ayağımızın altına aldık dedik artık İtalyanlar zirvemize çıktı. İtalya’dan 5 milyar dolar ithalat nedir? 300 milyon dolarlardaydı.

Üretimde dünya lideri olacaktık, çok güzel bir sistem kurmuştuk. Artık etrafımızdaki ülkeler bizi fare üzere yiyor.

Bugüne kadar 100 istekte bulunduk yalnızca biri kabul edildi. Bize artık hiçbir düzenleme yapmasınlar, hiçbir şey istemiyoruz şu anda bir çok yer adam çıkarıyor. Kuyumcukent’in yüzde 50’si boşalmış durumda, 75 dükkan satılık, evvelden hava parası alınırdı çok talep var diye… Biz fabrika ayarlarına geri dönelim istiyoruz, artık talepte bulunmaktan yorulduk.”

‘İHRACATI FARK YÜZÜNDEN MÜŞTERİ KAYBEDİYOR’

“1500-2 bin atölye var. Küçükler altına ulaşamıyor. Aracı kurumlar altın farkından ötürü aylık 30 milyon dolar ek para kazanıyor. Bu değişmeyecekse Kuyumcukent’in yarısı battı demektir. Büyük ölçekliler ayakta kalır lakin küçükler kalamaz. İç pazarda altın farkının değeri yok. Satın alan bunu hissetmiyor ki. Geçen gün Meksika’ya gitti kıymetli bir firma. Neden? Fiyat farkı yüzünden 68 kilo ihracat siparişini yapamadığı için özür dilemeye gitti. 6 bin dolara 1 kilo personellik yapıyor. 4 bin dolar fark var.”

MASAK ‘MÜŞTERİ KONSOLOSLUKTAN DOKÜMAN ALSIN’ DİYOR

“MASAK denetim etsin, ıstırap yok. Ancak MASAK diyor ki yurtdışından müşteri geldiğinde şirket olduğuna dair konsolosluğa gidip doküman alsın. MASAK diyor ki müşteri geldi, nüfus kağıdını vermedi bize şikayet edeceksiniz; 180 bin TL üzeri için bildirim istiyor. Nüfus kağıdı, adres… 180 bin TL iki bilezik parası… Biz bütün bunları MASAK’a bildirsek aslında sistem kilitlenir. Dünyada bu türlü bir şey yok. Fatura kesiliyor. Şirketin iştirak yapısını istiyorlar. Yurt dışından alışveriş ettiğin şirketten 6 ayda sıkıntı randevu alıyoruz, nasıl paydaşlık yapısı evrakı isteyelim… Bu içeriye satış yapana yaradı. Sekiz ayda 5-10 şirket paraya para demedi. Bu kadar ihracatının yaptığı ciroyu bir saatte yapıyor.

50-55 bin dolar olan altın 80-85 bine çıktı. Doğal olarak bir artış var lakin kilo bazında yüzde 50 düşüş var altının kıymeti arttı diye ihracatın arttığını sanıyorlar.”

ARAP TOPTANCILAR DUBAİ’YE GERİ DÖNDÜ

Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet İshakoğlu da Kuyumcukent ile ilgili bir gelişmeye dikkat çekti:

“Kuyumcukent‘te Arap toptancılar üretim yaptırıyorlardı. Altın farkı yüzünden onlar da çalışamaz hale geldi hepsi Dubai’ye döndü, üretimi orada yaptırıyorlar.”

Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Şaşmaz ise “Üreticiler artık Dubai Mısır ve Özbekistan‘a gidiyorlar. Tekstilciler ihracat bedeli karşılığında altın getirebiliyor; kuyumcular getiremiyor. Özbekistan bizden ithalatı kapattı. Bizden birkaç firma da oraya taşındı. Herkes teşvikle üretim çekerken biz bu dala muhtaçlığımız yok, diyoruz. 3-4 yıl sonra asıl külfet yaşanacak zira know how yurtdışına gidiyor. Müşteri gitti mi geri kazanması en az 3-4 yıl” diye konuştu.

patronlardunyasi.com