Osman Müftüoğlu anlattı: Her gün artan stresle mücadeleye başlamak için en iyi 10 adım

1 Gerilime sokan nedenleri öğrenin. Bu durumlarda gösterdiğiniz yansılara dikkat edin. Sorunun ismini koymak, tahlile giden yolda birinci adımdır.

2 Stres yaratan durumlara öbür bir açıdan bakmaya çalışın. Durum sahiden bu kadar makus mü? Meseleye öbür türlü bakmanın yahut yaklaşmanın bir yolu yok mu?

Stres yaratan durumdan kaçınamıyorsanız, hazırlıklı olun, gerilimi önlemek için adımlar atın. Sizi daima tıpkı olay rahatsız ediyorsa mevzuyu değiştirmenin yollarını arayın. Birebir şeyleri tekrar yaşamamak için ne yaparsanız bu duruma kendinizi hazır hissedersiniz, ona bakın.

3 Sizi birileri gereksiz yere gerilime sokuyorsa, kendinizi onların yerine koyun. Bakış açılarını ve motivasyonlarını anlayarak, sizde neden oldukları gerilimi azaltmak için daha uygun bir strateji geliştirebilirsiniz. Istırabınız artmaya başladığında bir mola verip kendinizi toplamayı öğrenin.

Belirli bir bireyle bağlantılarınızın gerilime neden olduğunu düşünüyorsanız, durumu bu şahısla konuşun. Tahminen birbirinizi gerilime sokmayacak bir alaka biçimi oluşturabilirsiniz.

4 Yavaşlayın. Yavaş yiyin, yürüyün, düşünün, sevişin! Yavaş otomobil kullanıp, işi tamamlamak için kendinize daha uzun vakit ayırabilirsiniz. Canlı bir yürüyüş, kısa gevşeme antrenmanları, nizamlı fizikî aktivite ve akabinde dinlenme teknikleri uygulayabilirsiniz.

5 Telkinlerden faydalanın. Örneğin birini beklerken randevuya geciktiği için sonlanmak yerine kendi kendinize, beklemenin kaçınılmaz olduğunu söyleyebilir, o sırada bir mecmua okuyabilir, randevu saatini değiştirebilirsiniz. Yani, kendi fikir ve hareketlerinizi değiştirerek, diğerleriyle daha tesirli ve verimli ilgiler kurabilirsiniz.

6 Değişmeyi ya da değiştirmeyi deneyin. Etraf, beşerler, kimi fizikî ve ruhsal travmalar, beklenmedik olaylar ve gelişmeler, sizi gerilime sokabilir.

Bunlar içinde değişmeye en müsait olanın, kendi davranış ve hareketleriniz olduğunu kavramanız, son derece kıymetlidir.

Pek çok insan, gerilim kaynağı olarak gördüğü eşini, çocuklarını, işverenini, arkadaşlarını değiştirmeye çalışır. Lakin kendini değiştirmediği sürece, bu gayretler maalesef sonuçsuz kalır. Eşinizin akşamları televizyon seyretme dışında hiçbir şey yapmadığından şikâyetçi olmak yerine, kendinize diğer bir oda bulup kitap okuyabilir yahut hoşunuza gidecek bir şey yapabilirsiniz.

Komşularla akşam yürüyüşe çıkabilir, erişkinler için açılan kurslara yazılabilirsiniz. Bundan zevk alacağınız üzere, eşiniz de tahminen bir müddet sonra televizyonu kapatıp size katılacaktır.

7 Taktik değiştirin. Birçok terapiste nazaran gerilimlerin birden fazla, gerçekçi olmayan niyetlerle artabilir ve uğraşınız de bu nedenle zorlaşabilir. Örneğin, kendinizi asla kusur yapmamaya, herkesin sizi sevmek zorunda olduğuna inandırmamalısınız.

“Sinirlenmek her vakit hatalıdır” yahut “Sinirlenmek için her vakit sebep vardır” üzere niyetler de geriliminizi artırabilir yahut gerilimle çabanızı zorlaştırabilir. Ayrıyeten “Asla kusur yapmamalıyım” yerine, “Bir dahaki sefere daha dikkatli olmalıyım” diyebilirsiniz. Bu tip bir yaklaşım daha keyifli ve rahat olmanızı sağlayacaktır.

8 Alkol ve sigarayı bırakın. Gerilimi azaltmak için katiyetle bu üzere hususlardan uzak durmak gerekir.

Dinlenmeye de vakit ayırmalı, hafta uzunluğu azalttığınız uykunuzu hafta sonuna ekleyerek bir derece telafi yoluna gitmelisiniz. Orta sıra ufak şekerlemelerle kendinizi keyifli etmeye bakın.

9 Egzersizden faydalanın. Gerilimle baş etme tekniklerinde, antrenmanı ön sıralara almak gerekir. Antrenman, kan basıncını ayarlayıp trigliseridi (kan yağı) düşürür. Güzel huylu olan HDL kolesterolü yükseltip, kan-şeker ayarını yapar.

Diyabeti önler, kilo vermeyi kolaylaştırır. Ayrıyeten kendinize olan itimadınızı yine ortaya çıkardığından, ruhsal çatışmalara ve hafif depresyonlara pürüz olur. Nizamlı idman yapın. Bunların bilhassa aerobik olması konusundaki ikazları dikkate alın. Ağır, zorlayıcı, uzun periyodik ve hayli fazla güç gerektirecek hareketlerin yerine, daha ölçülü, kısa periyodik, kesinlikle nizamlı yapılan idmanları tercih edin.

10 Gevşeme tekniklerinden faydalanın. Geriliminizi azaltmak için kendi kendinize yapabileceğiniz bir diğer şey de gevşeme tekniklerine başvurmaktır. Gevşemeyi sağlayacak pek çok teknik vardır ve bunların büyük kısmını kendi kendinize uygulayabilirsiniz.

Gevşeme tecrübesi nasıl olmalı?

Beden-ruh bağlantısının değerini en âlâ kavrayanlardan biri olan Harvard’lı ünlü doktor Dr. Benson’a göre, modern hayatın getirdiği gerilim, “dövüş ya da kaç” reaksiyonuna yol açtığında beklenmedik problemlere yol açabiliyor. Bunu önlemek için de yapılacak en akılcı şey “gevşeme terapisini kullanmak” olmalı.
Gevşeme terapisi için evvel bir kelam, bir dua ya da bir imge seçmelisiniz. Sessiz bir yer bulup rahat bir formda sakince oturmalı, gözlerinizi kapatıp nefesinize odaklanmalı ve tüm kaslarınızın olabildiğince gevşemesine müsaade vermelisiniz. Yavaş ve doğal biçimde nefes alıp vermeli, nefesiniz üzerindeki dikkatinizi sürdürmeli, her nefes verişinizde odaklandığınız ögesi -duanızı, sözünüzü, cümlenizi- tekrarlamalısınız.
Bunları yaparken de olabildiğince kolay bir tavır takınmalı, gerçek yolda olup olmadığınızı düşünmemeli, ölçüp biçmemeli, aklınız diğer şeylere takıldığındaysa çabucak başa dönüp süreci tekrarlamalısınız. Bu süreci ortalama 15-20 dakika yapmanız ve günde 1-2 sefer uygulamanız halinde alacağınız sonuç beklediğinizden çok daha eksiksiz olacaktır. Benim de çok âlâ sonuçlar aldığım bu tekniği gerilim idaresinde zorlanan herkese öneriyorum.

Bu işaretlere dikkat edin

“Stres belirtileri” olarak tanımladığımız bu işaretleri bilirseniz şayet, ne vakit daha çok gerilime girdiğinizi daha kolay fark edersiniz. Bir öteki deyişle aşağıdaki işaretlerin gerilimle bağlı olduğunu bilirseniz, gerilim sarmalına girdiğinizi daha kolay fark edersiniz.Daha da değerlisi bu belirtiler -biri yahut birkaçı, hatta tamamı- sık sık baş gösteriyorsa doktorunuzla görüşmenizde bile yarar var derim.Dikkat edilmesi gereken gerilim belirtilerinin başlıcaları şunlar: Sırt ağrısı, baş ağrısı, kulak çınlaması, baş dönmesi, çarpıntı, avuç içlerinde terleme, boyun ve yüzde sıcak basmaları, terlemeler, kas spazmları, mide ağrısı, hazımsızlık, iştahsızlık, gaz, şişkinlik, uyku meseleleri, yorgunluk, cinsel performansta bozulma, el titremeleri, ağız kanamaları, saç dökülmeleri, kaşıntılar, cilt döküntüleri…

patronlardunyasi.com