Merkez Bankası’nın ge­çen yılın son toplantı­sında siyaset faizinde yaptığı 250 baz puanlık indirim sonrası gözler, bankaların mev­duat ve kredi faizlerine çevrildi. Bilhassa kişisel krediler, gereksinim, konut ve taşıt kredi faizlerinde in­dirim olup olmayacağı merak edi­liyor.

Ban­kacılara nazaran, Merkez Bankası’nın bu yıl içinde siyaset faizinde ya­pacağı indirimler mevduat ve kre­di faizlerine kademeli ve banka bazında yansıyacak.

Özellikle kredi büyümelerinde mevcut kı­sıtlamaların sürüyor olması nede­niyle siyaset faiz indiriminin ge­çişkenliği epey hudutlu kalacak. Merkez Bankası bilgilerine nazaran, 27 Aralık 2024 prestijiyle gereksinim kredi faizi yüzde 70, taşıt kredi faizi yüzde 36, konut kredi fai­zi ise yüzde 40 civarında. Üç aya kadar vadeli mevduat faiz oranı yüzde 59’larda bulunuyor. Ticari kredi faizleri ise yüzde 55,55 se­viyelerinde.

SIKILAŞTIRMA ADIMLARI DÜŞÜŞÜ SINIRLANDIRACAK

Dünya’dan Jülide Yiğittürk Gürdamar’ın haberine nazaran, siyaset faiz indirimlerine baş­lanmasının akabinde bilgi ve­ren bir bankacılık kaynağı, Mer­kez Bankası faiz indirimlerinin mevduat faizlerine yansıyaca­ğını; lakin katsayısının vakit içinde değişebileceğini söyledi. Kaynak, şu bilgileri verdi: “Ör­nek verecek olursak; mevdu­at faizleri için evvel daha düşük betayla (yüzde 50 vs.) bir yansı­ma olacaktır.

Yani, birinci etapta 250 baz puanlık faiz indirimi mevdu­at faizlerinde 125 baz puan ola­rak karşılık bulacaktır. Sonra­sında dezenflasyon patikasının seyrine nazaran daha sonraki faiz indirimlerinin akabinde bu be­ta artabilecektir (örneğin: yüzde 70-yüzde 100). Açarsak; sonra­ki 250 baz puanlık faiz indirim­lerinin mevduat faizlerine tesiri 175-250 baz puana kadar ulaşa­bilecektir.”

Bankacılara nazaran kredi faizle­rinde geçişkenlik daha farklı ola­cak. Merkez Bankası’nın sıkılaş­tırma adımları, geçişkenliğin da­ha düşük olmasına neden olacak. Bankacılık kaynağı, “Mevcut du­rumda Merkez Bankası kısıtla­yıcı kredi siyasetleri uyguluyor. Öbür bir sözle aylık kredi bü­yüme sınırlamaları (hem yaban­cı para hem de TL tarafta) kredi arzının düşük kalmasına neden olacak.

Merkez Bankası’nın son düzenlemesini de bu biçimde yo­rumlamak lazım” diye konuştu. Ayrıyeten bankaların argümanlı olma­dıkları alanlarda agresif davran­mayacağını söyleyen bankacılar, “Konut kredisinde argümanlı olma­yan banka agresif bir faiz değişik­liği yapmayacaktır” dedi.

Öte yandan her ne kadar politi­ka faiz indirimleri kredi ve mev­duat faiz oranlarına sonlu yan­sıyacak olsa da kaynaklar, bu yıl için bankacılık dalından umutlu. Bankacılara nazaran, 2025 yılı genelinde bankaların net faiz marjı artacak ve kârlılıkları yük­selecek.

ŞİRKETLERİN DÖVİZ KREDİ TALEBİ YP’DE LİMİTİ SIKILAŞTIRDI

Merkez Bankası, geçen hafta yabancı para (YP) kredilerde aylık büyüme sonunu yüzde 1,5’ten yüzde 1’e indirdi.

Türk lirası ticari kredilerde yüzde 2 olan aylık büyüme sonu farklılaştırıldı ve KOBİ kredileri için yüzde 2,5, başka ticari krediler için yüzde 1,5 olarak uygulanacak. “Yabancı para ticari kredilerdeki sıkılaştırmanın merkezinde, finansal istikrar tasası var” diyen bankacılar, Merkez’in bu adımını şöyle kıymetlendirdi:

“MB, ‘kontrollü esnek’ kur rejiminden (dirty-floating) çıkıldıktan sonra kur hareketinin şirket bilançolarında ek bir risk oluşturmasını istemiyor.

Böyle bir senaryoda bir taraftan bankaların varlık kalitesi olumsuz etkilenebilir başka taraftan kur geçişkenliği ile fiyat istikrarı da durumdan olumsuz etkilenebilir. Ayrıyeten firmaların açık konumlarını kapatmak ismine daha fazla döviz talep etmesi de kurdaki yükseliş açısından üst taraflı riskler taşıyabilecektir.”

2023 Ekim’de 125.5 milyar dolarlara kadar gerileyen yabancı para kredi stoku son periyotta şirketlerin yüksek talebiyle 168 milyar dolara kadar yükseldiğini anımsatan bankacılar, “TL tarafta seçici bir sıkılaştırma var. Büyük şirketler bir biçimde dışarıdan Eurobond vs. ihraçlarıyla fon bulabilirlerken KOBİ’lerin bu taraftaki fonlama alanı daha sınırlı’’ diye konuştu.

patronlardunyasi.com