Prof. Dr. Osman Müftüoğlu açıkladı: Nasıl yaşlanalım?

İşte Hürriyet muharriri Prof. Dr. Osman Müftüoğlu’nun o yazısı:

Haklı olarak hepimiz yaşlanmaya biraz çekinceyle bakarız.

En olumlu düşünenlerimiz bile zihnimizde yaşlanma devrimizi canlandırdığımızda biraz tereddütlü ve biraz da çekimser kalırız. Bunun temel nedeni kolektif bilincimizdeki yanlış yaşlanma algısıdır. Bunda kesinlikle ki tanınan medyanın da bir ölçüde tesiri vardır. Medyada ve kolektif şuurumuzda yaşlılık “biraz ağrı, biraz yorgunluk, biraz uyku kaybı ve bir dizi kronik hastalığı” içerir. “Fiziksel ve duygusal acılar”ın, daha da kıymetlisi “sosyal tecritler, finansal kayıplar, bedensel güçsüzlük ve çelimsizlikler, görme ve işitme yetisindeki azalmalar, entelektüel melekelerdeki yıpranmalar” ve daha pek çok olumsuz durumun toplamı üzere düşünürüz yaşlılığı. Pekala, gerçek mu? Yaşlılık daha evvel de yazdığım üzere bir çeşit “KAYIPLAR SENFONİSİ” olmak ve o denli kalmak zorunda mı? Bana sorarsanız bu yaklaşım her vakit herkes için yanlışsız olmasa gerek. Yaşlılığın biyolojik ve ruhsal gerilemelerini büsbütün telafi edemesek bile oluşturabileceği olumsuz kimi tesirleri evvelce yapacağımız plan ve hazırlıklarla savuşturmamız mümkündür. Tıptaki yeni gelişmelere, teknolojik ilerlemelere ayak uydurarak, olumlu ömür biçimi değişimleri, fizikî ve ruhsal hazırlıklar yaparak yaşlılığın olumsuz pek çok tesirini hafifletmemiz hatta durdurup önlememiz, daha da ileri gidelim; mevcut birtakım yaşlılık meselelerini büsbütün ortadan kaldırmamız mümkündür. Pekala, bu nasıl olacak?

ÖNEMLİ: YAŞLILIK BİR TABAN DEĞİL ZİRVEDİR

Muazzam bir yaşlılık ihtilalinin başlangıcındayız. Bunun birinci nedeni “KÜRESEL YAŞLANMA”dır. Global yaş ortalamasının 70’li yılları devirip 80’li yaşlara yelken açması hepimizin hayatın bu hoş devri ile ilgili fikirlerinde derin değişikliklere yol açmıştır. Daha evvel de yazdım “YAŞLILARI YÜK YERİNE KAYNAK OLARAK GÖRMEK VE YAŞLANMAYI BİR GERİLEME, TABANA VURMA DEĞİL BİR TEPE OLARAK DÜŞÜNMEK” yeni bin yılın en büyük sıhhat ve toplumsal ihtilallerinden biridir. Bu yaklaşıma hepimiz daha yürekten, inançlı ve samimi bakabilirsek “YAŞLILIĞIN ERDEMLERİ”ni yaşadığımız toplumlarla paylaşarak muazzam toplumsal ve ekonomik gelişme ve iyileşmelere yeni imzalar bile atabiliriz. Çünkü yaşlılık Dr. Daniel J. Levitin’in de ısrarla altını çizdiği üzere daha güçlü ve daha çok “feraset, zarafet, müsamaha, tahammül, bağışlayıcılık ve kabullenme” üzere kıymetli insani vasıflarla iç içedir. Âlâ planlanmış bir yaşlılık “sabırsızlık, zahmetsizlik ve empati eksikliği ile parçalanmış mevcut dünyamıza” o çok gereksinim duyduğumuz barışı ve şefkati geriye getirebilecek en kıymetli güç ve ilaç olabilir.

UNUTMAYALIM: BEYİN DAİMA DEĞİŞİR

Yaşlanma bilhassa “BİLGECE VE ZARAFETLE YAŞLANMA” toplumsal kalitesi giderek bozulan dünyamızı değiştirebilecek en değerli kaldıraçlardan biri olabilir. Çünkü yaşımız ne olursa olsun beynimiz daima değişir. Genlerimiz, kültürlerimiz, yaşadıklarımız, ömür üslubu seçimlerimiz, alışılmış ki biraz da şanslarımız yani “HAYATIN KENDİSİ”; beynimizi yaşımız ilerledikçe geliştirip olgunlaştırır. Âlâ bilelim ki: “GENETİK MİRASlarımız birer SENARYO, HÜCRELERimiz/bedenlerimiz birer OYUNCU, BİZlerse o senaryoyu o oyuncularla sahneye koyan Direktörleriz.”

Bu durumda genlerimiz bize sadece en genel şeylerin tasarlanmış olduğu bir tıp “YAŞAM SENARYOSU” verir. Ancak biz bu senaryoyu sahneye koyarken istediğiniz vakit gerekli “doğaçlamaları” da yapabiliriz. Bu doğaçlamaları etkileyen temek belirleyiciler ise “eğitim seviyemiz, kültürümüz, fırsatlar ve koşullar”dır. Eğitim, kültür, fırsat sözcüklerinin altını dikkat ve ısrarla çizmenizi tavsiye ederim.

İYİ BİLGİ: YAŞLILIĞIN 10 FAYDASI

92 büyük araştırma makalesinin meta tahlilinde elde edilen sonuçlar bakın bize neler söylüyor…

1.Yaşımız ilerledikçe dürtülerimizi denetim etmekte daha düzgün ve güçlü olma eğilimine giriyoruz.

2.Özdenetim ve öz disiplinlerimizi daha yeterli düzeylere yükseltiyor, kurallara uymakta daha dikkatli davranıyoruz.

3.Yaş aldıkça başkalarıyla iş birliği yapıp düzgün geçinmekle ve çoklukla diğerlerinde düzgün izlenimler bırakmakla daha fazla ilgileniyoruz.

4.Yaşlanma süreci uzlaşmacı yanımızı kayda kıymet bir oranda arttırıyor.

5.Yaşlanmak duygusal istikrar ve sakinliğimizi de destekliyor.

6.Yaşlılık bizi yeni deneyimlere daha açık biri olma istikametinde değiştiriyor.

7.Yaşlı şahıslar tehlikeli ve heyecan dozu yüksek davranışlardan uzaklaşıyor ahlaken daha sorumluluk sahibi bireyler olmaya yöneliyor.

8.Yaş ilerledikçe “daha yeterli olmaya çabalamak” çabalarında de bariz bir artış fark ediliyor.

9.Yaşlanmak memnunluk arayışı uğraşlarımızı ağırlaştırıyor.

10.Yaşımız ilerledikçe daha hoşgörülü, yapan ve affedici donanımlar elde ediyoruz.

PEKİ NE YAPMALI? YAŞLILIK ÜÇGENİNİZ HAZIR MI

Yaşlıları bir yük üzere gören Batı kültürünün tersine bizim de dahil olduğumuz Doğu kültürleri yaşlılığı bir taban, bir çöküş değil bir tepe olarak kabul eder. Yaşlıları “AKSAKALLILAR” olarak kıymetlendirir. Bilelim ve inanalım ki yaşlılıkta da kendimizi değiştirmemiz, kendi geleceğimizi yine yaratmamız, rol modeller ve bilge şahıslar olarak topluma istikamet vermemiz mümkündür. Bunun için yapmamız gerekenlerse 3 sözcükten ibaret kolay bir hayat üçgenini oluşturmakla bağlıdır: SAĞLIKLI KALMAK, MEŞGUL VE ETKİN BİRİ OLMAK, ZARAFETLE VE BİLGECE YAŞLANMAK.

patronlardunyasi.com