Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ExxonMobil’in Sahalin-1 projesine dönmesinin önünü açan bir kararname imzaladı. Karara nazaran şirketin yine hisse sahibi olabilmesi için birkaç kuralı yerine getirmesi gerekiyor. Bunlar ortasında Batı yaptırımlarının kaldırılması tarafında teşebbüslerde bulunmak, gerekli teknoloji ve ekipmanı sağlamak, ayrıyeten projeye direkt mali kaynak aktarmak da var. Forbes mecmuasının Rusya edisyonunun haberine nazaran, kaideler yerine getirilirse ExxonMobil, 2022’de ayrıldığı projeye resmen geri dönebilecek.
SAHALİN-1’İN TARİHİ VE ÖNEMİ
Sahalin-1, 1995’te imzalanan mutabakatla başlatılmış, Rosneft, ExxonMobil, Hindistan’dan ONGC Videsh ve Japonya’dan Sodeco’nun iştirakiyle yürütülmüştü. Proje, 307 milyon ton petrol ve 485 milyar m3 gaz rezervine sahip. ExxonMobil, Mart 2022’de Rusya’dan çıkış niyetini açıklamış, ekim ayında proje operatörlüğü Rosneft’in iştiraki Sahalinmorneftegaz-Şelf’e geçmişti. Şirketin kaybı 2022 sonunda 2,3 milyar dolar olarak kaydedilmişti.
UZMANLAR: “WASHINGTON’A JEST”
Derginin görüşüne başvurduğu uzmanlar, ExxonMobil’e açılan “özel kapının” sembolik bir mana taşıdığı görüşünde. Alfa-Bank’tan Nikita Blohin, bunun Washington’a bir jest olduğunu, ayrıyeten Rusya ile ABD ortasında ilgilerin yine tesis edilebileceğinin işareti olarak görüldüğünü söylüyor. Finans Üniversitesi’nden Stanislav Mitrahoviç de ExxonMobil’in geri dönme ihtimalini uzun müddettir gündemde tuttuğunu, tarafların buna hazırlık yaptığına dikkat çekiyor.
BAŞKA ABD’Lİ ŞİRKETLER İÇİN DE KAPILAR ARALANABİLİR
Potansiyel geri dönüş, sadece ExxonMobil ile hudutlu kalmayabilir. Analistler, ABD’li petrol servis şirketleri Baker Hughes, Halliburton ve SLB’nin de şartlar oluşursa tekrar Rusya’da faaliyet alanı bulabileceğini lisana getiriyor. Bu noktada yaptırımların kaldırılması ya da yumuşatılması kritik değere sahip. Moskova’nın, Trump idaresinin Kongre’den bu istikamette adım atmasına yardımcı olacak sistemleri işletmek istediği tez ediliyor.
TEMKİNLİ YORUMLAR VE YENİ KOŞULLAR
Buna karşın temkinli yorumlar da var. Leonid Hanzanov, Batılı şirketlerin geri dönüş isteğini lisana getirse de değişen şartlar nedeniyle bunun süratli gerçekleşmesinin güç olduğunu savunuyor. Putin de mart ayında yaptığı açıklamada, yabancı şirketlerin dönüşünün lakin mevcut ekonomik şartlara ahenk sağlamaları halinde mümkün olacağını, özel ayrıcalık tanınmayacağını vurgulamıştı. Ekonomi Bakanı Maksim Reşetnikov da yabancı yatırımcıların geri dönüşü için artık çok daha farklı yerelleştirme ve teknoloji kurallarının gündeme geleceğini hatırlatıyor.
patronlardunyasi.com