QNB analizi: Türkiye’de yastık altı altın 3 bin 100 tona ulaştı, değeri 363 milyar doları buldu

Türkiye’de altın yatırımlarının büyük bir çoğunluğu yastık altında. QNB ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Şakir Oktay Gür, hazırladıkları tahlilde Türkiye’de yastık altındaki altın büyüklüğünü hesapladı. Ekonomistlerin hesaplamalarına nazaran yastık altında 3 bin 100 ton yani yaklaşık 363 milyar dolarlık altın yatırımı bulunuyor.

QNB ekonomistleri yastık altındaki altın yatırımlarına ait resmi bir datanın bulunmadığını vurgulayarak dış ticaret ve yurtiçi üretim datalarını kullanarak iddiası bir sayıya ulaşılabileceğini belirtti. Ekonomistler bunun için TÜİK’in aylık bazda yayınladığı ve dolar bazındaki altın ithalat/ihracat (işlenmiş ve işlenmemiş) sayıları ile aylık ortalama altın fiyatlarını kullanarak ton bazında altın bilgilerini hesapladıklarını buradan hesapladıkları net altın ithalat ölçüsüne da aylık bazda yayınlanan yurt içi altın üretimini eklediklerini bildirdi. Böylelikle, 1984 yılından itibaren yaptıkları hesaplamaya nazaran yurt içindeki toplam altın stoku ağustos prestijiyle 4 bin 210 ton yani son altın fiyatlarıyla yaklaşık 500 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

ALTIN STOKUNDA 1 YILLIK DEVİRDE ARTIŞ 171 TON

Analize nazaran 2022 yılında 257 ton olan altın stokundaki artış, 2023 yılında 361 tona yükseldi. Sonrasında, TL faizdeki artışın tesiri ile karşıt dolarizasyon eğilimi güçlendi ve altın yatırımlarına ilgi azaldı. Bu doğrultuda, altın stokundaki artış 2024 yılında 176 tona geriledi. Bu yıl ağustos ayı prestijiyle son 1 yıllık devirdeki artış ise 171 ton oldu.

QNB ekonomistleri hesapladıkları bu altın stokunun tamamının kayıt dışı olmadığına dikkat çekerek uygulanan iktisat siyasetlerinin da tesiri ile 2019 yılından sonra bankalardaki kıymetli maden hesaplarının bariz yükselişe geçtiği ve Şubat 2021’de 667 tona ulaştığını hesapladı. Sonrasında bu hesaplar düşüşe geçti ve 2024 sonunda 496 ton düzeyine geriledi. Bu sene ise ölçülü bir artış eğilimi gözlenirken bu hesaplar ağustos sonunda 524 ton düzeyine çıktı. Ekonomistler kur muhafazalı mevduat hesaplarının kapanması ve bu hesaplardaki altına endeksli yatırımların mevduata kayması ile buradaki artış önümüzdeki aylarda da devam edebileceğini kaydetti.

İLK 8 AYDA YASTIK ALTI 51 TON ARTTI

Altın stokunun bir kısmının da kamunun sahipliğinde olduğunu belirten QNB ekonomistlerinin tahlilinde TCMB’nin kendi sahipliğindeki döviz rezervinin geçen sene 15 ton gerileyerek 512 ton olduğunu buna rağmen, Hazine’nin altın rezervinin 11 ton artışla 61 tona çıktığı yer aldı. Böylelikle kamunun sahipliğindeki toplam altın rezervi 2024 yılında 4 tonluk sonlu düşüşle 573 tona geriledi. Bu yılın birinci 8 ayında ise TCMB sahipliğindeki altın 30 ton artarken, Hazine sahipliğindeki 16 ton gerileyerek böylelikle kamunun altın rezervi 14 ton artışla 587 tona yükseldi.

QNB ekonomistleri kamu ve bankalar sahipliğinde bulunan altın rezervi dışında kalan kısmın, kayıt dışı altın stokunu yansıttığını düşündüklerini vurguladı. Bu doğrultuda, tahlilde yastık altı altın stokunun geçen sene 143 ton artışla 3 bin 49 tona yükseldikten sonra, bu yılın birinci 8 ayında 51 ton daha artışla 3 bin 100 ton olduğunu hesapladı. Bu da, son altın fiyatları ile yaklaşık 363 milyar dolarlık bir yastık altı yatırıma işaret ediyor.

ARTIŞ OLUP OLMAYACAĞI TAKİP EDİLMELİ

Son aylarda ise yastık altı altına yatırımların kayış suratının bariz olarak yavaşladığının gözlemlendiğini vurgulayan QNB ekonomistleri tahlilde şöyle dedi:

“Bu durumda, TL yatırımların faiz cazibesinin yanında, altın fiyatlarının ulaştığı yüksek düzeyler tesirli olmuş olabilir. Bu doğrultuda, yıllık yastık altı altın yatırımlarındaki yıllık artış suratı 100 ton civarına gerilemekle birlikte, bu yılın birinci 8 ayındaki ortalama aylık artış 6 ton ile sonlu kalmıştır. Önümüzdeki periyotta, KKM altın mevduatının kapanması ve faizlerin gerilemesi ile burada artış olup olmayacağının yakından takip edilmesi gerekecektir.”

patronlardunyasi.com