Reel sektörden bankalara, ‘faiz düşerken uzun vadeli kredi dayatılıyor’ eleştirisi
Merkez Bankası’nın siyaset faizini iki seferde toplam 250 baz puan indirerek yüzde 45’e düşürmesine karşın, ticari kredi faizlerinin birebir ‘iştahla’ düşmemesi, gerçek daldan reaksiyon çekti. Faizler yükselirken firmalara değişken faizli ve kısa vadeli kredi verme tarafında olan bankaların, şu anda indirim sürecine girilmişken sabit faizli ve uzun vadeli kredi verme eğiliminde olmasını da eleştiren iş dünyası temsilcileri bankaların daha mert olması gerektiğini savunuyor.
Şu anda ticari kredi faizinin yüzde 50-55 bandında olmasının bilhassa yılın birinci yarısında firmaları önemli manada zorlayacağına işaret eden kesim temsilcileri, siyaset faizindeki indirimlerin birebir oranda ve süratle ticari kredi faizlerine yansıtılmasını bekliyor. Yanı sıra ihracatçı firmalar da ticari kredi faizlerinin istenen süratte inmemesinin yanında döviz kredisi konusunda da bankalardan karşılık alamadıklarını söylerken, ikinci indirimden sonra beklenen lakin şimdi yapılmayan TL reeskont kredisi maliyetlerinin en kısa vakitte daha da aşağı inmesi gerektiğini lisana getiriyor.
HEM MALİYET HEM FİNANSMAN ÇIKMAZI
Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine göre, otomobil İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, bahse ait yaptığı açıklamada, “Döviz kredi arzının kısıtlanmasına yönelik alınan önlemler, ihracatçının yüksek TL kredi faizine karşılık yöneldiği döviz kredilerinin de kullanılmasını zorlaştırdı. İhracatçı hem kur/enflasyon sorunu nedeniyle maliyet çıkmazı, hem de uygun maliyetli finansa erişmede zorluk yaşıyor” dedi. Çelik, finansman sıkıntıları nedeniyle üreticilerin geçen yıl çok zorlandığını, bir açılma olmaması halinde bu yıl da zorlanmaya devam edeceğini kelamlarına ekledi.
“MEVDUATTAKİ İNDİRİMİ ‘TİCARİ’DE DE BEKLİYORUZ”
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, bankaların faiz düşecek beklentisiyle sabit faizli ve uzun vadeli kredi vermek istediklerini, fakat bunun çok akla yatkın olmadığını söyledi. Bu yüksek faizlerle borçlanmanın çok mantıklı olmadığını tabir eden Öksüz, “Bankalar bu faiz indirimini mevduata yansıttılar, lakin ticari kredi tarafında gereğince yansıtılmadı. Mevduata yansıtılan bu indirim kredilere de yansıtılmalı” dedi. Bankaların döviz kredisi kullandırma noktasında da ihracatçıların taleplerine karşılık vermesi gerektiğini lisana getiren Öksüz, “İhracatçının TL kredi kullanması çok mantıklı değil. Bugün ticari kredi faizi yüzde 35’e bile düşse aslında yeniden yüksek. Zira dövizin yatay seyrettiği, çok hafif arttığı bir periyot yaşıyoruz. Faizlerin yüksek olması neredeyse TL faiziyle dolar kullanmak üzere bir şey aslında. Birinci öncelik ticari kredi faizlerinin düşmesi ve döviz kredilerinin önünün açılması” tabirlerini kullandı.
“İHRACATÇI DÖVİZ KREDİSİ BULAMIYOR”
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Sanayi Meclisi Başkanı Şeref Fayat, politika faizi düştüğü halde, bankaların bilhassa kredi büyümesi kısıtlamasını öne sürerek, yüksek faizden TL kredisi kullandırmak istediğini, yardımcı olmadıklarını lisana getirdi. Bunun yanında bir açmazın da döviz kredisi tarafında yaşandığını vurgulayan Fayat, “Biz ihracatçılar, OVP ile ortaya konan maksatlar doğrultusunda kur artışının beklenen düzeyde olmayacağını öngörebiliyoruz. Bu noktada da döviz kredisi kullanıp daha az finansman maliyetine katlanmak için döviz kredisi alabilmek için uğraşıyoruz. Lakin bu sefer de bankalar ‘Döviz kredimiz yok, döviz limitimiz sıfır. Yalnızca TL kredi verebiliriz’ diyerek bizi TL’ye yönlendirip yüksek faizden borçlanmaya zorluyorlar. Burada önemli bir mağduriyet var. Bundan ötürü ihracatçılar döviz kredisi kısıtlamasından farklı tutulsun. Zira bankalar bunu kullanarak bizi yüksek maliyetli TL kredisine yönlendiriyor. Öte yandan birinci faiz indiriminden sonra TL reeskont kredisinin maliyeti düşürülmüştü. Ticaret Bakanımız Ömer Bolat, ikinci faiz indiriminden sonra da bunun TL reeskont kredilerine yansıtılacağını söylemişti. Lakin bu şimdi yansıtılmadı. Şu an yüzde 35’te TL reeskont maliyeti… Burada faiz ya önden kesilmesin ya da maliyet yüzde 30’lara çekilsin ki biz de üretime devam edelim. Firmalar kendini yılın ikinci yarısına taşıyabilsin” diye konuştu.
“BANKALARDAN DA FEDAKARLIK BEKLİYORUZ”
İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, Merkez Bankası’nın enflasyon beklentileri istenen düzeyde düşmemesine karşın yürek edip risk alarak siyaset faizini düşürdüğünü, lakin bankaların bu indirimi kredi faizlerine yansıtmakta geciktiğini söyledi. Kredi faizleri tıpkı süratte düşmezken mevduat faizlerinin yüzde 42-43 bandına düşürüldüğünü söz eden Önel, “Bu nedenle bankaların kar marjının yüksek olduğunu düşünüyorum. Faiz yükselirken bizlere değişken faizli kredi veren bankalar, faiz düşerken artık sabit kredi sunuyor. Meğer artık faizi değişken tutsa bu bile bir artı olur piyasa için. Çünkü piyasada ıstırap büyük. Baktığımızda ocak ve şubat geçen seneye nazaran bile daha sakin geçiyor, Ramazan öncesi bu sakinlik hiç alışkın olduğumuz bir durum değil. Alacaklar badirede, vade müddetleri uzadı. Bilhassa mikro ve küçük işletmelerde önemli kapanmalar var. Piyasayı rahatlatmak ismine kamu bankaları öncülüğünde kredi maliyetlerinin de düşmesi lazım. 3,5 puan bile aşağı inmesi bile bu ortamda manalı olur. Bilhassa KOBİ’ler bu periyotta böylesine fedakarlık yaparken, bankalardan da tıpkı fedakarlığı göstermesini bekliyoruz” diye konuştu.
patronlardunyasi.com
