Sıkı para politikası TL mevduatın vadesini kısalttı: 3 aylık vadeli hesapların payı yüzde 70’e dayandı
Türkiye’de Haziran 2023’ten itibaren uygulanmaya başlayan sıkı para siyaseti yatırımcının TL mevduat tercihlerini arttırdı. TL mevduat toplam mevduat içinde yüzde 60 hisseye kadar ulaşırken düşük faiz yüksek enflasyon devrine nazaran ise vadeler farklılaştı. Hem enflasyon hem de faizler yükselirken vatandaş en kısa vadeye park ederek vade sonunda yeni yüksek faizden yararlanmayı hedefledi, ayrıyeten iç ve dış siyasette artan belirsizlik de kısa vade tercihinde tesirli oldu.
Haziran 2023’e kadar siyaset faizi düşük tutulurken enflasyon ise epeyce yüksek seyrediyordu. Düşük siyaset faizi TL mevduatta da düşük oranların yaşanmasına neden olurken döviz kurlarında oynaklık, kur muhafazalı mevduatın cazibesi ve borsada halka arzlarla gelen yüksek getiriler yatırımcının TL mevduattan uzaklaşmasına da neden oldu. Haziran 2023’te toplam mevduat içinde standart TL mevduatın hissesi yüzde 35,06 idi. Haziran 2025’e gelindiğinde oran yüzde 58,77’ye yükseldi. Son iki yılda yatırımcının standart TL mevduata ilgisi ve standart mevduatın hissesi 23.71 puan arttı.
EN KISA VADEDE 23 PUANA YAKIN ARTIŞ YAŞANDI
Standart TL mevduatın hissesi arttı ancak artan kısım en kısa vadeye yayıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aylık bilgilerine nazaran toplam TL mevduatta 1 aya kadar vadeli toplam mevduatın hissesi yüzde 13,85 iken Haziran 2025’e gelindiğinde yüzde 18,94’e yükseldi. 2 yılda 1 aya kadar vadeli toplam mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi 5.08 puan arttı. 1-3 aya kadar vadeli toplam mevduatın da Haziran 2023’te toplam TL mevduat içindeki hissesi yüzde 33,13 düzeyinde bunuluyordu. Haziran 2025’te bu oran yüzde 50,80’e fırladı ve tam 17.66 puan birden artış gösterdi. Böylelikle 3 aya kadar vadeli toplam mevduatın hissesinde 2 yılda değişim 22.75 ile 23 puana yaklaştı ve yüzde 46,99’dan yüzde 69,73’e yükseldi.
3-6 ay ortası vadeli toplam mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi Haziran 2023’te yüzde 25,93 düzeyinde bulunuyordu, 2 yılın akabinde tam 15.06 puanlık kayıpla 3-6 ay ortası vadeli toplam mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi yüzde 10,87’ye sert geriledi. 6-12 ay ortası toplam mevduatın da Haziran 2023’te yüzde 4,19 olan hissesi Haziran 2025’te yüzde 2,44’e inerken, 1 yıl üzeri toplam mevduatın yüzde 4,50 olan hissesi da Haziran 2025’te yüzde 1,05’e düştü.
GERÇEK BİREYLERDE 3-6 AY VADELİNİN HİSSESİ 21.35 PUAN AZALDI
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, bilhassa gerçek şahısların TL mevduatlarında kısa vadeye kayış çok daha besbelli gerçekleşti. BDDK bilgilerine nazaran Haziran 2023’te gerçek bireylerin 3-6 ay ortası vadeli TL mevduatının toplam mevduat içindeki hissesi yüzde 34,16 düzeyinde bulunuyordu. 2 yıl uygulanan sıkı para siyasetinin akabinde Haziran 2025’e gelindiğinde bu oran yüzde 12,84’e geriledi. 2 yılda 3-6 ay ortası vadeli standart TL mevduatın hissesi 21,35 puan birden azaldı. Buna karşılık 1-3 ay ortası vadeli mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi Haziran 2023’te yüzde 35,4 iken Haziran 2025’te yüzde 58,31’e fırladı. 2 yılda tam 22.92 puanlık bir artış yaşandı. 1 aya kadar vadeli mevduatın da toplam TL mevduat içindeki hissesi Haziran 2023’te yüzde 5,34 iken Haziran 2025’te yüzde 10,19’a çıktı ve 4.85 puanlık artış gerçekleşti. Böylelikle 3 aya kadar vadede gerçek bireylerde mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi iki yılda yüzde 40,74’ten 27,76 puanlık artışla yüzde 68,50’ye kadar yükseldi.
TİCARİ MÜŞTERİLERDE DE VADELER KISALDI
Ticari müşterilerde de durum farklı değil. BDDK datalarına nazaran Haziran 2023’te ticari müşterilerin 1 aya kadar vadeli mevduatının toplam TL mevduat içindeki hissesi yüzde 26,94 iken Haziran 2025’te yüzde 31,45’e çıktı iki yılda 4.51 puanlık artış gerçekleşti. 1-3 aya kadar vadeli mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi da 2 yılda tam 10.39 puanlık artışla yüzde 29,65’ten yüzde 40,04’e yükseldi. 3-6 aya kadar vadeli mevduatın hissesi ise yüzde 13,23’ten yüzde 8,05’e inde ve 5.18 puanlık düşüş yaşandı 2 yılda. 6-12 ay ortası vadeli mevduatın hissesi da yüzde 4,71’ten yüzde 4,11’e, 1 yıl üzeri mevduatın hissesi da yüzde 3,79’dan yüzde 1,15’e kadar geriledi. 3 kadar en kısa vadede mevduatın toplam TL mevduat içindeki hissesi yüzde 56,59’dan 2 yılda 14.91 puan artarak yüzde 71,5’ye yükseldi.
patronlardunyasi.com
