Suriye’de limanlar açıldı, iş dünyası alarmda: Türk iş dünyası için 400 milyar dolarlık fırsat
Özlem ERMİŞ BEYHAN
Suriye için kollar sıvandı, Türk iş dünyası bu dev yeni pazarda hakimiyeti ele geçirmeye kararlı. Lazkiye ve Tartus limanlarının açılması ile ülkeye deniz yolu ile de ihracat kapısı aralandı. Artık iş dünyası ülkenin finansman meselesini çözüp ödemelerin inançlı hale gelmesini beklediği yeni periyot için hummalı bir çalışma içinde.
Bölgedeki potansiyelin birinci yansıyacağı kesimlerden biri çimento. Çimento, cam ve seramikte ek vergiye karşın TİM bilgilerine nazaran Ocak 2025 ihracatındaki yüzde 92’lik artış bunu ortaya koyuyor. Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB) İdare Şurası Lider Yardımcısı Abdulhamit Akçay, çimento dalının Suriye’deki iç savaşta dahi yıllık 1-1.5 milyon ton ihracat yapma başarısı gösterdiğini belirterek, “Şimdi yeni periyotta yıllık yaklaşık 7 milyon tonluk bir ihracat potansiyeli görüyoruz” sözünü kullandı.
PD’ye konuşan Akçay, önümüzdeki süreçte ülkenin finansman sıkıntısını çözüp tahsilatların inançlı hale gelmesinin kritik olduğunun altını çizerek, “Serbest ticaret mutabakatı kıymetli, deniz yolu ile ihracata başlayan Mısır ile fiyat rekabetinde zorlanıyoruz. Büyük bir potansiyel var ve ülkenin 10 yılda 70 milyon tonu bulacak çimento muhtaçlığının yüzde 80’inin Türkiye’den karşılanacağını öngörüyoruz. Bu noktada güney bölgelere ihracat için limanların açılmış olması da önemli” dedi.
KOORDİNASYON TOPLANTILARI YAPILIYOR
Şimdilerde iş dünyası temsilcileri pek çok kentte uyum toplantıları düzenleyerek iki ülke ortasında artacak ticarette “oyunu kuran” olmak için proaktif adımlar atıyor. Suriye’ye 13 yıllık ortadan evvel ihracat yapan dev firmalar, gruplarını hazırlayıp ülkeye ön inceleme için göndermeye başladı bile.
DİSİDER Başkanı Şehmus Akbaş, PD’ye yaptığı açıklamada Suriye’ye önümüzdeki hafta bir ziyaret gerçekleştireceklerini belirterek, “Herkes hazırlıklara başladı. Suriye pazarından bölgemizin büyük hisse almasını bekliyoruz. Görüşmelerimiz sürüyor. İnşaat açığı büyük. Tarım açığı büyük. Büyük imkanlar var. Lakin 50 yılda biter oradaki işler. Herkese yetecek iş var, kıymetli olan orada itimadın oluşması” dedi. Akbaş, yalnızca ticari gözle değil bu ilgiye insani gözle de baktıklarını vurguladı.
Serbest ticaret muahedesi için görüşmelerin sürdüğü ülkede, bir anda baş gösteren vergi krizi de büyük ölçüde çözülmüş durumda. Her iki ülke iş beşerinin da ticari muahedeler için sondan kolay geçmesi tarafında kolaylaştırıcı bir prosedür üzerinde de anlaşıldı.
Şimdi, çok kısa müddette 2 milyar dolardan süratle 3 kat artması beklenen ihracat potansiyelinden hisse almak için işbirliklerinin kurulmasına odaklanıldı. Bu paralelde kapasite artışları da gündemde. DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi iki ülke ortasındaki ticaret hacminin kısa ve orta vadede 10 milyar dolara ulaşması için çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.
SINIR BÖLGESİNE YAKIN BİR HÜR BÖLGE TALEBİ
Suriye’nin yine yapılanmasıyla ilgili 400 milyar dolarlık bir iş hacmi öngörülürken Türk lojistik kesimi de süreçte lojistik olarak Türkiye’nin liman ve yol altyapılarının kullanılacağını hesaba katarak kapasite artışı planlamalarına başladı. TİM Lider Vekili Çetin Tecdelioğlu Suriye’ye yönelik ihracatın hızlandırılabilmesi için palet ve paket bazlı ihracatın artırılması üzerinde de çalıştıklarını belirtmişti.
Üreticiler, hudut bölgesinde kurulacak bir hür bölgenin değerli bir maliyet avantajı sunabileceğini belirtiyor. Suriye’nin, yalnızca lojistik olarak değil, işgücü ve maliyetler açısından da Türk üreticiler için pek çok avantaj sunabileceğine dikkat çeken İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz Reuters’a yaptığı açıklamada şu bilgileri aktardı:
“Türkiye’de işgücü bulmak giderek zorlaşıyor. Maliyetler de her geçen gün artıyor. Münasebetiyle Suriye’de Türkiye’ye yakın bölgeler, Türk firmalar için üretim üssü olarak kıymetlendirilebilir. Bu hem Türk firmalar için uygun fiyatlı üretim imkanı getirir, hem de istihdam imkanı sağlayarak Suriyelilerin meskenlerine dönüşüne katkı verir.”
HEDEF, SURİYE’NİN TAMAMINDA FAAL OLABİLMEK
Türk iş dünyası Suriye ile yeni periyotta ülkenin tüm bölgelerinde faal olabilmenin planlarını yapıyor. OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Endüstrici ve İş İnsanları ve Yöneticileri Derneği (ORSİD) Başkanı Levent Çamur, “Savaş öncesi Suriye’nin sadece belirli bölgelerine hizmet veren Türk firmalarının, yeni süreçte ülkenin her yerinde faaliyet gösterebilmesi ve yatırım fırsatlarını değerlendirmesi için iki ülke ortasında sürdürülen temasların sonuçlanmasıyla Ankara’daki üreticilerin de hazır olması gerekir” tabirlerini kullandı.
TİM datalarına nazaran, Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı ocak ayında gelen ek vergiye karşın %38.5 yükseldi. En fazla artış kaydeden kalemlerden makine ihracatı Ocak’ta %244 artarken, ihracat artışı meyve-sebze mamullerinde %218, dokumada %109, çimento-cam-seramikte %92, otomotiv ve aksamlarında %84, metallerde %73 ve elektronikte %44 oldu.
patronlardunyasi.com
