Düşüş

Merkez’in tekrar faiz indirimlerine başladığı 24 Temmuz’dan bu yana siyaset faizi 5.5 puan düşerken; TL mevduat faizindeki düşüş 7 puanı aştı. 19 Eylül haftasında ortalama 1-3 ay vadeli TL mevduat faizi, yüzde 49.49’a gerileyerek 2023 Aralık’tan bu yana en düşük düzeye indi. Kredi faizlerindeki en süratli düşüş de gereksinim ve ticari kredilerde gözlendi. Uzmanlar ise ‘dalgalı bir süreçten’ geçildiğini; gerçek faizlerin hâlâ çok yüksek olduğunu söylüyor. Dezenflasyonun güçlenmesinin ise faizlerdeki düşüşü hızlandırabileceği belirtiliyor.

Türkiye’nin bu yıl yaşadığı zirai donlar ve kuraklık üzere öbür olumsuz iklim koşullarının yarattığı üretim kaybı ve ihracata olumsuz yansımaları uzun müddettir gündemde. Kelam konusu gelişmeler ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) yayımladığı son rapora da yansıdı.

1 Eylül büyüme, 3 Eylül enflasyon, 11 Eylül TCMB faiz kararı, 15 Eylül kurultay davası, 17 Eylül Fed toplantısı ve faiz kararı üzere ağır bir takvim var. Ağustos enflasyonunda yüzde 2’nin altında gelecek bir bilgiyi piyasa hayra yorar ve olumlu kıymetlendirebilir. Benzeri halde Fed için de eylül toplantısında faiz indirim beklentisi yüzde 90’a yakın.

Kredi faizleri üzere TL mevduat faizi de piyasadaki oynaklığın artmaya başladığı mart ayı ortasındaki düzeylere dönmeye başladı. TCMB bilgilerine nazaran, gösterge 1-3 ay vadeli TL mevduat faizi, 15 Ağustos ile biten haftada yüzde 51.55’e indi. Böylelikle, TL mevduat faizi 21 Mart’tan bu yana en düşük düzeyini kaydetmiş oldu. Merkez’in faiz indirimlerine tekrar başladığı 24 Temmuz’dan bu yana mevduat faizindeki düşüş 5 puanı aşarken; bu periyotta kredi faizleri ortasında en süratli gerilemeyi ise ticari krediler kaydetti.

Merkez Bankası’nın faiz indirimine gitmesiyle birlikte temmuz sonu prestijiyle konut kredisi faizlerinde düşüşler başlamıştı. Bu kapsamda bir kamu bankası piyasadaki en düşük faiz oranını verirken, öteki bankalar da oranları aşağı çekmeye başladı. Bankalarda konut kredisi faizine ait rekabet de kızıştı. 

Yerli üretimi korumak ve cari açığı azaltmak gayesiyle binek arabalara uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahları ve oranlarının tekrar belirlenmesinin akabinde kimi marka ve modellerde fiyat düşüşleri yaşandı.

Et fiyatları, azalan tüketim nedeniyle son periyotta düşüşe geçti. Kurban Bayramı’ndan bu yana kırmızı karkas etin kilogram fiyatı 30 lira geriledi; bu düşüşün kısa müddette tezgâhlara da yansıması bekleniyor. Kesim temsilcileri, yaz aylarında her yıl emsal bir durum yaşandığını, fakat bu yıl alım gücündeki zayıflamanın tesiriyle et tüketiminin yılbaşından bu yana yüzde 50 oranında azaldığını vurguluyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileri, lüks dalındaki beklentileri altüst etti. Bernstein, bölüm için yüzde 5 olan büyüme iddiasını yüzde 2 düşüşe çevirdi. Gucci satışlarında yüzde 25 daralma beklenirken, HSBC’nin müspet beklentileri de buharlaştı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileri, lüks dalındaki beklentileri altüst etti. Bernstein, kesim için yüzde 5 olan büyüme varsayımını yüzde 2 düşüşe çevirdi. Gucci satışlarında yüzde 25 daralma beklenirken, HSBC’nin olumlu beklentileri de buharlaştı.

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı karşılıklılık temelli tarifelerin akabinde oluşan satış baskısı güç kazanarak yeni haftaya taşındı.