Merkez Bankası’nın birinci siyaset faiz indiriminin kredi faizlerinde beklenen hareketlenme birinci uzun vadeli TL ticari kredide gerçekleşti. Üç bankacılık kaynağının verdiği bilgiye nazaran 24 ay ve üzeri vadelerde TL cinsi ticari kredi oranı yüzde 36’ya kadar indi. Daha evvel TL ticari kredi faizi bu seviyeyi faiz artırım döngüsünün birinci aylarında Eylül 2023’te görmüştü. 16 ayın akabinde TL ticari kredilerde uzun vadede kredi faizi yüzde 40’ın altına inmiş oldu.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, Merkez Bankası Haziran 2023’te klâsik para siyasetine dönerek faiz artırım sürecine başlamadan evvelki aylarda TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 20’nin altında bulunuyordu, siyaset faizi de yüzde 8,5 düzeyindeydi. Düşük faiz siyaseti periyodunda hem döviz kurlarında sert hareketler yaşandı hem de enflasyon epeyce yüksek düzeylere çıktı. Lakin hem ticari hem de tüketici kredilerinde düşük faiz oranları da kredi kullanıp yatırım yapanların elde ettiği getirilerin dikkat çekmesine neden oldu.
MERKEZ BANKASI KREDİLER AYLIK HUDUT GETİRDİ
O periyotta birçok ticari işletme TL cinsi kredi kullanarak döviz konumunu güzelleştirdi, Haziran 2023 ile başlayan faiz artırımları da TL cinsi ticari kredi kullanımını yavaş yavaş azaltmaya başladı. Enflasyonla uğraş kapsamında kredilerde çok süratli bir genişleme istemeyen iktisat idaresi TL cinsi ticari kredilere aylık büyüme hudutları da uygulamaya başladı. Merkez Bankası bu sonları Aralık 2024’te Para Siyaseti Kurulu’nda 250 baz puan faiz indirim kararını açıkladıktan yeni yılın birinci haftasında farklılaştırdı. TCMB ayın birinci haftasında yayımladığı duyuruda kredi büyümesi ve kompozisyonunun dezenflasyon patikası ile uyumlu seyrini temin etmek gayesiyle kredi büyümesine dayalı mecburî karşılık uygulamasında değişiklik yaptığını açıkladı. Buna nazaran, yabancı para ticari krediler için yüzde 1,5 olan aylık büyüme sonu yüzde 1’e indirilirken, TL ticari kredilerde yüzde 2 olan aylık büyüme hududu KOBİ kredileri için yüzde 2,5 ve başka ticari krediler için yüzde 1,5 olarak belirlendi.
KOBİ’DE YÜZDE 35, TL TİCARİDE YÜZDE 20 BÜYÜME OLABİLİR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık bilgilerine nazaran 10 Ocak itibariyle KOBİ kredileri 3.45 trilyon lira, başka TL cinsi taksitli ticari krediler ise 1.62 trilyon lira düzeyinde. Bankacılık bölümü Merkez Bankası’nın aylık hudutlarına uyduğu takdirde yılsonunda KOBİ kredilerinde yaklaşık yüzde 35, başka TL cinsi ticari kredilerde ise yüzde 20 düzeyinde yıllık büyüme gerçekleşmesi mümkün. Yabancı para kredilerde ise aylık yüzde 1 olsa da bankacılık kesimi bu alanda kısıtlamaların üzerinde kredi kullandırabiliyor. BDDK datalarına nazaran yabancı para kredilerin bakiyesi de 10 Ocak haftası itibariyle 168.4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek düzeyinde kalmaya devam ediyor.
Hem aylık büyüme hudutları hem de yüksek faiz ortamı TL ticari krediden uzak tutarken işletmeleri birinci siyaset faizi indirimi sonrası işler biraz değişiyor üzere. Üç farklı bankacılık kaynağının verdiği bilgiye nazaran bankacılık kesiminde 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde yüzde 36-38 ortasında faiz oranları uygulanmaya başladı. Kaynaklar, bankaların siyaset faiz indirimlerinin süreceği ve enflasyonla çabada yol alınacağı inancıyla uzun vadede görece düşük faiz oranlarıyla kredi kullandırma riskini aldığını belirtti. Gelecek hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında bir indirim daha olması durumunda kaynaklar, uzun vadede daha düşük TL cinsi ticari kredi faiz oranları görülebileceğine dikkat çekti.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT 1 TRİLYON HUDUDUNA GERİLEDİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarına nazaran 10 Ocak ile biten haftada bankacılık kesiminde kur muhafazalı mevduatın toplam büyüklüğü bir evvelki haftaya nazaran 23.2 milyar lira azalarak 1 trilyon 85,6 milyar liraya indi. 3 Ocak haftasında kur muhafazalı mevduat hacmi 1 trilyon 108,8 milyar lira düzeyinde bulunuyordu.
BDDK datalarına nazaran 10 Ocak haftasında toplam krediler 15 trilyon 958 milyar TL’den 16 trilyon 29,7 milyar TL’ye, toplam mevduat 18 trilyon 661,6 milyar TL’den 18 trilyon 822,8 milyar TL’ye yükseldi. Tüketici kredileri 2 trilyon 19,4 milyar TL’den 2 trilyon 30,3 milyar TL’ye, ferdi kredi kartları 1 trilyon 840,7 milyar TL’den 1 trilyon 833,8 milyar TL’ye yükseldi. Takipteki alacaklar ise 293.7 milyar TL’den 297.7 milyar TL’ye çıktı.
patronlardunyasi.com