Türkiye, AB, Arap Birliği ve 16 ülke, İsrail’in Gazze’de sivillere saldırılarını kınadı

Filistin Sorununa Barışçıl Tahlil Bulunması ve İki Devletli Tahlilin Hayata Geçirilmesi Bahisli Birleşmiş Milletler (BM) Yüksek Seviyeli Milletlerarası Konferansı’nda, konferans liderleri ve çalışma kümeleri liderlerince kabul edilen New York Bildirisi yayımlandı.

Türkiye, Fransa, Suudi Arabistan, Brezilya, Kanada, Mısır, Endonezya, İrlanda, İtalya, Japonya, Ürdün, Meksika, Norveç, Katar, Senegal, İspanya, İngiltere, AB ve Arap Birliği bildiriye katıldı. Başkanlar ve temsilcilerin, Orta Doğu’da barış, güvenlik ve istikrar için tarihi ve kritik bir anda BM bünyesinde toplandığına işaret edilen bildiride, “Son gelişmeler, Orta Doğu çatışmasının devamlılığının müthiş insani bedelini ve bölgesel ve milletlerarası barış ile güvenlik için önemli sonuçlarını bir kere daha ve her zamankinden daha fazla öne çıkarmıştır. İki devletli tahlile yönelik kararlı tedbirler ve sağlam milletlerarası garantiler olmadıkça çatışma derinleşecek ve bölgesel barış ulaşılamaz kalacaktır.” sözleri kullanıldı.

İsrail-Filistin çatışmasının sona ermesi ve iki devletli tahlilin uygulanmasının, hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin yasal isteklerini memleketler arası hukuka uygun formda karşılamanın tek yolu olduğu belirtilen bildiride, her türlü şiddeti ve devlet dışı aktörlerin istikrarsızlaştırıcı rolünü sona erdirmenin; her türlü terörü ve şiddeti sona erdirmenin; her iki halkın güvenliğini ve iki devletin egemenliğini garanti etmenin ve bölgedeki tüm halkların faydasına barış, refah ve bölgesel entegrasyonun sağlanmasının en yeterli yolu olduğu kaydedildi.

ÖNEMLİ VURGU

Bildiride, Gazze’deki savaşın derhal sona ermesi ve İsrail güçlerinin Gazze’den büsbütün çekilmesi gerektiği vurgulandı.

Tüm Filistin topraklarındaki idarenin, kolluk kuvvetlerinin ve güvenliğin uygun memleketler arası dayanakla sırf Filistin idaresinde olması gerektiğinin altı çizilen bildiride, bu süreçte memleketler arası toplumun uygun dayanağı sağlaması gerektiği kaydedildi. “Filistin idaresinin ‘tek devlet, tek hükümet, tek hukuk, tek silah’ siyasetini memnuniyetle karşıladık ve bu siyasetin hayata geçirilmesine takviyemizi, gerekli DDR (silahsızlanma, terhis ve yine entegrasyon) süreci dahil olmak üzere, memleketler arası ortaklarla üzerinde uzlaşılan bir sistem ve makul bir vakit çerçevesinde tamamlanmasını sağlayarak taahhüt ettik.” tabiri kullanılan bildiride, şunlar kaydedildi:

“1967 hudutları temelinde, Kudüs dahil olmak üzere, Filistin ve İsrail’in barış ve güvenlik içinde, yan yana, demokratik ve hâkim iki devlet olarak yaşamasını öngören iki devletli tahlilin, memleketler arası hukuk ve ilgili BM kararları doğrultusunda hayata geçirilmesine yönelik sarsılmaz takviyemizi bir defa daha teyit ettik.”

Bildiride, Filistin halkının kendi bahtını tayin hakkının desteklendiği tekrar teyit edilerek “Filistin devletinin BM’ye tam üyeliği, çatışmayı sona erdirecek siyasi tahlilin vazgeçilmez bir ögesidir ve bu, tam bölgesel entegrasyonu mümkün kılacaktır.” sözü kullanıldı.

TÜRKİYE ŞERH AÇIKLAMASINDA BULUNDU

Türk yetkililerin toplantıda yaptığı şerh açıklamasında, şu sözler kullanıldı:

“On yıllardır süregelen İsrail uygulamaları dikkate alındığında, Filistinli silahlı kümelerin silah bırakması; fakat bağımsız, hükümran ve bütünlüğü haiz bir Filistin devletinin 1967 hudutları temelinde mümkündür ve başşehri Doğu Kudüs olacak formda ya da uzlaşı süreci kapsamında Filistinli kümeler ortasında varılacak bir mutabakata dayanarak kurulması kaidesine bağlı olmalıdır.”

Bildirinin ekinde yer alan dokümanda, “Filistin Sıkıntısına Barışçıl Tahlil Bulunması ve İki Devletli Tahlilin Hayata Geçirilmesi Bahisli BM Yüksek Seviyeli Memleketler arası Konferansı”nın çalışma kümeleri aracılığıyla devletlerden alınan çok sayıda teklif ve tavsiyeye de yer verildi. Buna nazaran, Filistin Devleti’nin ayrılmaz bir modülü olan Gazze Şeridi’nin Batı Şeria ile birleşmesine takviye olunması ve işgal, kuşatma, toprak kaybı yahut zorla yerinden edilmeye karşı çıkılması önerildi. Evrakta, Filistin idaresi çatısı altında Gazze’de kısa bir müddetliğine faaliyet gösterecek bir Geçiş Periyodu İdari Komitesinin kurulmasına takviye verilmesi önerilirken, Filistin idaresinin daveti üzerine ve BM himayesinde, mevcut BM kapasitelerini temel alarak ve BM Güvenlik Kurulu tarafından yetkilendirilecek güçlerle, sivil nüfusu korumak, ateşkes mutabakatını uygulamak, Filistin idaresinin nizamı yine tesis etme uğraşlarını desteklemek, buna Filistin İdaresi Güvenlik Güçlerine tesirli dayanak sağlamak da dahil olmak üzere, ve her iki tarafın kendi topraklarında güvenliğini garanti altına almak hedefiyle memleketler arası bir istikrar misyonu konuşlandırılması tavsiye edildi.

İşgal altındaki Filistin topraklarının tamamında kalıcı ve kapsamlı bir ateşkesin yürürlüğe girmesine katkıda bulunmanın tavsiye edildiği evrakta, Gazze Şeridi’nde tekrar yapılanma ve imarın acil olarak gerçekleştirilmesi için siyasi, mali ve teknik takviye sağlanması ve her türlü yardımın seferber edilmesi önerildi. Dokümanda, insani yardım ve tekrar yapılanma yardımlarına manisiz erişim sağlanmasının garantiye alınması gerektiği belirtilirken Filistin halkının kendi bahtını tayin hakkı ve İsrail’in yasa dışı varlığının sona erdirilmesi konusunda somut tedbirler alınmasına ait tekliflere de yer verildi. Memleketler arası hukuka uygun olarak Filistinli mültecilerin haklarının desteklenmesinin önerildiği dokümanda, Memleketler arası Ceza Mahkemesine (UCM) taraf devletlerin, Filistin’deki durumla ilgili soruşturmada mahkeme ile işbirliği yapması ve devletlerin, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2023’te, Gazze’de soykırım işlediği gerekçesiyle İsrail’e karşı Memleketler arası Adalet Divanında (UAD) açtığı davaya taraf olmaya teşvik edilmesi tavsiye edildi.

Bildiride, “Uluslararası insancıl hukukun bariz bir ihlali olan, Filistinli sivil nüfusun zorla yerinden edilmesi de dahil olmak üzere, toprak yahut demografik değişikliklere yol açan her türlü hareketi reddettiğimizi teyit ederiz.” tabirine yer verildi. “7 Ekim’de (2023) sivillere yönelik saldırının” da kınandığı bildiride, “Ayrıca İsrail’in Gazze’deki sivillere ve sivil altyapıya yönelik akınlarını, kuşatma ve açlığı kınıyoruz; bu akınlar yıkıcı bir insani felakete ve muhafaza krizine yol açmıştır.” denildi.

Bildiride, memleketler arası hukukun önemli ihlali niteliğindeki ihlallerin hiçbir münasebeti olmadığı vurgulandı, hesap verebilirliğin gerekliliğine işaret edildi. Bildiride savaş, işgal, terör ve zorla yerinden edilmenin ne barışı ne de güvenliği sağlayabileceğine dikkat çekilerek yalnızca siyasi bir tahlilin başarılı olabileceğine dikkat çekildi.

patronlardunyasi.com